Eşlerin, boşanma davası esnasında da, evlilik birliği içerisinde sürdürdükleri hayat standardına uygun bir hayat sürdürebilmeleri açısından, talep eden eş lehine, barınma, giyecek, yakacak, çocukların bakımı için gereken masraflar vs göz önünde bulundurularak, çalışıyor olsa bile nafaka tesisine ilişkin karar verilebilir.
Nafaka hususunda, toplumun genelinde doğru bilinen yanlışlar olarak nitelendirilebilecek birtakım yaygın görüşler mevcuttur. Bunların içinde en göze çarpan konu başlıklarından biri de, “çalışan eşin”, nafaka alıp alamayacağı hususudur.
“Çalışan kadın nafaka alabilir mi?” şeklinde ifade edilmekle birlikte, aslında hukuki olarak, kendisine nafaka tesis edilen eşin, kadın ya da erkek olması, herhangi bir fark yaratmamaktadır. Boşanma sonucu hükmedilebilecek, 3 farklı nafaka türünün tesisi için farklı koşulların varlığı aranır. Bu koşullar varsa, kendisine nafaka bağlanan eşin kadın ya da erkek olması önem arz etmediği gibi çalışan eşin nafaka alması da mümkün olabilmektedir. Çalışan eş lehine tesis edilip edilemeyeceklerine dair nafaka türleri ayrı ayrı değerlendirilecek olursa:
Yukarıda izah edildiği üzere, hem maddi hem manevi açıdan yıpratıcı bir süreç olan boşanma davası aşamasında, ekonomik olarak zor durumda kalacağına dair mahkemede kanaat oluşan eş lehine, tedbir nafakası tesis edilebilir. Tedbir nafakası, boşanma kararının kesinleşmesine kadar ödenir, kesinleşme ile birlikte bu nafaka yükümlülüğü ortadan kalkar. Eşlerin, boşanma davası esnasında da, evlilik birliği içerisinde sürdürdükleri hayat standardına uygun bir hayat sürdürebilmeleri açısından, talep eden eş lehine, barınma, giyecek, yakacak, çocukların bakımı için gereken masraflar vs göz önünde bulundurularak, çalışıyor olsa bile bu nafaka tesis edilebilir. Mahkeme, her iki tarafından da maaş, kira geliri vs toplam gelirini tespit edip bir tarafın ihtiyaçları ile diğer tarafların ödeme gücüne göre bir nafaka miktarına hükmeder.
Bu nafakanın amacı, boşanmanın kesinleşmesi ile birlikte aile birliği resmen sona ermiş olsa bile, eşlerin, evlilik birliği içerisinde sahip oldukları hayat standardına kıyasla uçurum yaratmayacak ekonomik düzeyde yaşamasını sağlamaktır. Ancak burada, eşlerin, boşanmaya sebep oluşturan konulardaki kusur oranlarına göre bir değerlendirme yapılır. Kusur oranı diğer eşle eşit seviyede ya da daha az olan eşin, boşanma davası aşamasında, boşanma esnasında ayrıca nafaka davası açarak ya da boşanma kesinleştikten sonra 1 yıl içerisinde talepte bulunması halinde yoksulluk nafakası almasına karar verilebilir. Bir diğer kıstas da nafaka talep eden eşin gerçekten ihtiyacının olup olmadığının tespitidir. Bu hususta, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, günün ekonomik koşulları, evlilik birliği devam ederken sürdürülen hayat standardı gibi unsurlar ayrı ayrı incelenerek karar verilir. Talepte bulunan eşin, maaşlı ve sigortalı bir işte çalışması, düzenli gelirinin olması gibi gerekçeler, tek başlarına, nafaka alamayacağı anlamına gelmez. Nafaka talebinde bulunan eşin, maaşının ve kira geliri, emekli aylığı gibi diğer gelirlerinin, kendisini yoksulluktan kurtaracak düzeyde olup olmadığı önem taşır. Milyoner olan eşinden boşanan, şahsi mesleğini icra ederek asgari ücretli bir işte çalışabilen şahsın, boşanma ile birlikte hayat standartlarında ciddi bir düşüş olacağı açıktır. Ancak her iki eşin düzenli ve sürekli gelirleri varken, mali durumları ve hayat standartları birbirine yakınken, bir eşin diğerine yoksulluk nafakası ödemesi, hakkaniyet ilkesi ile yoksulluk nafakasının amacına ve mantığına aykırıdır. Bu gibi durumlarda mahkeme, yoksulluk nafakası talebinde bulunan eşin boşanma sonucu değişen ekonomik durumunda ciddi fark olmaması ve zor durumda kalmaması için günün ekonomik koşullarını da dikkate alacak şekilde geniş yelpazede bir değerlendirme yapıp hakkaniyet ilkesine riayet ederek nafaka verilip verilmeyeceğine, verilecekse nafaka miktarına karar verir.
İştirak nafakasının amacı, boşanma ile velayeti bir tarafa bırakılmış olan çocuğun bakımı, eğitimi ve her neviden ihtiyaçları için yapılan masraflara diğer eş gücü oranında katılımının sağlanmasıdır. Burada, önemli olan çocuğun gereksinimlerinin mümkün olan en kusursuz şekilde karşılanması olduğu için, her iki ebeveyn de bu ihtiyaçları karşılama yükümlülüğü bakımından “mali güçleri oranında” sorumludurlar. Düzenli ve yeterli geliri olmayan eşten iştirak nafakası ödemesi beklenemeyeceği gibi, karşı tarafın koşulları değerlendirilmeden, sadece velayeti alan eşin maddi gücünün çok iyi durumda olması gerekçesiyle iştirak nafakasına hükmedilemeyeceği de söylenemez.
Aile Hukuku Hakkında Sıkça Sorulan Sorulara Göz At
