Sportif faaliyetlerin ve popüler kültürün en ilgi çeken branşının Profesyonel Futbol olduğu somut bir gerçektir. Profesyonel Futbolun en temel iki öğesini ise, Futbol Kulüpleri ile Futbolcu olarak tanımlanan sporcular oluşturmaktadır. Bu ikili her ne kadar bir ve bütün olarak görünse dahi, aralarındaki ilişki, kurallı bir birliktelikten ibarettir. Bu birlikteliğin doğal bir sonucu olarak da ‘’futbolculara kesilen para cezalarının iptali’’ konusu gündeme gelebilecektir.
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, Futbolcu ile kulüp arasındaki ilişki, sözleşme ile sağlanır. Kulüpler, futbolcu ile transfer şartları konusunda anlaşmaya vararak, sözleşme tanzim etmekte ve bu sözleşmeyi de TFF’ ye sunarak, futbolcunun kulüp adına müsabakalara katılabilmesi için lisans çıkarmaktadır. Yapılan bu sözleşme ile futbolcu, sportif başarı için kulübün ve teknik direktörünün talimatları doğrultusunda hareket etmeyi ve de kulübün iç yönetmeliği ve disiplin talimatına uymayı, kulüp ise sözleşmede kararlaştırılan ücreti futbolcuya ödemeyi ve futbolcunun müsabakalardan önceki çalışmaları için gerekli saha ve malzeme teminini kabul ve taahhüt eder.
Tüm kulüplerin, sportif başarı adına futbolcularını teşvik amaçlı olarak bir prim yönetmeliği düzenlediği gibi, aynı zamanda kulübün gerek saha içinde, gerekse de saha dışındaki isim ve itibarının en iyi şekilde temsil edilmesi adına, futbolcularını disipline etmek amaçlı olarak, kulüp iç yönetmeliği ve disiplin talimatları da hazırladıkları görülmektedir. Bunun sonucunda yönetmelik ve disiplin talimatlarını ihlal eden futbolculara verilen cezaların en başında da, para cezaları gelmektedir.
Kulüp tarafından, futbolcuya verilen para cezasının geçerliliği ve uygulanabilirliği için, kesilen cezalarının gerek esas gerekse de usul bakımından, Türkiye Futbol Federasyonu Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatına, uygun olması gerekir. Aksi takdirde verilen para cezaları geçersiz olacaktır.
PARA CEZALARININ GEÇERLİLİK KOŞULLARI
Kulüp yönetim kurulunca, futbolculara verilen para cezalarının geçerliliği için gerekli olan koşullar şöyledir:
- Kulübün, iç yönetmelik ve disiplin talimatını futbolcuya teslim veya tebliğ etmiş olması gereklidir.
Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatının 24.maddesinde, kulüplerin
‘’TFF’ ye tescil ettirdikleri ve uygulayacakları iç yönetmeliklerini ve/veya disiplin talimatlarını imza karşılığında futbolcuya teslim veya noter aracılığı ile tebliğ etmek zorunda olduğu’’
Belirtilmiştir. Bu nedenle para cezası verilebilmesi için öncelikle bir kulüp iç yönetmeliği ve disiplin talimatının olması ve bunun futbolcuya teslim veya tebliğ edilmiş olması gereklidir. Genellikle kulüpler, yapılan transfer sözleşmesine, futbolcuya kulüp iç yönetmeliği ve disiplin talimatının da transfer sözleşmesi ile birlikte tebliğ edildiğini ve futbolcunun bu yönetmelik ve disiplin talimatına uymayı kabul ve taahhüt ettiğini yazdırmaktadır.
- Futbolcuya kesilen cezanın, iç yönetmelik ve disiplin talimatında yazılı olması gereklidir.
Kulüp, futbolcusuna ceza verirken vermiş olduğu bu ceza ve ceza miktarının kulüp iç yönetmelik ve disiplin talimatında yazılı olması gereklidir. Disiplin talimatında yazılı olmayan bir gerekçe ile futbolcuya ceza verilemez.
Uygulamada kulüplerin, futbolcunun gerekli performansı gösteremediği gerekçesi ile cezalar verdiği görülmektedir. Yine aynı şekilde özellikle küme düşen takımlarda, futbolcularına, takımın bir alt lige düşmesine sebep olunduğu gerekçesi ile para cezaları verildiği görülebilmektedir.
! Ancak şunu önemle belirtmek gerekir ki; sportif başarıya göre ceza kararı verilmesi mümkün değildir. Gerek TFF kurullarının gerekse de Uluslararası Tahkim -CAS Mahkemelerinin kararları da bu yöndedir. Sportif başarı olgusu, varlığı tartışmalı bir konu olduğu gibi sportif başarısızlığın nedenlerinin belirsizliği sebebi ile salt sportif başarısızlık sebebi ile ceza kararı verilmesi doğru değildir. Aynı şekilde sportif başarı olarak küme düşme olgusuna dayanılmasının da keyfi bir gerekçe olduğu, üstelik takım halinde alınmış sportif başarısızlığın ceremesinin bu başarısızlıkta ne denli etkisi olduğu da belli olmayan bir futbolcuya yansıtılmasının da doğru olamayacağı tartışmasızdır.
- Yönetim Kurulunca para cezası kararı alınmış ve bu kararın noterden onanmış örneğinin 15 gün içinde futbolcuya ve TFF’ ye bildirilmiş olması gereklidir.
Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatının 24.maddesi ile kulüplere, para cezalarına ait kararlarını, nedenleri, tutarları ve noterden onanmış örnekleri ile birlikte karar tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde futbolcuya ve TFF’ ye bildirme yükümlülüğü getirilmiştir.
- Kulüp, sezon başlamadan en geç bir hafta içerisinde iç yönetmeliklerini ve/veya disiplin talimatlarını TFF’ ye göndermiş olmalıdır.
Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatının 24.maddesinde kulüplerin sezonun başlamasından en geç bir hafta önce, bir sonraki sezon için uygulayacakları iç yönetmeliklerini ve/veya disiplin talimatlarını TFF’ ye göndermek zorunda olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle kulübün İç Disiplin Talimatı ve Ceza Yönetmeliğini süresi içerisinde Türkiye Futbol Federasyonuna sunmaması halinde verilen para cezaları geçersiz olacaktır.
Türkiye Futbol Federasyonu, her futbol sezonu öncesi, o dönemki sezon planlamasını belirlemekte ve ilan etmektedir. Bu nedenle tüm liglerin başlama ve bitiş tarihleri önceden bellidir. Bu nedenle de kulüplerin iç yönetmelik ve disiplin talimatlarını, TFF’ ye gönderme yükümlülüğünün en son günü belirlidir. Kulüp, belirtilen süreden sonra bu yönetmeliği ve talimatını sunmuş olsa dahi, talimatta belirlenen süresi içeresinde iç yönetmelik ve disiplin talimatını federasyona sunmamış olduğundan, bu yönetmelik ve talimatlara dayalı olarak vermiş olduğu cezaların tümü geçersiz olup kaldırılması gereklidir.
Sonuç olarak,
Kulüpler tarafından verilen para cezalarının geçerliliği, yukarıda belirtilen usul ve şartlara bağlanmıştır. Bu usul ve esaslara uymayan haksız ve mesnetsiz olarak verilen keyfi nitelikteki cezaların iptali için:
- Türkiye Futbol Federasyonu nezdinde,
- Genel mahkemeler nezdinde yasal yollara başvurulması gereklidir.
