Mirasçılık Belgesi Nedir? (Veraset İlamı)

Mirasçılık Belgesi Nedir?
Miras bırakanın ölümü anında alacakları, hakları ve borçlarından oluşan terekesi kül halinde mirasçılara geçer. Mirasçılar, tereke üzerinde tasarrufta bulunmak işlem yapmak istediklerinde bankalar, devlet kurumları ve özel şirketler, kendilerinden mirasçılıklarını ispatına yarayan belge istemektedir. Mirasçıların mirasçılığını ispatlayan bu belge mirasçılık belgesi diğer adıyla veraset ilamı olup, Türk Medeni Kanunu madde 598’ de düzenlenmiştir.   

Mirasçılık Belgesi Nereden Alınır?
Mirasçılık belgesi, miras bırakanın ölümünün ardından talep edilebilecek bir belge olup, mirasçılardan birinin yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi veya Türkiye’deki bütün noterlerden alınabilir. Ancak, nüfus kayıtlarındaki muğlaklık, yasal mirasçılığın ve/veya soy bağının tespit edilememesi vb. durumlar mevcutsa, mirasçılık belgesi, Sulh hukuk mahkemesinden talep edilecektir.  
Bu belge sayesinde mirasçılar, miras payları,  tespit edilen mirasçıların bu sıfatla, terekede tasarrufta bulunması sağlanmış olur. 

Mirasçılık Belgesinin Hukuki Niteliği Nedir?
TMK madde 7 anlamında resmî bir belgedir. Mirasçılık sıfatının varlığına karine oluşturur. Aksi her zaman ispat edilebilir ve aksi ispat edilinceye kadar geçerlidir. 

Kimler Talep Edebilir?
Diğer kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak üzere, şu kişiler mirasçılık belgesine başvurabilir:

• Yasal mirasçılar; kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık, devlet (yasal mirasçı yoksa)
• Atanmış mirasçılar; vasiyetname ve miras sözleşmesi ile atanan mirasçılar 
• Vasiyet alacaklıları; Miras bırakan bir kimseyi mirasçı atamaksızın bir ölüme bağlı kazandırmada bulunduğu 
• Miras bırakanın veya mirasçının alacaklıları; mahkeme veya icra dairesi kararıyla miras bırakanın ve mirasçının alacaklıları 
• Mirasçılık Sıfatını Yitirenler; mirasçılıktan çıkarma, mirastan yoksunluk, mirasın reddi veya mirastan vazgeçme hallerinde bu kişiler

Mirasçılık Belgesi Talep Etmenin Şartları Nelerdir?
Belgeyi talep etmek için birtakım şartların oluşması gerekmektedir Bu şartlar;

• Miras bırakanın ölmüş veya gaipliğine karar verilmiş olması 
• Sağ olmak, mirasa ehil olmak ve mirastan yoksun bulunmamak şartıyla yukarıda mirasçılık belgesi talep edebilecek kişilerden olmak
• Tüm mirasçıların bilinmesi
• Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufun bildirilmesinden itibaren bir ay içinde ilgililerin itiraz hakkı olanların itiraz etmemesi

Mirasçılık Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?
Sulh Hukuk Mahkemesi’nden talep edilmesi, çekişmesiz yargı işidir. Dava dilekçesine, miras bırakanın ve mirasçıların nüfus kayıtları da eklenerek, veraset ilamı talep edilir. 
Hasımlı olarak talep edilecekse neden hasımlı olduğu hususu, diğer mirasçılar da davalı gösterilerek belirtilmelidir. Hasımlı görülen dava sonunda verilen hüküm, ilam hükmündedir ve iptali ancak yargılamanın yenilenmesi yolu ile olur.
Şayet mirasçılık belgesi noterlikten talep edilecekse, talepte bulunan kişi, miras bırakan ile soy bağını ve yasal mirasçılığını gösterir belgeyi, Notere sunmalıdır. 

Mirasçılık Belgesi Talebi, Süreye Tabi midir?
Belgenin talebi, zamanaşımı veya hak düşürücü herhangi süreye bağlı değildir.

Mirasçılık Belgesi İptal Edilebilir mi? 
Aksi her zaman ispat edilebilen bir belge olduğu için gerçek mirasçılık durumunu yansıtmadığından bahisle, diğer mirasçılar davalı gösterilerek, iptali ve yeni veraset ilamı düzenlenmesi talep edilebilir. 
Veraset ilamının iptali için açılacak dava, zamanaşımı veya hak düşürücü herhangi bir süreye bağlı değildir.
Açılacak bu davada, çekişmeli yargı kuralları uygulanacağı için mirasçılık sıfatı her türlü delille ispat edilebilir ve yargılama sonunda verilen karar kesin hüküm teşkil eder.

Mirasçılık Belgesinin İptali Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Belgenin iptaline ilişkin davalar, hasımlı olarak açılmalıdır. Dava, çekişmeli yargıya tabidir. Dava sonucunda verilecek hüküm, taraflar bakımından kesin hüküm oluşturur. İptal davasında görevli mahkeme de, Asliye Hukuk Mahkemesidir. 

Yetkili mahkeme, HMK madde 11/3 gereği, mirasçılardan her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkili olacaktır.