REKABET KANUNUN İHLALİ VE KARTEL TAZMİNATI TALEPLERİ
Rekabet Kurulu 8.03.2013 tarihli ve 13-13/198-100 sayılı kararıyla; 12 banka hakkında kartel oluşturarak Rekabet Kanunu hükümlerini ihlal etmek dolayı idari para cezasına hükmedilmiştir. Söz konusu karar Danıştay tarafından onanmış ve kesinleşen işbu karar ile söz konusu bankaların bu fiilleri dolayısıyla zarara uğramış kişilere ve kurumlara, bu bankalara karşı tazminat davası açma yolu açılmıştır.
Rekabet Kurumu tarafından; kurum kayıtlarına giren başvuru ile “…tüm bankaların uygulamakta olduğu kredi kartı alışveriş faizi ve gecikme faizi oranlarının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından belirlenen en yüksek oran üzerinden tespit edildiği, hiçbir bankanın bu faiz oranlarında indirime gitmediği ve tüm bankaların aynı faiz oranını kullandığı…” iddia edilmesi üzerine bankaların sermaye yapıları, faaliyet alanları ve sair hususlarda incelemelere başlanmıştır.
Yapılan incelemelerin neticesinde oluşturulan raporda adı geçen birtakım bankaların 21.08.2007 ve 24.10.2011 tarihleri arasında mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri alanında 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal eden bir uzlaşma gerçekleştirdikleri ve bu nedenle Kanun’un 16. maddesi ve Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hakim Durumun Kötüye Kullanılması Halinde verilecek Para Cezalarına İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) uyarınca idari para cezası ile cezalandırılmaları gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Söz konusu incelemeye tabi olan bankalar mevduat bankası niteliğine sahip olup, ülkemizde geçerli ilgili yasal mevzuat hükümlerimiz gereğince işbu bankaların temel faaliyet alanını mevduat ve kredi hizmetleri ile kartlı ve kartsız ödeme hizmetleri oluşturmaktadır. Bankalar arasında ilgili düzenlemelere aykırı olarak hukuk dışı bir uzlaşma, iş birliğine girilerek rekabet koşullarını ihlal edici nitelikte faaliyetlerde bulunulmuş; işbu bankalar tarafından kartel oluşturularak rekabeti sınırlayıcı anlaşma ve uyumlu eylemler gerçekleştirilmiştir.
Söz konusu bankalardan 21.08.2007 ile 24.10.2011 tarihleri arasında mevduat, kredi ve/veya kredi kartı hizmetlerinden yararlananlar, işbu karar neticesinde kartel tazminatına ilişkin olarak 10 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde tazminat davası açabileceklerdir. Zira işbu husus 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun ilgili hükümlerinde “…Her kim bu Kanuna aykırı olan eylem, karar, sözleşme veya anlaşma ile rekabeti engeller, bozar ya da kısıtlarsa yahut belirli bir mal veya hizmet piyasasındaki hâkim durumunu kötüye kullanırsa, bundan zarar görenlerin her türlü zararını tazmine mecburdur…” denerek açıkça ifade edilmiştir.
Yukarıda ifade edilen yıllar arasında söz konusu bankalar ile bu nitelikte işlemlerde bulunan tacir, tüketici ve kamu tüzel kişileri açacak oldukları tazminat davaları ile uğramış oldukları zararların tazminini isteyebileceklerdir. Ayrıca ilgili yasal düzenlemeler gereğince hak sahiplerinin açacak oldukları işbu tazminat davalarında, uğramış oldukları zararların üç katı bedelinde tazminata hükmedilmesini talep etme hak ve yetkisi bulunmaktadır.
Zira 4054 sayılı kanununda “…Rekabetin engellenmesi, bozulması veya kısıtlanması sonucu bundan zarar görenler, ödedikleri bedelle, rekabet sınırlanmasaydı ödemekte olacakları bedel arasındaki farkı zarar olarak talep edebilir.…Ortaya çıkan zarar, tarafların anlaşması ya da kararı veya ağır ihmalinin olduğu hallerden kaynaklanmaktaysa, hâkim, zarar görenlerin talebi üzerine, uğranılan maddi zararın ya da zarara neden olanların elde ettiği veya elde etmesi muhtemel olan kârların üç katı oranında tazminata hükmedebilir…” denerek işbu husus açıkça hükme bağlanmıştır.
Söz konusu bankaların işbu kapsamda yer alan uygulamaları nedeni ile zarara uğrayanlar açacak oldukları tazminat davalarını; uğramış oldukları zararlar nedeni ile talep edecekleri tazminat miktarının davanın açıldığı anda tam ve kesin olarak bilinmesinin mümkün olmaması nedeni ile belirsiz alacak davası şeklinde açabileceklerdir. Bu durum gerek dava başında yapılacak yargılama giderleri gerekse de zararın tespitinin tam ve kesin olarak yapılamaması ve hak kaybı doğması gibi hususlara ilişkin olarak zarar görenler bakımından daha makul ve adilane bir uygulama yaratmaktadır. Görevli mahkemeler ise zarar görenin tüketici, tacir ve kamu kurumu olmasına göre değişiklik gösterecektir.
Sonuç olarak; söz konusu Rekabet Kurulu kararına binaen, 21.08.2007 ile 24.10.2011 tarihleri arasında kararda geçen 12 bankadan mevduat, kredi ve kredi kartı hizmeti almış olan tüketici, tacir veya kamu kurumlarının, işbu hizmeti aldıkları tarihten itibaren on yıl içerisinde söz konusu bankalar tarafından oluşturulan kartel nedeniyle hukuka aykırı faiz oranlarının uygulanması dolayısıyla uğramış oldukları zararın, üç katı tutarında tazminat talebinde bulunmaları mümkün hale gelmiştir.
