Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
EL ATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI (MÜDAHELENİN MEN’İ DAVASI)
Genel olarak;
Mülkiyet hakkı hukukumuzda gerek uluslararası anlaşmalarla gerekse de yasa hükümleri ile koruma altına alınmış olup, kişilerin mülkiyet hakkından doğan hak ve yetkileri temel başlıklar altında düzenlemeye tabi tutulmuştur.
Malikin; işbu mülkiyet hakkından doğan yetkilerini kullanmasını ve/veya işbu yetkiden dilediği şekilde (sınırları içerisinde kalmak şartıyla) yararlanmasını engelleyen, hiçbir haklı ve yerinde gerekçeye dayanmayan ve halihazırda devam eden müdahalelere/saldırılara karşı, işbu saldırıları önlemek adına açabileceği davaya; el atmanın önlenmesi ya da müdahalenin men’i davası denilmektedir.
Şartları;
El atmanın önlenmesi davasının başlıca şartı, işbu davayı açacak olan kişinin mülkiyet hak ve yetkilerine sahip olması hususudur. Bu nedenlerle bu dava malik ya da malikin mirasçıları tarafından açılabilecektir. Burada önemli olan malik olunan şey değil kişinin sahip olduğu mülkiyet hakkıdır. Zira mülkiyet hakkı, sahibine yasal sınırlar içerisinde o şeyden dilediğince yararlanmak hak ve yetkisi tanımaktadır.
İkinci şart olarak ise; karşımıza haksız müdahale/saldırı kavramı çıkacaktır. İşbu davanın açılabilmesi için, kişinin maliki olduğu şey üzerinde hiçbir haklı ve yerinde gerekçeye dayanmaksızın gerçekleştirilmiş bir saldırı olmalı ve bu saldırı devam etmelidir. Saldırının hangi şekillerde yapıldığının bir önemi olmayıp, herhangi bir hakka dayanmaması yeterlidir. Zira buradaki temel amaç mülkiyet hakkının korunmasını sağlamaktır.
El atmanın önlenmesine yönelik olarak açılmış işbu davalarda, mülkiyet hakkına saldırıda bulunan kişinin kusurlu olmasına da gerek yoktur. Zira işbu dava kusurdan bağımsız ve salt olarak mülkiyet hakkının korunmasına yönelik olarak açılmaktadır.
Davacı ve davalı sıfatı;
El atmanın önlenmesi davasının davacısı; mülkiyet hakkı saldırıya uğrayan malik ya da onun mirasçılarıdır. Davalı sıfatı ise, söz konusu mülkiyet hakkına saldırıda bulunan gerçek veya tüzel kişilere ait olacaktır.
Görevli ve yetkili mahkeme;
Kişilerin sahip olduğu mülkiyet hakkına ilişkin olarak gerçekleştirilen saldırıların önlenmesine yönelik olan işbu davalar, ilgili yasa hükümleri gereğince Asliye Hukuk Mahkemeleri tarafından görülmekte olup, kural olarak genel yetki kuralları uygulanacaktır. El atmanın konusu bir taşınmaz ise, genel yetki kuralları uygulanmayacak ve yetkili mahkeme dava konusu taşınmazın bulunduğu yer Asliye Hukuk Mahkemeleri olacaktır.
Süre;
Mülkiyet hakkının korunmasını amaçlayan işbu dava, herhangi bir zamanaşımı süresine tabi olmayıp, yasal şartların mevcut ve geçerli olması yeterlidir.
Kesinleşme ve kararın icrası;
Malik ya da mirasçıları tarafından açılan el atmanın önlenmesi davasının kabul edilmesi ve müdahalenin men ’ine karar verilmesi halinde, işbu kararın icrası açısından ikili bir ayrım yapılmaktadır.
İlgili yasa hükümleri ve yerleşik Yargıtay kararları gereğince, dava konusu haksız müdahale edilen şeyin aynına ilişkin olarak, taraflar arasında herhangi bir ihtilaf bulunmuyorsa, el atmanın önlenmesine yönelik verilen kararın icrası için kesinleşmesine gerek yoktur.
Örneğin; söz konusu davada davalı olarak yer alan tarafın, dava konusu taşınmaz üzerinde mülkiyet iddiası bulunmaması halinde, müdahalenin kaldırılmasına dair kararın icrası için kesinleşmesi gerekmemektedir.
Paydaşlar arasında el atmanın önlenmesi;
Kural olarak; paylı mülkiyete tabi bir taşınmaz üzerinde hak sahibi olan paydaşlardan birinin ya da birkaçının, kendisinin payına yapılan haksız saldırıları önlenmesini talep imkanı bulunmaktadır. Ancak yerleşik hale gelmiş Yargıtay içtihat ve uygulamaları gereğince, ortaklar arasındaki haksız saldırılar ve bunların önlenmesi hususu ayrı bir inceleme konusu yapılmıştır.
Şöyle ki; Yargıtay paylı mülkiyete tabi taşınmaza ilişkin el atmanın önlenmesi davalarında, öncelikle taraflar arasında bir taksim sözleşmesi ve sair birtakım belirleyici anlaşmaların olup olmadığına bakmakta; paydaşlar arasında oluşmuş herhangi bir fiili kullanım olup olmadığını incelemektedir. Buna göre yapacağı değerlendirme sonucunda uyuşmazlık konusu taşınmazın kimin kullanımına bırakılmış olduğuna göre de el atma hususunu tespit edecektir.
Ancak paydaşlar arasında herhangi bir harici taksim ve sair belirleyici anlaşmama olmaması halinde, Yargıtay el atmanın önlenmesi davası yerine, ortaklığın giderilmesine yönelik olarak açılacak davanın hukuki yarar ve hukuk mantığı açışından daha doğru olduğunu kabul etmekte ve bu şekilde uygulaması gerektiği belirtmektedir.
Önemle belirtmek gerekir ki; müşterek mülkiyete tabi bir taşınmaza haksız müdahalede bulunan üçüncü bir kişi ise, paydaşlardan biri bile tek başına el atmanın önlenmesi davası açabilecektir.
Elbirliği mülkiyeti ile sahip olduğumuz (8 mirasçı) arsanın üzerine 2 mirasçı bina yaptılar ve 12 yıldır kullanıyorlar ve kira gelirlerini alıyorlar.İzalei şüyu açtığımız takdirde bu taşınmazdan yararlanabilir miyiz yoksa bu süre içerisindeki sessizliğimiz bir kabul olarak değerlendirilip hak talep etmemiz mümkün değil mi?
1/7 hissesine sahip olduğumuz miras kalan bir evde diğer kardeş oturmakta ve hiçbir kira vermemektedir. Ev tapuda 7 hisse olarak tüm karşelerin üzerinedir. Bu konuda bizde aynı paya sahip olduğumuz için ve o kardeşin o evde oturmasını istemediğimiz için ne yapabiliriz? Daireyi boşaltma şansımız var mı?
2. sorum. kendi arsamıza bir ev yaptık ve yanında bulunan 81 m2’lik 1/7 hisseli olan arsaya binamız 10 mt2 geçiş yaptı. Bu arsanın 1/7 olarak mirasçısıyız. Tapuda 7 kişiye hisseli olarak gözükmektedir. Bu konuda yapılan şikayette bizim evimiz yıkılır mı? Geçiş yaptığımız yer zaten bizim hakkımıza düşen yer. Bu konuda napabiliriz ya da bize napabilirler?
Annem , babalarından 5 kız kardeşe kalan 30 dönüm tarla için elatmanın önlenmesi davası açmak istiyor. 5 kardeş tarladan hisse sahibi. Duyduğumuz kadarıyla yıllardır yakın bir akrabası tarlayı kiraya vererek gelir elde ediyormuş. Kişiyi telefonla uyardık. En son kişiye tarladan çıkması için taahhütlü mektup yazıldı (ihtarname ifadeleriyle). Annem hissesi olan tarla için elatmanın önlenmesi davası açabilir mi? Bu hususta, 5 kızkardeşin de vekaletname ile onayı şart mı?, Mahkemeye sunmak için illa ki noter tastikli ihtarname şartı mıdır ? (ihtarname için tüm kardeşlerin vekaletnamesi istendi, kardeşler farklı yerlerde oturuyor, bizim açımızdan sıkıntılı bir durum) Sadece müdahalenin men’i davası açmak istiyoruz. Ecrimisil (tazminat) davası açmayacağız. Tavsiye ve yorumlarınız şimdiden teşekkürler.
5 paydaşın olduğu paylı mülkiyette olan bir arsa üzerinde 2 paydaş izinsiz olarak arsanın yoldan olan cepheyi çevirmiş ve ağaç dikmiştir.el atmanın önlenmesi davası açılabilir mi yok sa paydaşlar arasında ortaklığın giderilmesi davası açmak mı daha uygun olacaktır. şimdiden teşekkürler.
1940 yılından veri maliki olduğumuz 5donumu bize ait hazineyle hisseli (hazine hissesi 7.5 dönüm ) 2013 yılında tamamı imar planında 5000 ve 1000 lik dahil oyun alanı olarak gösterilmiş olmakla beraber 18 uygulaması yoktur ayrıca kamulaştırmaya dayalı bir işlem olmamıştır. Müdahalenin meni davasi açılabilir mi tarlanın bizde kalması adina yoksa tazminat talep mi edilmeli ayrıca belediye ile önce uzlaşma yapmak mı gerekiyor bunun için ne yapılmalı teşekkürler
Teşekkürler güzel bilgileriniz için, peki inine ortak alanından depolu dükkanına ekleme yapan işgal eden kişi yurtdışında yaşıyor o zaman süreç nasıl işliyor , davaya nasıl katılır tebligat ve savunma süreçleri nasıl olur? Şimdiden teşekkürler iyi günler diliyorum .🙏🏽