Karşılıksız Çek ve Konkordato Süreci

BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ CEZA DAİRELERİ ARASINDAKİ UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİNE İLİŞKİN YARGITAY 19. CEZA DAİRESİ’NİN 2019/23974 E. 2019/9339 K. SAYILI İLAMI,
19.06.2019 TARİHLİ RESMİ GAZETE’ DE YAYIMLANDI.

Yargıtay 19. Ceza Dairesi, Bölge Adliye Mahkemelerinin farklı sonuçlar içeren kararlarını değerlendirmiş ve 19.06.2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararı ile;

Konkordato sürecinin başlangıcından önce keşide edilip verilen ancak, konkordato süreci içinde (geçici mühlet kararının verilmesinden sonraki evrede) ibraz edilerek karşılığı bulunmayan çek hakkında, şirketi yönetmeye yetkili kişilerin‘’karşılıksızdır işlemi yapmaya sebebiyet verme suçundan’’  sorumlu olup olmayacakları konusunda verdiği kararda,

Öncelikle Hukuk Mahkemesinde devam eden ‘’Konkordato Sürecinin’’Bekletici Mesele yapılmasına karar verdi. 

Konkordato süreci sonlandığında da konkordatonun tasdiki kararı verilmesi halinde ise cezai sorumluluğun doğmayacağı ifade edildi. 

Konkordato talebinin reddi halinde ise, konkordato süreci içinde çek hesabını yönetme, bu hesaba para aktarma, çek hesabı üzerinde tasarruf etme yetkilerinin kime ait olduğunun tespitinin yapılması gerektiği ifade edildi. Bu yetkiler konusunda, konkordato sürecini yürüten mahkemece komisere ‘’yetki’’verilmediği sürece bu yetkilerin şirket yönetim organında olduğu ve Çek Kanunu madde 5 gereği cezaya hükmedileceğine karar verildi. 

UYUŞMAZLIĞA KONU MAHKEME KARARLARI: 

1. Konya Bam 5. Ceza Dairesi’nin 15.01.2019 Tarih ve 2019/12 E. 2019/127 K.     Sayılı İlamı:Konkordato öncesinde, ileri tarihli olarak keşide edilen ve         konkordato   sürecinde karşılıksız çıkan çeklerde, her durum ve koşuldaşirketin   yasal temsilcisiningörevi sona erer, cezai sorumlulukları da devam etmez.  
2. Gaziantep Bam 11. Ceza Dairesi’nin 05.10.2018 Tarih ve 2018/3300 E.    2018/2542 K. Sayılı İlamı:İcra mahkemesince verilen konkordato mühlet kararı incelenmiş ve bu kararla, şirket yetkilisinin temsil yetkisinin ortadan    kaldırılmadığı, yalnızca şirket adına kefil olunması, rehin tesisi vb. birtakım       yetkilerin İİK gereği yasaklandığı ve yetki kullanımı konusunda komiserler     arasında iş bölümü yapıldığı, kambiyo senedi düzenleme ve çek keşide etme          yetkisinin yasaklanan ve komiser tarafından yapılması gereken işlemler arasında       sayılmadığı gerekçesiyle sanıklar hakkında mahkumiyet kararı verilmiştir.

YARGITAY 19. CEZA DAİRESİ KARARI GEREĞİNCE;

İcra Ceza Mahkemesince, özel hukuk alanında devam eden yargılama CMK 218/1 gereği, BEKLETİCİ MESELEyapılmalıdır. Özel Hukuk yargılaması neticesinde:

• Konkordatonun Tasdiki Kararı Verilirse:

Kesinleşen konkordato anlaşmasına göre suça konu çekin hüküm ve sonuçları yeniden belirleneceğinden ve suçun konusunu oluşturan zorunlu unsurları haiz bir çek olmaktan çıkacağından, sanıkların cezai sorumluluğu da olmaz.

• Konkordato Talebinin Reddi Kararı Verilirse:

Bekletici sorun kaldırılır ve ceza yargılamasına devam edilir. Konkordato komiseri atanma kararı ile şirket yöneticilerinin şirketi yönetim ve temsil yetkisi kendiliğinden ortadan kalkmaz. Konkordato sürecini yürüten mahkemenin kararı incelenmelidir:

1. Redde Kadarki Süreçte: Çek hesabını yönetme, bu hesaba para aktarma, çek hesabı üzerinde tasarruf etme yetkilerinin şirket yönetim organından alınıp komisere verilmesişeklinde açık karar varsa ve bankaya ibraz edilen çek komiserin yetkili olduğu dönemde karşılıksız çıkmışsa, şirket yetkililerinin Çek Kanunu 5 gereği cezai sorumluluğu yoktur.
2. Redde Kadarki Süreçte:Çek hesabını yönetme, bu hesaba para aktarma, çek hesabı üzerinde tasarruf etme yetkilerinin şirket yönetim organından alınıp komisere verilmesi şeklinde açık karar yoksa, tüm yetkiler şirket yöneticilerinde olur ve Çek Kanunu 5 gereği cezai sorumluluk devam eder.