Ruhsatsız Silah Bulundurma ve Taşıma Suçu

Ruhsatsız silah bulundurma ve taşıma suçu, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamında düzenlenmiştir. Bu kanun, silah bulundurma ve taşıma yetkisine sahip olan kişileri ve belirli kurallar ve sınırlamalar dahilinde verilebilecek izin ve ruhsatları düzenlemiştir. Bu düzenleme, silah sahiplerinin belirli standartları karşılamalarını ve yasal prosedürlere uygun bir şekilde hareket etmelerini sağlamak amacıyla yapılmıştır.

Yasal izinlere sahip olmadan silah bulundurmanın, suç işleme olasılığını artırabileceği ve genel güvenliği tehdit edebileceği düşünülmekte olup, yapılan bu yasal düzenleme ile toplum güvenliğini korumak ve kamu düzenini sağlamak amacıyla silah kullanımının kontrol altında tutulması hedeflenmektedir.

Ruhsatsız silah bulundurulması veya taşınması durumunda, kişinin geçmiş suç kaydına, kullanılan silahın türüne ve suçun işlenme şekline bağlı olarak cezai sonuçları değişebilir.

1. Silah Nedir?

1.1. Tanım

TDK’nın hazırlamış olduğu Güncel Türkçe Sözlükte silah, “Savunmak veya saldırmak amacıyla kullanılan araç” olarak tanımlanmaktadır. Silah kavramının teknik olarak tanımında ise bu kavram çok daha geniş ele alınmaktadır. Silah kavramının hukuki tanımı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelikte yapılmıştır. Bu yönetmeliğe göre silah, “uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen, yaralayan, etkisiz bırakan, canlı organizmaları hasta eden, cansızları parçalayan veya yok eden, ruhsata tabi araç ve aletlerin tümü” olarak tanımlanmaktadır.

1.2. Hukuki Düzenleme

Hukuki olarak silah terimi birçok farklı mevzuatta düzenlenmektedir. Silah terimi, Türk Ceza Kanunu’nun yanında 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun ve Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik gibi düzenlemelerde yer almakla birlikte silah kavramı, en geniş anlamda Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmektedir. Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen silah kavramına bakıldığında herhangi bir tanımlama yapılmamakla beraber silah türleri belirlenerek silah teriminden hangi aletlerin ve araçların anlaşılması gerektiği şekillendirilmiştir. Türk Ceza Kanunu’nda sayılan silah türleri şu şekildedir:

• Ateşli silahlar,
• Patlayıcı maddeler,
• Saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
• Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,
• Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler

Bu bakımdan yukarıda sayılan türlerden herhangi birinin içerisine giren araçlar ve aletler ceza kanunlarında düzenlenen suçlar bakımından ruhsatsız silah kapsamında değerlendirilecektir.

2. Ruhsatsız Silah Bulundurma Suçu ve Cezası

Ruhsatsız silah bulundurma 6136 Sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun suçu’da düzenlenmektedir. Kanunda ruhsatsız silah bulundurma suçu bakımından ikili bir ayrıma gidilmiştir. Bu kanuna göre ateşli silahları ruhsatsız bulundurma suçu ve ateşli olmayan bıçak ve benzeri silahları ruhsatsız bulundurma suçu ayrı ayrı düzenlenmiştir. 6136 sayılı kanunun hükümlerine aykırı olarak ruhsatsız ateşli silah bulunduranlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve otuz günden yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

3. Ruhsatsız Silah Taşıma Suçu ve Cezası

Ruhsatsız silah taşıma suçu aynı şekilde 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun’da düzenlenmektedir. Ruhsatsız silah taşıma suçunun eylem unsurunun gerçekleşmesi için ya kayıt dışı bir silahın üstte taşınması ya da bulundurma ruhsatı olan silahın üstte taşınması gerekmektedir. Bu bakımdan ülkemizde silah taşıma ruhsatı sadece kanunda düzenlenen ya da yönetmelikte tespit edilmiş meslek gruplarına mensup kişilere ya da belirli hukuki statüye sahip kişilere verilmektedir. Bu nedenle bulundurma ruhsatı olan silahın meskun mahalden ya da iş yerinden çıkartılarak üstte taşınması da ruhsatsız silah taşıma suçuna vücut veren eylemin gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. 6136 sayılı kanuna aykırı olarak ateşli silah taşıyanlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve otuz günden yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

4. Ruhsatsız Silah Satın Alma Suçu ve Cezası

Ruhsatsız silah satın alma suçu aynı şekilde 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun’da düzenlenmektedir. Ruhsatsız silah satın alma suçu bakımından da ateşli silahlar ile ateşli olmayan silahlar arasında ayrım gözetilmiştir. 6136 sayılı kanuna aykırı olarak ateşli silah satın alanlar hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve otuz günden yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

5. Ruhsatsız Mermi Bulundurma ve Taşıma Suçunun Cezası

Sadece ruhsatsız silah bulundurma veya taşıma suçu söz konusu değildir. Aynı şekilde ateşli silahlara ait mermileri satın almak, bulundurmak veya taşımak da suç teşkil etmektedir. Buna göre ateşli silahlara ait ruhsatsız mermileri taşıyan, bulunduran ya da satın alan kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve otuz günden yüz güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

6. Yasak Bıçak ve Diğer Aletleri Bulundurma ve Taşıma Suçunun Cezası

Daha öncesinde 6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun’da ruhsatsız silahların satın alınması, bulundurulması ve taşınması suçları bakımından ikili bir ayrım yapılarak ateşli ve ateşsiz silahlar için farklı düzenlemelerin olduğundan bahsetmiştik. Bu kapsamda kanun hükümlerine aykırı olarak kama, hançer, saldırma, şişli baston, sustalı çakı, pala,kılıç, kasatura, süngü, sivri uçlu ve oluklu bıçaklar, topuz, topuzlu kamçı, boğma teli veya zinciri, muşta ile salt saldırı ve savunmada kullanılmak üzere özel nitelikteki benzeri aletler yani bıçak veya diğer aletleri veya benzerlerini satın alanlar, taşıyanlar veya bulunduranlar hakkında altı aydan bir yıla kadar hapis ve yirmibeş günden az olmamak üzere adlî para cezasına hükmolunur.

7. Ruhsatsız Silah Suçunda Cezayı Artıran Nedenler

Yukarıda açıklandığı üzere ruhsatsız silah bulundurmak, taşımak ve satın almak 6136 sayılı kanun kapsamında suç teşkil etmektedir. Ancak kanunda, belirli özel durumların varlığı halinde söz konusu suçlara verilecek olan cezaların arttırılacağı düzenlenmiştir.

7.1. Ateşli Silahlarda Nitelik Açısından Vahamet

Ateşli silahın tüfek veya seri ateşli kısa sürede çok sayıda ve etkili biçimde mermi atabilen tam otomatik veya dürbünlü tabanca veya benzerleri olması durumunda silah nitelik açısından vahim kategorisinde değerlendirilmektedir. Ateşli silahın yukarıda sayılan türlerden birinin içerisinde yer alması durumunda bu ateşli silahı taşıyan, bulunduran, satın alan kişi hakkında beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

7.2. Ateşli Silahlarda Sayısal Vahamet

Ateşli silahlarda, silahın sayısı bakımından vahim olması halinde beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Kanun metninde hangi sayıda silahın vahim olarak nitelendirileceği düzenlenmemektedir. Bu bakımdan vahamet kavramı kişisel ihtiyacın üzerinde korku ve endişe verecek sayıda olup olmadığı her olayın kendi özelliklerine göre değerlendirilecektir. Aynı şekilde vahamet oluşturacak silah sayısının belirlenmesinde silahın niteliği de etkili olacaktır. Her olayın özelliklerine göre vahamet oluşturacak silah sayısı değişiklik göstermekle birlikte Yargıtay içtihatında niteliksiz silahlar bakımından dört adet silahtan fazlasının vahamet oluşturduğu kabul edilmektedir. 

7.3. Mermilerde Sayısal Vahamet

Ruhsatsız silah taşıma, bulundurma veya satın alma suçlarında belirli hallerin cezayı arttırıcı sonuçlar doğurabileceğinden bahsetmiştik. Bu bakımdan mermi sayısının fazlalığından kaynaklanan vahamet durumunda da verilecek olan ceza arttırılır. Mermilerin sayı bakımından vahim olması halinde beş yıldan sekiz yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ateşli silahlarda sayısal vahameti oluşturacak sayının kanunda belirlenmemesi gibi mermilerde sayılal vahamet oluşturacak sayı da kanunlarda belirli değildir. Yine her olayın ve durumun özelliklerine göre değişme göstermekle birlikte Yargıtay içtihatlarına göre 5000 merminin ve daha fazlasının bulunması, taşınması ya da satın alınması durumunda vahamet oluşacağı ve cezanın arttırılması gerektiği hükmolunmuştur.

8. Ruhsatsız Silah Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler

6136 sayılı kanunda ruhsatsız silah taşıma, bulundurma, satın alma suçuna verilen ceza belirli hallerin varlığı durumunda verilecek cezanın azaltılacağı düzenlenmektedir.

8.1. Ateşli Silahın Bir Adet Olması ve Mutad Sayıda Merminin Bulunması

Tüfek veya seri ateşli kısa sürede çok sayıda ve etkili biçimde mermi atabilen tam otomatik veya dürbünlü tabanca veya benzerleri dışındaki ateşli silahın bir adet olması ve mutat sayıdaki mermilerinin ev veya işyerinde bulundurulması halinde verilecek ceza bir yıldan iki yıla kadar hapis ve yirmi beş günden yüz güne kadar adlî para cezasıdır. Mutad sayıda merminin ne kadar olacağı net bir şekilde kanunda düzenlenmemekte olup kişisel kullanıma yetecek sayıda mermiden bahsedilmektedir. Bu bakımdan niteliksiz ateşli silahın bir adet olması ve kişisel kullanıma yetecek sayıda merminin bulunması neticesinde verilecek olan ceza azaltılarak verilecektir.

8.2. Ateşli Silahlara Ait Mermilerin Pek Az Sayıda Bulunması

Ateşli silahlara ait mermilerin pek az sayıda bulundurulmasının veya taşınmasının mahkemece vahim olarak takdir edilmemesi durumunda hükmolunacak ceza altı aya kadar hapis ve yüz güne kadar adlî para cezasıdır. Bu durum yalnızca mermiler için geçerlidir. Eğer ateşli silahın yanında mermi taşınıyorsa bu durumda söz konusu düzenleme uygulama alanı bulamayacaktır. Kaç merminin pek az sayıda olacağı kanunda yine açıkça düzenlenmemekte olup bu hükmün uygulanıp uygulanmayacağı yani mermi sayısının pek az sayıda olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği mahkemenin takdirindedir. Yargıtay içtihatlarında genellikle kabul edilen ve pek az olarak değerlendirilen mermi miktarı elli ve elliden az sayıdadır.

9. Suç Sayılmayan Silahlar

6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun düzenlenirken bu kanun kapsamı dışında tutulan silahlar bulunmaktadır. Bunlar;

• Yalnız sporda kullanılan yivli ateşsiz silahlar ve mermileri ile yivsiz tüfekler ve mermileri
• Ev gereçleri
• Tababet, sanayi, tarım, spor için kullanılan aletler
• Bir meslek veya sanatın icrası için gerekli bıçak, şiş, raspa ve benzerleri

Bu kanunun kapsamı dışında tutulmuştur.

• Hatıra teşkil eden veya antika olan silahlar bakımından, kişiye görevi nedeniyle devletçe verilmiş veya kendilerince bu amaçla temin edilmiş ve bu görevleri sona erdikten sonra kişinin meskeninde kalan veya kanuni yakınlarına intikal eden kılıç, meç ve benzeri aletler için izin belgesi aranmaz. Hatıra teşkil eden veya antika olan aletler bulundurulabilir ancak taşınamaz.

10. Hukuka Aykırı Arama Yoluyla Ruhsatsız Silah Ele Geçirilmesi

Arama, hukuka aykırı ise elde edilen deliller de hukuka aykırı olacaktır. Bu nedenle hukuka aykırı olarak elde edilmiş delillerin muhakemenin herhangi bir aşamasında kullanılması mümkün değildir.

11. 6136 Sayılı Yasaya Muhalefet Suçlarında Zamanaşımı

Suçlar, takibi şikayete bağlı suçlar ve takibi şikayete bağlı olmayan suçlar olarak ikiye ayrılır. 6136 sayılı yasaya muhalefet suçları takibi şikayete bağlı suçlardan değildir. Bu nedenle suçun soruşturulması ve kovuşturulması için suçtan zarar görenin ya da mağdurun şikayeti aranmaksızın harekete geçilir. Bu suçların takibi şikayete bağlı olmadığı için herhangi bir şikayet zamanaşımı süresi mevcut değildir.

Bunun yanında dava zamanaşımı süresi her suçta olduğu gibi 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında da söz konusudur. Bu kapsamda suç işlendikten belirli bir süre sonra kamu davası açılmamış ya da açıldıysa bile sonuçlandırılmamışsa ceza davası düşer. 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.

12. 6136 Sayılı Yasaya Muhalefet Suçunda Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme

6136 sayılı yasaya muhalefet suçları takibi şikayete bağlı suçlardan olmadığı için yetkili merciler tarafından suç şüphesinin öğrenilmesi ile soruşturma aşaması kendiliğinden başlar. Soruşturma evresinin sonunda kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde;

• Ateşli silahlarla bunlara ait mermileri satın alan veya taşıyanlar veya bulunduranlar,
• Niteliksiz ateşli silahın bir adet olması şartı ile mutat sayıdaki mermileri ev veya işyerinde bulunduranlar,
• Kurusıkı tabir edilen ses veya gaz fişeği ya da benzerlerini atabilen tabancayı, teknik özelliklerinde değişiklik yaparak öldürmeye elverişli silah haline dönüştürenler
• 6136 sayılı kanunun 4. Maddesinde sayılan bıçak ve diğer aletleri satanlar, satmaya aracılık edenler, satın alanlar, taşıyanlar veya bulunduranlar
• 6136 sayılı kanun kapsamındaki bıçak veya diğer aletlerin veya benzerlerinin sayı veya nitelik bakımından vahim olması halinde bunları satanlar, satmaya aracılık edenler, satın alanlar, taşıyanlar veya bulunduranlar
• 6136 sayılı kanunun 4 üncü maddesine göre yapımına izin verilen bıçakları veya diğer aletleri veya benzerlerini kullanma amacı dışında satanlar, satmaya aracılık edenler, satın alanlar, taşıyanlar veya bulunduranlar

Hakkında şüphelinin müdafi huzurunda seri muhakeme usulünün uygulanmasını kabul etmesi halinde seri muhakeme usulü uygulanabilir.

6136 sayılı kanunda düzenlen suçlarda, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suç tiplerinde basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilebilir.

6136 sayılı kanuna muhalefet suçları uzlaşmaya tabi suçlardan değildir.

6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. 

13. Verilebilecek Ceza ve Yaptırımlar

Tüm suç tiplerinde olduğu gibi 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında da soruşturma ve kovuşturma aşamasının tamamlanması ile mahkeme tarafından Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararlarından birinin verilmesi ile hüküm kurulmuş olur.

13.1. Hapis Cezası

Asliye ceza mahkemesi tarafından yapılan yargılamanın sonunda suçun tarafından işlendiğinin sabit olması ile kanunda belirlenmiş sınırlar içerisinde hapis cezası verilmesine hükmedilir.

13.2. Adli Para Cezasına Çevirme

Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adli para cezasına çevrilebilir. Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır. 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında da yapılan yargılamanın sonucunda 1 yıl veya daha az süreli bir hapis cezası mahkumiyeti söz konusu ise hapis cezasının yanında adli para cezasına hükmedilmiş olsa dahi hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.

13.3. Erteleme

İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;

•    Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
•    Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması,

gerekir.

Cezası ertelenen hükümlü hakkında, bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan ceza süresinden az olamaz.

13.4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

• Sanığın mahkum olması,
• Cezanın iki yıl veya daha az hapis veya adli para cezası olması,
• Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
• Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
• Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,

gerekir. Sanığın kabul etmemesi hâlinde, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. 6136 sayılı kanuna muhalefet suçları bakımından da yukarıda yer alan koşulların gerçekleşmesi ile hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilebilir.

14. Sıkça Sorulan Sorular