
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Her iş kolunun farklı çalışma rutinleri ve yoğunlukları sebebiyle her birinin hafta içerisinde yoğunluğu farklı şekilde dağılmaktadır. Bazı sektörler de hafta sonu çalışmaya gereksinim duyulmazken, bazılarında ise en çok yoğunluk ve verim hafta sonları olabilmektedir. Bu sebeple genel anlayış olan “hafta sonu tatili” algısı herkes için geçerli değildir. Esasen haftalık tatil çalışanlara tanınmış Anayasal bir haktır. Şöyle ki; Anayasamızın “Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı” başlıklı 50. maddesinde; dinlenmenin çalışanları hakkı olduğunu, ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin haklarının kanun ile düzenlendiği hüküm altına alınmıştır.
Yazı İçeriği
1. Hafta Tatili Nedir?
2. Hafta Tatili Hak Kazanma
3. Hafta Tatilinde Çalışılmış Sayılan Haller
4. Hafta Tatili Alacağının İspatı
5. Hafta Tatili Ücreti Hesaplaması
6. Ödenmeyen Hafta Tatili Ücreti
7. Alacağın Talebine Dair Davada Görevli ve Yetkili Mahkeme
2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3. maddesine göre hafta tatili Pazar günü olarak belirlenmiştir. Fakat işbu kural Pazar günü çalışmanın verimli olacağı birçok iş alanının varlığından dolayı mutlak nitelikte değildir. Pazar günü olmasa da herhangi bir gün hafta tatili olarak belirlenebilir.
Hafta tatili, işçilerin haftanın herhangi bir günü kesintisiz olarak, 24 saat boyunca dinlenmelerine yönelik bir düzenleme olup, hafta tatili ve haftalık tatil ücreti konusundaki temel kaynak, Anayasamızın ‘’Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı’’ başlıklı 50. maddesidir. İşbu maddenin konumuza ilişkin kısmına göre:
“Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.”
İşçinin, hafta boyunca dinlendirilmeden kesintisiz çalıştırılması insan doğasına aykırı olmakla birlikte, bu durum işçinin ruh ve beden sağlığını ve iş verimliliğini negatif anlamda etkileyecektir. Temel anayasal düzenleme yanında, İş Kanunu madde 46’da da konuya ilişkin bir düzenleme mevcuttur:
“Bu kanun kapsamına giren iş yerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63. maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme verilir.’’
Yargıtay, 24 saatten daha az verilmiş olan süreleri, haftalık tatil olarak kabul etmemektedir. Deniz İş Kanunu madde 41 ve Basın İş Kanunu madde 19, İş Kanunu’ndaki düzenlemeye paralel olup, bu kanunlar kapsamındaki işçiler için de haftalık tatil hakkı mevcuttur. Ülkemizde Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’ a göre hafta tatili için, pazar günü belirlenmiş olmasına rağmen, bu durum değiştirilemez değildir. Hafta tatili için tarafların iradesi belirleyici olacaktır.
İşçinin hafta tatiline hak kazanabilmesi için haftalık 45 saat çalışma zorunluluğu bulunmamaktadır. 45 saat aşılmasa dahi işçinin 24 saat dinlenme süresi olmalıdır. Fakat işçinin hafta tatili ve bu kapsamdaki ücrete hak kazanabilmesi için İş Kanunu kapsamındaki işte çalışması ve işçi kabul edilmiş olması gerekmektedir. Diğer bir koşul ise İş Kanunu madde 63’e göre belirlenen çalışma saatlerinde ve iş günlerinde çalışılmış olmasıdır. Madde 63’e göre standart bir işçinin çalışma süresi haftalık 45 saattir. İşbu maddeye bakılacak olursa haftalık 45 saatlik çalışma süresine ulaşamayan işçilerin haftalık tatile hak kazanamayacağı düşünülmektedir. Fakat haftalık çalışma süresi hesaplanırken İş Kanunu 46. maddede yer alan işçinin çalışmış sayılacağı haller de göz önünde bulundurulur.
Bazı iş alanlarında “iş” tanımı oldukça geniş ve yalnızca iş yerine gidilerek sürdürülmek zorunda olmayabilir. Özellikle son dönemde tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi sebebiyle çoğu iş evden yapılabilir hale gelmiştir. Hal böyle iken işverenlerce işçileri mesai dışında ve tatil günlerinde çalıştırma imkanları kolaylaşmıştır. Fakat bilinmesi gereken bir şey var ki işçi tatil gününde 1 saat bile çalışmış olsa dahi işverence hafta tatili ücreti ödenmelidir. Fiilen çalışmanın yapılmamış olsa dahi ücretli hafta tatiline hak kazanılabilen hususlar İş Kanunu madde 46/3’te sayılmıştır;
Hafta tatili gününde çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatlamalıdır. İşçi iddiasını ispatlarken maaş bordroları ( bu belgeler, sahteliği ispat edilinceye kadar geçerlidir.), işyeri giriş-çıkış kayıtları, işyeri iç yazışmaları gibi yazılı delilleri kullanabilir.
İşçinin kanunda öngörülen, çalışma yapmaksızın hak kazandığı hafta tatili ücreti, çalıştığı günlerde hesaplanan ücretidir. Hafta tatili ücreti çıplak ücret üzerinden hesaplanmaktadır. İşçinin haftalık normal çalışma süresinin haricinde hafta tatilinde de çalışması halinde ise işçinin hak kazandığı ücret
İş Kanunu madde 46;
“…Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam ödenir.”
Bu hesaplama, çıplak brüt ücret üzerinden olacaktır. Eğer işçi, ücretini saat üzerinden almaktaysa tatil günü ücreti saat ücretinin yedi buçuk katı olacaktır. Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçiler ise, hafta tatili ücreti talep edemeyeceklerdir.
Ülkemizde sık rastlanan bir durum, işçilerin hafta tatilinde çalıştırılması halidir. Hafta tatili ücreti, çalışılmaksızın hak edilen bir ücrettir. Ayrıca, o gün için haftalık çalışma süresini aşan fazla bir çalışma olması sebebiyle, yüzde elli zamlı ücret de ödenecektir. Yani işçi toplamda 2.5 günlük bir ücrete hak kazanacaktır. Ancak hafta tatili ücreti ile fazla mesai ücretinin ayrı ayrı talep edilmesi halinde, hesaplama da buna göre yapılacaktır.
İşçinin hafta tatili ücretinin ödenmemesi işçiler için hukuki imkanlardan yararlanabilme hakkı tanınmıştır.
İş Kanunu 32/5. maddesinde;
“Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir”.
şeklinde açıklanarak ödeme periyodu belirtilmiştir. İşçinin haftalık tatil ücreti de normal ücretleri ile aynı zamanda ödenmelidir. Bunun sebebi haftalık tatil ücretinin normal ücret kapsamında değerlendirilmesidir. İşverenin işçinin haftalık ücretini ödemesi gereken tarihten 20 gün içerisinde ödemez ise işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. İş görme borcunu yerine getirmeyen işçinin iş akdi haklı sebeple feshedilemez. Konuya ilişkin detaylı bilgi için Ücreti Ödenmeyen İşçinin Çalışmama Hakkı başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Açıkladığımız üzere hafta tatili ücreti işçinin normal çalışma ücreti ile birlikte ödenir. Tıpkı normal çalışma ücretinin ödenmemesi halinde gecikme faizi uygulandığı gibi hafta tatili ücretinin ödenmemesi halinde de faiz işler.
İş Kanunu 34. maddesinde;
“Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.”
şeklinde belirlenmiştir. Bu sebeple işçinin hak etmiş olduğu hafta tatili ücretinin ödenmemesi halinde mevduata uygulanan en yüksek faiz oranları uygulanarak hesaplanır.
Hafta tatili ücretinin ödenmediğinden bahisle belli süre içerisinde talepte bulunmak gerekmektedir. Talep edilmediği takdirde zamanaşımına uğramaktadır. Bahsettiğimiz üzere hafta tatili ücreti de bir ücret alacağı olduğundan zamanaşımı süresi 5 yıldır. İşbu süre hafta tatili ödemesinin yapılması gereken fakat yapılmayan tarih itibari ile başlar. Şayet birden çok kez hafta tatili ücreti ödenmemiş ise, tüm ücretlerin ayrı ayrı ödenmesi gereken tarihe göre zamanaşımı hesaplanır. İş sözleşmesinin feshedilmeden devam etmesi işbu sürelerin işlemesini engelleyen bir durum değildir.
Hafta tatili ücreti alacağına dair davalarda görevli mahkeme İş Mahkemesidir. Fakat bilindiği üzere iş davalarında dava açmadan önce zorunlu arabuluculuk dava şartıdır. Arabuluculuğa başvurulmadan işbu alacak talebi ile dava açmak mümkün değildir. Arabuluculuk merciine başvurunun ardından anlaşılamaması halinde arabuluculuk son tutanağın da ekinde bulunduğu dilekçe ile İş Mahkemesinde dava açılabilmektedir. İşbu uyuşmazlığın çözümünde yetkili mahkeme ise gerçek veya tüzel kişiliğin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri yahut işin yapıldığı yer mahkemesidir.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.