Reddi Miras Süresi

Bir kimsenin vefatı üzerine vefat edenin mirasçılarına geçen haklar ile borçların bütününe miras denmekte olup reddi miras ise, mirasın doğurduğu hakların ve borçların reddedilmesidir. Miras bırakanın sağlığında ancak ve ancak miras bırakan ile mirasçı arasından yapılacak bir mirastan feragat sözleşmesi ile mirasçılığın doğuracağı hak ve yükümlülüklerden feragat edilmesi mümkündür. Miras bırakanın vefatının akabinde ise, reddi miras hakkının kullanımı için kanunda üç aylık hak düşürücü süre öngörülmüştür. Reddi miras süresinin hesabında baz alınacak başlangıç tarihinin tespiti için öncelikle mirasçının yasal mirasçı mı atanmış mirasçı mı olduğu belirlenmelidir. Keza, koruma önlemi olarak tereke yazımı halinde de reddi miras süresinin başlangıcı değişiklik arz eder.

Yazı İçeriği
1. Gerçek Ret – Hükmen Ret Ayrımı
2. Reddi Miras Süresi
3. Reddi Miras Süresinin Başlangıcı
4. Mirası Reddetme Hakkını Kullanmadan Ölen Mirasçının Durumu
5. Ret Hakkının Daha Önce Mirasçı Olmayanlara Geçmesi

“Mirasın Reddi” yazımızda detaylıca incelendiği üzere, reddi miras, mirasçıların iradesinden doğabileceği gibi kanunun öngördüğü bazı şartların gerçekleşmesiyle kendiliğinden de hüküm ifade edebilir. Mirasçının kendi iradesinin eseri olan reddi mirasa “mirasın gerçek reddi” denmekle beraber, mirasın kendiliğinden reddi halinin hukuki karşılığı “mirasın hükmen reddi” olarak bilinmektedir. Diğer taraftan, miras bırakanın sağlığından mirasçılığın doğuracağı hak ve yükümlülüklerden feragatin yöntem ve koşullarını ilişkin incelememize “Mirastan Feragat” yazımızdan ulaşabilirsiniz.

1. Gerçek Ret – Hükmen Ret Ayrımı

Gerçek Ret: Mirasın, yasal ve atanmış mirasçılar tarafından süresi içerisinde açıklanan beyanla reddedilmesidir. 
Hükmen Ret: Miras bırakanın, ölümü tarihinde ödemeden aciz olduğunun açıkça belli olması veya bu durumun resmen tespit edilmesi halimde mirasın, kanun gereği reddedilmiş sayılmasıdır. Ödemeden aciz olma, tereke alacakları ve terekede bulunan diğer malvarlığının tereke borçlarını karşılayamaması halidir.

2. Reddi Miras Süresi

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK)’nun 606. maddesine göre ret süresi üç aydır. Bu süre hak düşürücü süre niteliğinde olup durması veya kesilmesi söz konusu olmaz. Ret beyanının süresinde yapıldığının kabul edilebilmesi için üç aylık hak düşürücü süre dolmadan sulh hukuk mahkemesine ulaşması gerekir. Süreye uyulup uyulmadığı mahkemece resen dikkate alınır.

3. Reddi Miras Süresinin Başlangıcı

Yasal mirasçılar, miras bırakanın ölümünü öğrendikleri andan, şayet mirasçı olduklarını daha sonra öğrendiklerini ispat ederlerse bu tarihten itibaren üç ay içinde mirası reddetmelidir.
Vasiyetname ile atanmış mirasçılar ise miras bırakanın işbu tasarrufunun kendilerine resmen bildirilmesinden itibaren üç ay içinde mirası reddetmelidir.
Koruma önlemi olarak tereke yazımı varsa, terekenin yazımı işleminin sona erdiği, sulh hukuk hakimi tarafından mirasçılara bildirilmelidir. Bahse konu bildirimi tebliğ alan her bir yasal ve atanmış mirasçının, kendilerine tebliğ tarihten itibaren 3 ay içinde mirası reddetme hak ve imkanları vardır.

Önemli sebeplerin varlığı halinde Sulh Hukuk hakimince yasal ve/veya atanmış mirasçılara ret için ek süre tanınması veya yeni bir süre verilmesi mümkündür. Mirası süresi içinde reddetmeyen mirasçı, kayıtsız şartsız kabul etmiş sayılır.

4. Mirası Reddetme Hakkını Kullanmadan Ölen Mirasçının Durumu

Türk Medeni Kanunu’nun 608/I. maddesine göre;

“Mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı kendi mirasçılarına geçer.”

Mirası reddetme hakkı yasal ve atanmış mirasçılara ait olmakla birlikte mirası reddetmeden ölen mirasçının ret hakkı, kendi mirasçılarına geçmektedir. Bu halde, ölenin yerini alan mirasçının iki çeşit ret hakkı vardır. Bunlardan biri, kendi miras bırakanından kalan mirası ret hakkı, diğeri ise kendi miras bırakanına kalan ve onun yerini aldığı için dolaylı olarak kendisine geçen mirası ret hakkıdır.

Türk Medeni Kanunu’nun 608/II. maddesine göre;

“Bu mirasçılar için ret süresi, kendilerinin miras bırakanına mirasın geçtiğini öğrendikleri tarihten başlar. Ancak bu süre, kendilerinin miras bırakanından geçen mirasın reddi için mirasçıya tanınan süre dolmadıkça sona ermez.”

Buna göre kanunda öngörülmüş iki farklı süre mevcuttur. Bunlardan ilki yukarıda da detaylıca açıkladığımız ve mirasçının mirası ret süresi olan üç aylık süredir. Bu süre içerisinde mirasçı hem kendi reddi miras hakkını hem de kendisine dolaylı olarak geçen mirası ret hakkını kullanması mümkündür.

Kanunda öngörülen ikinci süre ise ret hakkına sahip olan mirasçının, ilk mirasın kendi miras bırakanına geçtiğini öğrendiği andır. Bu süre, ilk mirasın geçtiğinin ikinci mirastan sonra öğrenilmesi halinde önem arz eder. Üç aylık süre bu öğrenme anından itibaren başlayacaktır.

5. Ret Hakkının Daha Önce Mirasçı Olmayanlara Geçmesi

Türk Medeni Kanunu’nun 608/III. maddesine göre;

“Ret sonucunda miras daha önce mirasçı olmayanlara geçerse; bunlar için ret süresi, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten işlemeye başlar.”

Miras, mirasın reddedilmesi sonucunda daha önce mirasçı olmayan kişilere de geçebilir. Öncesinde mirasçı olmayan, mirasın reddedilmesi üzerine mirasçı sıfatını kazanan kişiler, önceki mirasçılar tarafından mirasın reddedildiğini öğrendikleri tarihten itibaren 3 ay içinde mirası reddetmelidir.

Diğer taraftan, miras hukukunun konusuna, kapsamına, mirasçılık kavramının detaylarına ve ilgililerinin yasal hak ve yükümlülüklerine ilişkin detaylı incelememize “Miras Hukuku Nedir?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.