Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI (MÜDAHELENİN MEN’İ DAVASI)
Genel olarak;
Mülkiyet hakkı hukukumuzda gerek uluslararası anlaşmalarla gerekse de yasa hükümleri ile koruma altına alınmış olup, kişilerin mülkiyet hakkından doğan hak ve yetkileri temel başlıklar altında düzenlemeye tabi tutulmuştur.
Malikin; işbu mülkiyet hakkından doğan yetkilerini kullanmasını ve/veya işbu yetkiden dilediği şekilde (sınırları içerisinde kalmak şartıyla) yararlanmasını engelleyen, hiçbir haklı ve yerinde gerekçeye dayanmayan ve halihazırda devam eden müdahalelere/saldırılara karşı, işbu saldırıları önlemek adına açabileceği davaya; el atmanın önlenmesi ya da müdahalenin men’i davası denilmektedir.
Şartları;
El atmanın önlenmesi davasının başlıca şartı, işbu davayı açacak olan kişinin mülkiyet hak ve yetkilerine sahip olması hususudur. Bu nedenlerle bu dava malik ya da malikin mirasçıları tarafından açılabilecektir. Burada önemli olan malik olunan şey değil kişinin sahip olduğu mülkiyet hakkıdır. Zira mülkiyet hakkı, sahibine yasal sınırlar içerisinde o şeyden dilediğince yararlanmak hak ve yetkisi tanımaktadır.
İkinci şart olarak ise; karşımıza haksız müdahale/saldırı kavramı çıkacaktır. İşbu davanın açılabilmesi için, kişinin maliki olduğu şey üzerinde hiçbir haklı ve yerinde gerekçeye dayanmaksızın gerçekleştirilmiş bir saldırı olmalı ve bu saldırı devam etmelidir. Saldırının hangi şekillerde yapıldığının bir önemi olmayıp, herhangi bir hakka dayanmaması yeterlidir. Zira buradaki temel amaç mülkiyet hakkının korunmasını sağlamaktır.
El atmanın önlenmesine yönelik olarak açılmış işbu davalarda, mülkiyet hakkına saldırıda bulunan kişinin kusurlu olmasına da gerek yoktur. Zira işbu dava kusurdan bağımsız ve salt olarak mülkiyet hakkının korunmasına yönelik olarak açılmaktadır.
Davacı ve davalı sıfatı;
El atmanın önlenmesi davasının davacısı; mülkiyet hakkı saldırıya uğrayan malik ya da onun mirasçılarıdır. Davalı sıfatı ise, söz konusu mülkiyet hakkına saldırıda bulunan gerçek veya tüzel kişilere ait olacaktır.
Görevli ve yetkili mahkeme;
Kişilerin sahip olduğu mülkiyet hakkına ilişkin olarak gerçekleştirilen saldırıların önlenmesine yönelik olan işbu davalar, ilgili yasa hükümleri gereğince Asliye Hukuk Mahkemeleri tarafından görülmekte olup, kural olarak genel yetki kuralları uygulanacaktır. El atmanın konusu bir taşınmaz ise, genel yetki kuralları uygulanmayacak ve yetkili mahkeme dava konusu taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemeleri olacaktır.
Süre;
Mülkiyet hakkının korunmasını amaçlayan işbu dava, herhangi bir zamanaşımı süresine tabi olmayıp, yasal şartların mevcut ve geçerli olması yeterlidir.
Kesinleşme ve kararın icrası;
Malik ya da mirasçıları tarafından açılan el atmanın önlenmesi davasının kabul edilmesi ve müdahalenin men ’ine karar verilmesi halinde, işbu kararın icrası açısından ikili bir ayrım yapılmaktadır.
İlgili yasa hükümleri ve yerleşik Yargıtay kararları gereğince, dava konusu haksız müdahale edilen şeyin aynına ilişkin olarak, taraflar arasında herhangi bir ihtilaf bulunmuyorsa, el atmanın önlenmesine yönelik verilen kararın icrası için kesinleşmesine gerek yoktur.
Örneğin; söz konusu davada davalı olarak yer alan tarafın, dava konusu taşınmaz üzerinde mülkiyet iddiası bulunmaması halinde, müdahalenin kaldırılmasına dair kararın icrası için kesinleşmesi gerekmemektedir.
Paydaşlar arasında el atmanın önlenmesi;
Kural olarak; paylı mülkiyete tabi bir taşınmaz üzerinde hak sahibi olan paydaşlardan birinin ya da birkaçının, kendisinin payına yapılan haksız saldırıları önlenmesini talep imkanı bulunmaktadır. Ancak yerleşik hale gelmiş Yargıtay içtihat ve uygulamaları gereğince, ortaklar arasındaki haksız saldırılar ve bunların önlenmesi hususu ayrı bir inceleme konusu yapılmıştır.
Şöyle ki; Yargıtay paylı mülkiyete tabi taşınmaza ilişkin el atmanın önlenmesi davalarında, öncelikle taraflar arasında bir taksim sözleşmesi ve sair birtakım belirleyici anlaşmaların olup olmadığına bakmakta; paydaşlar arasında oluşmuş herhangi bir fiili kullanım olup olmadığını incelemektedir. Buna göre yapacağı değerlendirme sonucunda uyuşmazlık konusu taşınmazın kimin kullanımına bırakılmış olduğuna göre de el atma hususunu tespit edecektir.
Ancak paydaşlar arasında herhangi bir harici taksim ve sair belirleyici anlaşmama olmaması halinde, Yargıtay el atmanın önlenmesi davası yerine, ortaklığın giderilmesine yönelik olarak açılacak davanın hukuki yarar ve hukuk mantığı açışından daha doğru olduğunu kabul etmekte ve bu şekilde uygulaması gerektiği belirtmektedir.
Önemle belirtmek gerekir ki; müşterek mülkiyete tabi bir taşınmaza haksız müdahalede bulunan üçüncü bir kişi ise, paydaşlardan biri bile tek başına el atmanın önlenmesi davası açabilecektir.
Elbirliği mülkiyeti ile sahip olduğumuz (8 mirasçı) arsanın üzerine 2 mirasçı bina yaptılar ve 12 yıldır kullanıyorlar ve kira gelirlerini alıyorlar.İzalei şüyu açtığımız takdirde bu taşınmazdan yararlanabilir miyiz yoksa bu süre içerisindeki sessizliğimiz bir kabul olarak değerlendirilip hak talep etmemiz mümkün değil mi?
Ortaklığın giderilmesi davası, elbirliği mülkiyetinden ferdi mülkiyete geçilmesi amacı ile açılmaktadır. Bu davanın sonunda mümkünse malın aynen taksimine, değilse pazarlık/açık artırım yolu ile satılıp bedelin bölüşülmesine karar verilecektir. Ayrıca bu davanın açılması için herhangi bir süre öngörülmemiştir. Mirasçılardan herhangi biri diğerlerine karşı ortaklığın giderilmesi davası açarak taşınmazın bölünmesini talep edebilir. Dolayısıyla dava konusu edilen taşınmazların uzun süredir kullanılıyor olması dava açma süresi bakımından önem arz etmeyecektir. Bunun dışında bina inşa edip kira geliri elde eden mirasçılara karşı geriye dönük 5 yıl için ecrimisil talebinde bulunmak da söz konusu olabilir.
Özellikle belirtmek isteriz ki, yazı ve yorumlar, kişisel hukuki yorum ve genel bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, hukuki destek ve detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.
1/7 hissesine sahip olduğumuz miras kalan bir evde diğer kardeş oturmakta ve hiçbir kira vermemektedir. Ev tapuda 7 hisse olarak tüm karşelerin üzerinedir. Bu konuda bizde aynı paya sahip olduğumuz için ve o kardeşin o evde oturmasını istemediğimiz için ne yapabiliriz? Daireyi boşaltma şansımız var mı?
2. sorum. kendi arsamıza bir ev yaptık ve yanında bulunan 81 m2’lik 1/7 hisseli olan arsaya binamız 10 mt2 geçiş yaptı. Bu arsanın 1/7 olarak mirasçısıyız. Tapuda 7 kişiye hisseli olarak gözükmektedir. Bu konuda yapılan şikayette bizim evimiz yıkılır mı? Geçiş yaptığımız yer zaten bizim hakkımıza düşen yer. Bu konuda napabiliriz ya da bize napabilirler?
Miras bırakanın ölümü ile miras bir kül olarak mirasçılara geçtiğinden ölüm ile birlikte miras ortaklığı başlamış olur. Bu da mirasçıların hepsinin tereke malları üzerinde elbirliği mülkiyetine sahip oldukları anlamına gelmektedir. Evin tapuda tüm kardeşlerin üzerinde olarak görünmesi de miras ortaklığının hala devam ettiğini göstermektedir. Evde fiilen yaşayıp kira vermeyen mirasçı için diğer mirasçıların ecrimisil talebinde bulunması söz konusu olabilir. Ecrimisil talebi mirasçılar arasında vuku bulduğunda, intifadan men için ihtarname çekilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu şekilde geçmişe dönük ecrimisil, yani kullanma bedellerinin talep edilmesi mümkün olabilmektedir.
Özellikle belirtmek isteriz ki, yazı ve yorumlar, kişisel hukuki yorum ve genel bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, hukuki destek ve detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.
Annem , babalarından 5 kız kardeşe kalan 30 dönüm tarla için elatmanın önlenmesi davası açmak istiyor. 5 kardeş tarladan hisse sahibi. Duyduğumuz kadarıyla yıllardır yakın bir akrabası tarlayı kiraya vererek gelir elde ediyormuş. Kişiyi telefonla uyardık. En son kişiye tarladan çıkması için taahhütlü mektup yazıldı (ihtarname ifadeleriyle). Annem hissesi olan tarla için elatmanın önlenmesi davası açabilir mi? Bu hususta, 5 kızkardeşin de vekaletname ile onayı şart mı?, Mahkemeye sunmak için illa ki noter tastikli ihtarname şartı mıdır ? (ihtarname için tüm kardeşlerin vekaletnamesi istendi, kardeşler farklı yerlerde oturuyor, bizim açımızdan sıkıntılı bir durum) Sadece müdahalenin men’i davası açmak istiyoruz. Ecrimisil (tazminat) davası açmayacağız. Tavsiye ve yorumlarınız şimdiden teşekkürler.
Miras yolu ile geçen taşınmaz mülkiyeti üzerinde mirasçılar elbirliği ile maliktirler. Bu da taşınmaz üzerinde tasarruf yapılabilmesinin ancak mirasçıların tamamı tarafından birlikte mümkün olduğu anlamına gelmektedir. Fakat TMK m. 702/IV hükmü “Ortaklardan her biri, topluluğa giren hakların korunmasını sağlayabilir. Bu korumadan bütün ortaklar yararlanır” şeklinde olduğundan ortaklığa giren malın korunması için ortaklardan birisinin tek başına hareket edebileceği sonucuna varmak mümkündür.
El atmanın önlenmesi davası TMK m. 683/II hükmüne dayanan, ayni hakkı koruyan ve haksız müdahalenin sona erdirilmesine yönelik açılan bir davadır. Dolayısıyla dava açacak kişinin mülkiyet hakkı sahibi olması gerekmektedir. Herhangi bir hakka dayanmadan taşınmazın kiraya verilmesi, mirasçıların mülkiyet haklarına haksız bir saldırı niteliği teşkil etmektedir. İşbu dava TMK m. 702/IV hükmü ile birlikte düşünüldüğünde mirasçılardan her birinin mülkiyet hakkının korunmasını sağlamak için el atmanın önlenmesi davası açabileceğini söylemek mümkün olabilir. Bunun için de husumetin yöneltileceği kişiye öncelikle noter kanalı ile ihtarname gönderilmesi, ardından dava açılması daha sağlıklı bir dava süreci geçirilmesini sağlayabilir. Ancak ihtarnamede evvelce bahsedilen sebeplerden dolayı tek bir mirasçının vekâletnamesi yeterli olabilecektir. Zira tüm mirasçıların bu davayı birlikte açma zorunlulukları bulunmamaktadır.
Özellikle belirtmek isteriz ki, yazı ve yorumlar, kişisel hukuki yorum ve genel bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, hukuki destek ve detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.
5 paydaşın olduğu paylı mülkiyette olan bir arsa üzerinde 2 paydaş izinsiz olarak arsanın yoldan olan cepheyi çevirmiş ve ağaç dikmiştir.el atmanın önlenmesi davası açılabilir mi yok sa paydaşlar arasında ortaklığın giderilmesi davası açmak mı daha uygun olacaktır. şimdiden teşekkürler.
El atmanın önlenmesi davası, mülkiyet hakkına dayanan (ayni nitelikte) bir dava olup, bu dava 3. kişilerin haksız davranışları nedeniyle mülkiyet hakkının kendisine tanıdığı yetkileri kullanamayan malik tarafından söz konusu davranışları bertaraf etmek amacıyla açılır.
Paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan payına vaki el atmanın önletilmesini her zaman isteyebilir. Hatta elbirliği mülkiyetinde tabi paydaşlardan biri öteki paydaşların olurlarını almadan veya miras şirketine temsilci atanmadan tek başına ortak taşınmazdan yararlanmasına engel olan ortaklar aleyhine el atmanın önlenebilmesi için dava açabilir. Ancak, o paydaşın, payına karşılık çekişmesiz olarak kullandığı bir kısım yer varsa açacağı el atmanın önlenilmesi davasının dinlenme olanağı yoktur. Yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarına ve aynı doğrultudaki bilimsel görüşlere göre payından az yer kullandığını ileri süren paydaşın sorununu el atmanın önlenilmesi davası ile değil, kesin sonuç getiren taksim veya şuyun satış yoluyla giderilmesi davası açmak suretiyle çözümlemesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklandığı üzere el atmanın önlenmesi davası genel olarak 3. Kişilere karşı açılmaktadır. TMK’nın 693/I. maddesi, paylı (müşterek) mülkiyet açısından, paydaşlardan her birine, diğerlerinin hakları ile bağdaştığı ölçüde paylı maldan yararlanma ve onu kullanma hakkını tanımıştır. Paydaşlar arasında el atmanın önlenmesi davası açılabilmesi için bir paydaşın diğer paydaşın ortaklığa konu maldan tamamen yararlanmasını engellemesi gerekmektedir. Sizin olayında da arsanın bir kısmının paydaşlar tarafından kullanılması mevcut olduğundan malın tamamı üzerinde bir müdahale söz konuşu değildir. Bu sebeple ortaklığın giderilmesi davası açmanız yararınıza olacaktır.
Özellikle belirtmek isteriz ki, soru ve yorumlarınıza vermiş olduğumuz cevaplar, kişisel hukuki yorum ve bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğramamanız açısından, detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.
1940 yılından veri maliki olduğumuz 5donumu bize ait hazineyle hisseli (hazine hissesi 7.5 dönüm ) 2013 yılında tamamı imar planında 5000 ve 1000 lik dahil oyun alanı olarak gösterilmiş olmakla beraber 18 uygulaması yoktur ayrıca kamulaştırmaya dayalı bir işlem olmamıştır. Müdahalenin meni davasi açılabilir mi tarlanın bizde kalması adina yoksa tazminat talep mi edilmeli ayrıca belediye ile önce uzlaşma yapmak mı gerekiyor bunun için ne yapılmalı teşekkürler
Kamulaştırma bedeli ödenmeksizin taşınmaza el konulmuş olması “kamulaştırmasız el atma” olarak nitelendirilmektedir. Arsanızın imar planında oyun alanı olarak belirlenmiş olması ve hiçbir işlem yapılmaması ise hukuki el atmadır. Bu durumda; sorumlu idare aleyhine idare mahkemesinde bedel (tazminat) talepli tam yargı davası açmanız mümkündür. Ancak Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 6. Maddesi uyarınca; kamulaştırılmadan el atılan taşınmazların bedeline ilişkin dava açılmadan önce uzlaşma usulünün uygulanması gerekmektedir. Uzlaşma usulü ise Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 6. Maddesinde detaylı ve açık bir şekilde düzenlenmiştir. Uzlaşma sürecini başlatmak için ise ya idarenin uzlaşma teklifinde bulunması ya da malikin uzlaşma talebinde bulunması gerekmektedir.
Yukarıdaki açıklamalar kapsamında; kamulaştırmasız el atma sebebiyle sorumlu idareden bedel (tazminat) talep etmeniz mümkündür. Öncelikle Kamulaştırma Kanunu’nun geçici 6. Maddesi uyarınca uzlaşma sürecini işletmeniz gerekmekte olup uzlaşma sürecinin olumsuz sonuçlanması halinde ise idari yargıda bedel talepli tam yargı davası açmanız mümkündür.
Özellikle belirtmek isteriz ki, soru ve yorumlarınıza vermiş olduğumuz cevaplar, kişisel hukuki yorum ve bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğramamanız açısından, detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.
Teşekkürler güzel bilgileriniz için, peki inine ortak alanından depolu dükkanına ekleme yapan işgal eden kişi yurtdışında yaşıyor o zaman süreç nasıl işliyor , davaya nasıl katılır tebligat ve savunma süreçleri nasıl olur? Şimdiden teşekkürler iyi günler diliyorum .🙏🏽
Ortak kullanım alanının işgali suretiyle, kullanımın engellenmesi halinde, müdahalenin men’i ve eski hale iade talebi gündeme gelecektir. Taraflardan birinin yurtdışında bulunması tebligat kanunu kapsamında mahkemece değerlendirilecek olup, yargılamanın esasına ve savunmalar etkisi bulunmamaktadır.
Özellikle belirtmek isteriz ki, yazı ve yorumlar, kişisel hukuki yorum ve genel bilgilendirme niteliğinde olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, hukuki destek ve detaylı bilgi için avukat bir meslektaşımıza müracaat etmenizi tavsiye ederiz.