Sosyal Medya ve İnternet Yoluyla Hakaret Suçu

” İnternet ve Sosyal medya kullanıcılarının önemli bir kısmı, kendilerine ulaşılamayacağı düşüncesiyle, aralarında husumet bulunan kişilere yada tanımadığı halde düşüncelerini beğenmediği kişilere karşı, kendi hesaplarından yada sırf bu nedenle oluşturdukları, sahte hesaplar aracılığı ile serbestçe hakaret ve tehditler savurmaktan çekinmemektedirler. Oysa ki Kanun, hakaret suçunun işlenmesi için, suçu işleyen ve mağdurun, fiili olarak aynı ortamda ve yüz yüze bulunmasını, aramamaktadır.”

Teknoloji alanında yaşanan bu hızlı gelişim kültürel ve sosyal bilinçlenmeye maalesef fırsat tanımamıştır. Sanal Dünya olarak da tanımlanan bu mecralarda, kimi zaman farkında olmadan ciddi suçlar işlenmekte ve ağır cezalar söz konusu olmaktadır. Günümüzde teknolojinin hayatımızda büyük yer kaplaması nedeniyle artan cep telefonu ve internet kullanımı bazı sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlardan en önemli ve sık rastlananların başında internet yoluyla işlenen hakaret suçu gelmektedir.

Hakaret suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda “Şerefe Karşı Suçlar” başlığı altında 125.-131. maddeler arasında düzenlenmiştir. Hakaret suçunun oluşabilmesi için, bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını incitecek ölçüde, somut bir fiil veya olgu isnat etmek ya da yakıştırmalarda bulunma ya da sövmek gerekmektedir. Hakaret suçunun konumuzla ilgili olarak Türk Ceza Kanunundaki düzenlemesi ise şu şekildedir;

Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

Hakaret suçu, huzurda ve gıyapta olmak üzere iki şekilde işlenebilir. Maddenin gerekçesine göre, “kişiyi muhatap alan mektup, telgraf, telefon ve benzeri araçlarla yapılan hakaret de, huzurda olarak cezalandırılır” demektedir. Bu nedenle internet, telefon veya diğer bilişim teknolojileri kullanılarak da kişilere hakaret edilebilmesi mümkündür. İnternet aracılığıyla hakaret e-posta, sohbet, görüntülü konuşma veya anlık mesajlaşma yolları ile gerçekleşebileceği gibi internet sayfaları üzerinden alenen de işlenebilmektedir.

Türk Ceza Hukukunda hakaret vb. suçların işlenmesinde internet veya sosyal medya aracılığıyla işlenmesi kapsam dışında tutulmamıştır. Aksine internet üzerinden yapılacak bu eylemlerde ağırlaştırıcı hükümler mevcuttur. Facebook, Twitter, YouTube gibi sosyal medya sitelerinde konusu suç teşkil eden bir içeriğin paylaşılması hakaret suçuna vücut vermektedir. Sosyal medya kullanım amacı, kişilerin yapmış oldukları paylaşımları toplumla paylaşma amacı taşımaktadır. Dolayısıyla, kişi konusu suç teşkil eden bir paylaşım yaptığında, bu paylaşımı bilerek ve isteyerek, içeriği yayma düşüncesiyle yapmış olduğundan bahisle hakaret suçunu oluşturmakta olduğu söylenebilmektedir.

Hakaret suçu şikayete tabi bir suç olarak kabul edilmiştir. Başka bir deyişle, hakaret suçu açısından şikayet bir soruşturma ve kovuşturma koşuludur. Dolayısıyla, hakaret suçunda ceza yargılaması mağdurun suç duyurusu ile başlayacaktır. Mağdurun, savcılığa suç duyurusunda bulunmasını failin bulunması, meydana gelen fiilin suç unsuru taşıması ve söz konusu fiilin fail tarafından işlendiğinin ispat edilmesi adımları izleyecektir. İnternet yoluyla işlenen hakaret suçu soruşturmalarında, en çok zorlanılan konu ise hakaret içerikli yayınların ortadan kaldırılabilme hızıdır. Hakaret niteliği taşıyan içeriğin tek bir tuşla internet ortamından silinmesi ihtimali çok yüksektir. Bu nedenle ilgili cezai soruşturmada savcılık tarafından re’sen araştırma yapılmasına rağmen mümkün olan en kısa sürede delillerin toplanması soruşturma açısından oldukça önem arz etmektedir.  Herhangi bir hak kaybının yaşanmaması adına, mağdur sadece suç duyurusunda bulunmakla yetinmeyip, aynı zamanda delillerin toplanması konusunda ilgili mercilere gerekli talepleri yapmalı ve bu süreci yakından takip etmek adına gerekli yardımları almalıdır.