İşyeri Kiralarında Depozito Borçlar Kanunu Madde 342

Türk Borçlar Kanunu’nun 342. Maddesi, kiracısı tacir ve tüzel kişi olan iş yeri kiralarında ertelenmiş olup, yürürlük tarihi 01.07.2020 olarak belirlenmiştir. Konuya ilişkin giriş makalemize ‘’Canlanan Hükümler: Türk Borçlar Kanunu’nun, Yürürlüğü 8 Yıl Süreyle Ertelenen Hükümleri’’ adresinden erişebilirsiniz.

Yazı dizimizin bu kısmında, TBK madde 342 incelenecektir. 

Kiracının Güvence Vermesi

Türk Borçlar Kanunu’nun 342. Maddesine göre:

‘‘ Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmeyle kiracıya güvence verme borcu getirilmişse, bu güvence üç aylık kira bedelini aşamaz. Güvence olarak para veya kıymetli evrak verilmesi kararlaştırılmışsa kiracı, kiraya verenin onayı olmaksızın çekilmemek üzere, parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatırır, kıymetli evrakı ise bir bankaya depo eder. Banka, güvenceleri ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesinleşmesiyle ya da kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilir. Kiraya veren, kira sözleşmesinin sona ermesini izleyen üç ay içinde kiracıya karşı kira sözleşmesiyle ilgili bir dava açtığını veya icra ya da iflas yoluyla takibe giriştiğini bankaya yazılı olarak bildirmemişse banka, kiracının istemi üzerine güvenceyi geri vermekle yükümlüdür.’’

Mülga BK ve GKHK ’da, güvence verilmesine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Bu konu, taraflar arasında akdedilen kira sözleşmesine bırakılmıştır. Yukarı düzenlemeye göre de, güvence bedeli alıp almamak, yine taraf iradelerine bırakılmıştır. Ancak bununla birlikte, şayet güvence bedeli belirlenmişse, bunun uygulanması noktasında, şu kurallara riayet edilmelidir:

• Güvence bedeli, 3 aylık kirayı geçemez.
• Güvence bedeli para veya kıymetli evrak olarak verilecekse, bu bedel, kiracı tarafından, kiraya verenin onayı olmadan çekilemeyecek şekilde vadeli bir tasarruf hesabına yatırılmalıdır. 
• Banka tarafından bu güvence bedeli ancak iki tarafın da yazılı rızası veya icra takibinin kesinleşmesi ile ya da kesinleşmiş bir mahkeme kararı üzerine ilgilisine verebilecektir. Ancak kiraya veren, kira sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 3 ay içerisinde kiracıya karşı kira sözleşmesi ile ilgili bir dava açtığını ya da icra takibinde bulunduğunu bankaya yazılı olarak bildirmezse, banka, kiracının talebi üzerine güvence bedelini kiracıya iade eder.

Netice itibariyle, güvence bedeli belirleyip belirlememek tarafların iradesine bırakılmakla birlikte, belirlenen güvence bedelinin azami miktarı ve güvence bedelinin ne şekilde ve nerede saklanarak ilgilisine ne şekilde ve hangi koşullarda ödeneceği Yeni TBK’ da düzenlenmiştir. 1 Temmuz 2020 tarihinden itibaren ilgili düzenleme tacir ve özel veya kamu tüzel kişilerin taraf oldukları kira ilişkileri için de uygulanmaya başlayacaktır.