
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Karşılıklı anlaşılmış ve imzalanmış bir iş akdinde işçinin borcu, işverene bağlı olarak talimat verilen işleri yapmak iken, işverenin borcu ise bunun karşılığında işçiye anlaşmış oldukları ücreti eksiksiz olarak, süresinde işçiye ödemektir. İşçinin hak ettiği ücretin işveren tarafından süresinde ödenmemesi halinde işçinin başvuracağı yolların başında çalışmaktan kaçınma hakkı gelmektedir. Çalışmaktan kaçınma hakkı İş Kanunu madde 34’te işlenmiş olup ücreti ödenmeyen işçinin iş görme borcunu yerine getirmeme hakkı kanun ile hüküm altına alınmıştır. İşveren ücretini ödemediği işçinin iş akdini haklı sebeple feshedemez, ücret ödemelerinin yapılmadığı gerekçesiyle işçilerin iş görmemeleri toplu nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Ödenmeyen ücretler için en yüksek faiz oranı uygulanır.
Yazı İçeriği
1. İş Görmekten Kaçınmanın Hukuki Dayanağı
2. İş Görmekten Kaçınabilmek İçin Koşullar
3. İş Görmekten Kaçınabilme Usulü
4. İş Görmekten Kaçınmanın Hukuki Sonuçları
5. İş Görmekten Kaçınma Durumunda Ücret Talebi
Bu yazımızda kanun kapsamında iş görmeme hakkı, bu haktan yararlanabilmek için sağlanması gereken koşulları, usul ve sonuçları açıklayacağız.
Kanun koyucu, ücreti ödenmeyen işçiye çeşitli haklar tanımıştır. Ücreti ödenmeyen işçi:
Ücreti ödenmeyen işçinin çalışmama hakkı, İş Kanunu‘nun 34. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre:
‘’ Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır.
Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.’’
Ücreti, ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. İlgili maddede geçen ücret kavramı geniş yorumlanmakta olup, diğer sosyal hakları 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi de işten kaçınma hakkını kullanabilir. Kanun taslak halindeyken, 34. maddede ” işçi, iş görmekten haklı olarak kaçındığı süre için de ücrete hak kazanır ” açık hükmü bulunmaktaydı ancak bu cümle sonrasında çıkarılmıştır. Buradan hareketle özellikle uygulamada, kanun koyucunun işçinin iş görmekten kaçındığı sürede ücrete hak kazanamayacağı iradesini ortaya koyduğu düşünülmüştür. Her ne kadar işbu süre içerisinde ücrete hak kazanılmasa da, gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranının uygulanacak olmasının, işveren bakımından caydırıcılığı bulunmaktadır.
İş Kanunumuza göre, İşveren tarafından, işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, bu sebebe dayanmak suretiyle istifa eden işçi işyerinden ayrılırsa işi kendi bırakmış olsa dahi kıdem tazminatına hak kazanacaktır. Ücretin hiç ya da bir kısmının ödenmemesi bu konuda önem arz etmemektedir. Ücret dışında ikramiye, prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil gibi alacakların ödenmemesi durumunda da işçinin haklı fesih imkânı bulunmaktadır. Ücreti ödenmeyen işçinin işten kaçınması bir hak olarak düzenlenmiş ve aynı zamanda bu hakkını kullanan işçi, güvence altına alınmıştır. Bu kanuni güvence hükmüne göre, iş görmekten haklı olarak kaçınan işçinin iş sözleşmesi, bu hakkını kullandığı için feshedilemez. İşçi yerine başka bir işçi alınamaz ve bu işler başkalarına yaptırılamaz.
İşçinin hangi hallerde iş akdini haklı sebeple feshedebileceği hakkında daha detaylı bilgi için “İşçi Hangi Hallerde Sözleşmeyi Haklı Olarak Feshedebilir?” isimli makalemizi inceleyebilirsiniz.
İşçinin, ücreti ödenmediği gerekçesi ile iş görmeme hakkını kullanabilmesi için belirli koşulların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar;
şeklinde olup tüm hususlar sağlanmadan işçinin iş görmekten kaçınma hakkını kullanması hukuki açıdan aleyhine sonuçlar doğurabilmektedir. Bu sebeple tüm şartların sağlandığından emin olduktan sonra söz konusu hak kapmasında çalışılmaması çeşitli uyuşmazlıkların önüne geçecektir.
İş görmekten kaçınma hali ve nasıl uygulanacağı kanunda açıklanmamıştır. İşçi, işverene bildirmek kaydı ile işyerine gelmeyerek, gelse dahi işe başlamamak şeklinde bir davranış ortaya koyarak iş görmekten kaçınma hakkını kullanabilir. Uygulamada genellikle önerilen yöntem ise işçinin, işvereni ya da vekilini haberdar ederek belirli bir tarihten itibaren kanuni hakkın kullanılmasıdır.
Bunun haricinde işçinin yazılı bildirim ile iş görmekten kaçındığını bildirmesi halinde işe devamsızlıktan sayılmayacaktır. Fakat ücretinin ödenmesi halinde derhal işe geri dönmesi gerekmektedir.
Bilindiği üzere işverenin, işçinin ücretini zamanında yatırması kanunu yükümlülüğüdür. Kanuni yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenin, işçiden yükümlülüklerini yerine getirmesini beklemesi anlamsız olacaktır. Bunun yanında ücreti ödenmeyen işçinin iş görmekten kaçınma halini işverenin inisiyatifine bırakılması düşünülemez. Bunun yanında ücretini alamayan işçilerin farklı işlerde çalışması da engellenemediği gibi haklı neden fesih sebebi de oluşmaz.
İş görmekten kaçınma hakkının düzenlendiği İş Kanunu madde 34’te iş görmekten kaçınma hakkının kullanılması halinde doğacak hukuki sonuçlar sayılmıştır. Bunlar;
İş görmeden kaçınma konusunda merak edilen diğer bir husus ise çalışılmayan süre için ücret talep edilip edilemeyeceğidir. Bu konuda Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 10.02.2005 tarih 2004/13259 Esas ve 2005/3782 Karar sayılı ilamında;
“İşçinin ücretinin ödeme gününden itibaren 20 gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmemesi halinde işçi iş görme borcunun yerine getirmekten kaçınabilir. Bu süre içinde ücret ödemesi uygulaması yapılacağı yasa tasarısında düzenlendiği halde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki görüşmeler sırasında bu düzenleme yasa metninden çıkarılmış ve bu suretle Yasama organı boşta geçen bu sürede ücret istenemeyeceğine dair iradesini açık olarak ortaya koymuştur.
34. maddenin bu düzenlemesine göre işçinin iş görme borcunu yerine getirmekten kaçındığı bu sürenin ücretini işverenden talep etmesi mümkün değildir. Zira, işçinin çalışmaması kendi iradesi ile oluşmuştur. Açıklanan bu nedenlerle davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.”
şeklinde ifade edilerek iş görmekten kaçınılması halinde çalışmadan geçen süreç için ücret talep edilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.
Ben ……. Kolejinde öğretmenim. 3 aydır maaş alamıyorum. İki noktada bilgi rica edebilir miyim:
1.” bu işler başkalarına yaptırılamaz” Bu ibareye göre aynı işyerinden birisine yaptırabilir mı işveren?
2. İşçi ” iş görmeme” hakkını işyerine gitmeden kullanabilir mı? Yoksa iş yerine kullanma zorunluluğu var mı?
Teşekkür ederim.