
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Çin’in Vuhan kentinde başlayan koronavirüs salgını, çok kısa süre içerisinde tüm dünyaya yayılmış ve salgın hastalık haline gelmiştir. Salgının ilk olarak Çin’de görülmesi ise Çin’e karşı dava açılıp açılamayacağı sorusunu akıllara getirmiştir. Zira; koronavirüs sebebiyle çok fazla can kaybı yaşanmıştır ve can kayıpları her geçen gün artmaya devam etmektedir. Ayrıca birçok kişi ve işletme de koronavirüs sebebiyle büyük zararlara uğramıştır.
Konu hakkındaki değerlendirmemize geçmeden önce; bir konuyu açıklığa kavuşturmak gerekmektedir.
Koronavirüsün Çin Halk Cumhuriyeti tarafından üretilmiş biyolojik bir silah olduğu yönündeki ispatlanmamış iddialar; bu yazımız kapsamında değerlendirilmeyecektir. Zira; böylesi bir iddianın gerçek olduğunun ortaya çıkması halinde, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından dünya devletlerine yönelik bir saldırının gerçekleştirildiği kabul edilmelidir. Bu durumda ise; Çin Halk Cumhuriyeti ile dünya devletleri ve uluslararası kurum ve kuruluşlar arasında farklı boyutlarda problemler ve yaptırımlar söz konusu olacaktır. Bu yazımızda; bireysel olarak Çin’e dava açılıp açılamayacağı konusu değerlendirilecektir.
ÇİN’E HANGİ NEDENLE DAVA AÇILABİLİR?
Koronavirüs sebebiyle uğranılan zararlar için Çin’e hangi davanın açılabileceği noktasında, haksız fiilden doğan tazminat davasının değerlendirilmesi gerekmektedir. Değerlendirme kapsamında;
DAVA, TÜRKİYE MAHKEMELERİNDE AÇILABİLİR Mİ?
Yabancılık unsuru içeren davalarda, Türk mahkemelerinin yetkisi Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)’un 40 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
MÖHUK’un 40. maddesinde genel yetki kuralına yer verilmiş olup haksız fiilden doğan tazminat davalarına da uygulanacak hüküm şu şekildedir: “Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini, iç hukukun yer itibariyle yetki kuralları tayin eder.”
Görüldüğü üzere hüküm; Türk mahkemelerinin yetkisinin iç hukuk kurallarına göre belirlenmesi gerektiğini düzenlemektedir. Hukukumuzda ise; haksız fiilden doğan davalarda yetki kuralı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 16. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;
“Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.”
Hükme göre davacı, haksız fiilden doğan tazminat davasını;
mahkemelerinden dilediğinde açabilir. Dolayısıyla Türkiye’de ikamet eden ve koronavirüs sebebiyle uğradığı zararı Çin’den tazmin etmek isteyen kimselerin açacakları davalarda Türk mahkemelerinin yetkili olduğu ve Türkiye’de dava açılabileceği söylenebilir.
AÇILACAK DAVAYA TÜRK HUKUKU UYGULANABİLİR Mİ?
Yabancılık unsuru barındıran ve haksız fiilden doğan davalarda hangi ülke hukukunun uygulanacağı MÖHUK m.34’te düzenlenmiştir ve MÖHUK.m.34/2 hükmü şu şekildedir:
“Haksız fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı ülkelerde olması hâlinde, zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanır.
Buna göre; fiilin işlendiği yer ile zararın meydana geldiği yerin farklı olması halinde zararın meydana geldiği ülke hukuku uygulanmaktadır. Koronavirüs sebebiyle can kayıpları ve maddi zararlar Türkiye’de meydana geldiği için haksız fiilin işlendiği yer (Çin) ile zararın meydana geldiği yer (Türkiye) farklı ülkeler olup Çin’e karşı açılacak haksız fiilden doğan tazminat davasında zararın meydana geldiği ülke olan Türkiye hukukunun uygulanması mümkündür.
HAKSIZ FİİL ŞARTLARI OLUŞMUŞ MUDUR?
Haksız fiilden doğan sorumluluğu düzenleyen Türk Borçlar Kanunu’nun 49. maddesinde; kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren kimselerin bu zararı gidermekle yükümlü olduğu ifade edilmektedir. Buna göre, bir kimsenin haksız fiil sebebiyle sorumlu tutulabilmesi için;
gerekmektedir. Koronavirüs sebebiyle Çin’e karşı açılacak davaya da ülkemiz hukuku uygulanacağından, tüm bu şartların Çin’e karşı açılacak davada da birlikte bulunması gerekmektedir.
Açılacak davada uyuşmazlığın, Çin’in hukuka aykırı bir fiilinin ve kusurunun bulunup bulunmadığı noktasında toplanacağı aşikardır. Çin’in kusurunun olup olmadığının tespit edilebilmesi için ise, virüsün sebebinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bu konu hakkında pek çok söylenti olmakla beraber; bu yazının kaleme alındığı günlerde koronavirüsün sebebi net olarak belirlenmiş değildir.
Bugüne kadar ortaya atılan en ciddi iddia ise; virüse Çin’deki vahşi hayvan pazarlarının sebep olduğudur. Virüsün ortaya çıkmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti tarafından vahşi hayvan ticaretinin ve tüketiminin yasaklanması ise bu iddiayı güçlendirmektedir.
Çin’de tüketilen vahşi hayvanların insanlar arasında bir virüsün yayılmasına sebebiyet verme riskinin bulunduğuna ilişkin eski tarihli bilimsel araştırmaların bulunuyor olması da Çin’in virüsün ortaya çıkmasında kusurunun olduğu yönündeki iddiaları destekler niteliktedir.
Sonuç olarak; koronavirüsün ortaya çıkmasında veya virüsün dünyaya yayılmasında Çin’in kusurunun bulunduğu net bir şekilde ortaya konulabilirse, Çin tarafından haksız bir fiilin işlendiğinin kabul edilmesi gerekmektedir.
ÇİN’E DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Milletlerarası hukukta geçerli olan “devletlerin egemen eşitliği” ilkesi gereği; bir devletin başka bir devlet mahkemesi önünde yargılanması mümkün değildir. Dolayısıyla Çin Halk Cumhuriyeti’nin haksız fiilden doğan tazminat davasında davalı olarak gösterilmesi mümkün görünmemektedir.
Ancak; ilerleyen süreçte koronavirüsün sebebinin farklı olduğunun veya koronavirüsün ortaya çıkmasında bazı kişi veya kurumların kusurunun olduğunun anlaşılması halinde; Çin’de dahi olsa bu kişi veya kurumlara karşı dava açılabileceğinin de ifade edilmesi gerekmektedir.
Nitekim ABD’de, Çin’de üretilen virüsün terörist amaçlı biyolojik bir silah olarak kullanıldığı iddiasıyla Çin Silahlı Kuvvetleri’ni, Çin Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Chen Wie’yi, Vuhan Viroloji Enstitüsü’nü ve enstitünün direktörü Shi Zhengli’yi davalı göstererek Çin’e 20 trilyon dolarlık bir tazminat davası açıldığı yönünde duyumlar bulunmaktadır.
Dolayısıyla; her ne kadar Çin devletinin açılacak davalarda taraf olarak gösterilmesi mümkün gözükmese de Çin’de bulunan çeşitli kişi ve kurumlara karşı birçok davanın açılacağı öngörülmekte olup ilerleyen süreçte yaşanacak gelişmelere paralel olarak açılan bu davalarda sonuca ulaşmak mümkün olabilecektir.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.