Yabancı Ülkede Doğan Çocuğun Vatandaşlığı

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesi, soy bağı esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılmasını düzenlemektedir. Madde hükmüne göre, yabancı ülkede doğan çocuğun Türk vatandaşlığını kazanması mümkün olabilmektedir.

Kanunda Yer Alan Düzenleme

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesi çeşitli ihtimallere göre çocuğun Türk vatandaşlığını kazanıp kazanmayacağını ve vatandaşlığı kazanma şartlarını düzenlemektedir. Bu düzenlemede yer verilen ihtimalleri ayrı ayrı değerlendirmek gerekirse:

Türkiye İçinde Veya Dışında Türk Vatandaşı Ana Veya Babadan Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocuk 

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesinin 1. fıkrasına göre;

“Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.”

Görüldüğü üzere; maddede belirtilen şartların gerçekleşmesi halinde çocuğun başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın doğumla Türk vatandaşlığını kazanabilmesi düzenlenmiştir. Yani Türkiye içinde veya yabancı bir ülkede;

• Türk vatandaşı anne veya babadan ve
•  Evlilik birliği içinde

doğan çocuk, doğum anından itibaren Türk vatandaşıdır. Dolayısıyla anne veya babasından en az biri Türk vatandaşı olan ve evlilik birliği içinde doğan çocuğun başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türk vatandaşlığını kazandığını ifade etmek mümkündür.

Türk Vatandaşı Ana ve Yabancı Babadan Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk 

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesinin 2. fıkrasına göre ise; 

“Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.“

Görüldüğü üzere; bu fıkrada düzenlenmiş olan ihtimalde de, çocuğun başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türk vatandaşlığını doğumla birlikte kazanmasına imkan tanınmıştır. Buna göre; annesi Türk vatandaşı olan bir çocuğun yabancı bir ülkede ve evlilik birliği dışında doğması halinde dahi Türk vatandaşlığını kazandığı kabul edilmektedir. Zira, Türk vatandaşlığının soy bağı esasına göre kazanılmasında kural, anne veya babasından herhangi birisi Türk vatandaşı olan çocuğun, kendisinin de Türk vatandaşı olmasıdır.

Hukukumuzda; anne ile soy bağının doğumla birlikte kurulduğu kabul edilmektedir. Yani kişi, doğurduğu andan itibaren başkaca bir işleme gerek kalmaksızın doğurduğu çocuğun annesidir. Çocuğun evlilik birliği dışında doğmuş olması, bu durumu değiştirmemektedir. Bu sebeple; Türk vatandaşı bir anneden yabancı bir ülkede ve evlilik birliği dışında doğan çocuk da Türk vatandaşı kabul edilmektedir.

Türk Vatandaşı Baba ve Yabancı Anadan Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7.maddesinin son fıkrasına göre; 

“Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.”

Yurt dışında evlilik birliği dışında doğan çocuğun annesinin değil de babasının Türk vatandaşı olması halinde, vatandaşlığın kazanılmasının, çocuk ile baba arasında soy bağının kurulmuş olması şartına bağlanmış olması, yine hukukumuzdaki soy bağının kurulması kuralları ile ilgilidir. 

Zira; 

Hukukumuzda; evlilik birliği dışında doğan çocuğun doğumla birlikte babası ile arasında soy bağı kurulması mümkün değildir. 

Evlilik birliği dışında doğan çocuk ile baba arasında soy bağının kurulabilmesi, babanın çocuğu tanıması ile veya babalık hükmü ile mümkündür. Yani evlilik birliği dışında doğan çocuk ile baba arasında soy bağının kurulabilmesi için bir dizi usul ve işlemlerin yerine getirilmesi gerekmektedir.

Detaylı bilgi için bkz. Evlilik Dışı Çocuk

Bu durumu göz önünde bulunduran kanun koyucu da; yurt dışında, evlilik birliği dışında doğan çocuğun Türk vatandaşlığını kazanabilmesini, baba ile soy bağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi şartına bağlamıştır.

Sonuç Olarak;

Vatandaşlığın doğumla kazanılması hallerinde ise vatandaşlık, doğum anından itibaren kendiliğinden kazanılmış kabul edilmektedir.

Dolayısıyla yukarıda sayılan her üç ihtimalde de çocuk, doğum anından itibaren Türk vatandaşlığını kazanmaktadır. 

Önemle belirtmek isteriz ki, çocuğun yukarıda sayılan hallerden biri kapsamında Türk vatandaşı olduğunun tespitinin daha sonra yapılmış olması, durumu değiştirmeyecektir.