Yurt Dışında Alınmış Olan Boşanma Kararı Türkiye’de Geçerli Midir?

Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A madde uyarınca, yurt dışında alınmış olan boşanma kararlarının tanıma davası açılmaksızın Türkiye’de geçerli hale getirilmesine imkan tanınmıştır. 

Yurtdışında Alınmış Boşanma Kararlarının Türk Hukukunda Geçerliliği

Kural olarak, yurt dışında alınmış olan mahkeme kararlarının Türkiye’de tanıma – tenfiz davası açılmaksızın geçerli hale getirilmesi mümkün değildir. Ancak Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A madde uyarınca, yurt dışında alınmış olan boşanma kararlarının tanıma davası açılmaksızın Türkiye’de geçerli hale getirilmesine imkan tanınmıştır. 

08.02.2018 Tarihinde Resmi Gazete’de Yayımlanan Yeni Düzenleme Sonucu, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A Maddesi Uyarınca, Yurt Dışında Alınmış Olan Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması

Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A maddesi ile;

Dava açılmaksızın yurt dışında alınmış olan boşanma kararının nüfus müdürlüklerince, nüfus kütüğüne tescil edilmesi mümkün hale getirilmiştir.

İlgili maddenin 1. fıkrasındaki düzenlemeye göre;

“Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar; bizzat veya vekilleri aracılığıyla tarafların birlikte veya taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına başvurması, verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adli veya idari makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartıyla nüfus kütüğüne tescil edilir.”

Bu madde kapsamında taraflara sağlanmış olan imkan, sadece boşanma kararlarını değil aynı zamanda, evliliğin butlanına, iptaline mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin verilmiş olan kararların da bu madde kapsamında nüfus kütüğüne tescil ettirilmesini kapsar niteliktedir.

Boşanma, Evliliğin Butlanı, İptali Kararının Nüfus Kütüğüne Tescili Başvurusu Nereye Yapılmalıdır?

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesi uyarınca;

• Yurt dışında alınan boşanma kararının nüfus kütüğüne tescili başvurusu yurt dışında, dış temsilciliklere; 
• Yurt içinde ise; taraflardan birinin yerleşim yerindeki nüfus müdürlüklerine, 
• Eğer yurt içinde yerleşim yeri yoksa Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van nüfus müdürlüklerine yapılır.

Nüfus Kütüğüne Tescil Başvurusunu Kimler Yapabilir?

25.03.2020 tarihine kadar; Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesinde düzenlenen imkandan yararlanılabilmesi için eşlerin birlikte başvurması gerekmekteydi. 

Ancak 25.03.2020 tarihinde yapılan değişiklikle; “taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına” başvuru yapabilmesi mümkün hale getirilmiştir. 

Dolayısıyla 25.03.2020 tarihi itibariyle taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer tarafın tek başına başvuru yapması mümkündür.

Ayrıca madde hükmünde tarafların vekilleri aracılığıyla başvuru yapabilmelerine de imkan tanındığından yurt dışında boşanmış olan kimselerin bu boşanma kararını nüfus kütüğüne tescil ettirmek için Türkiye’ye gelmelerine dahi gerek kalmamıştır. Türkiye’den bir avukat tayin edip ona vekaletname vermek suretiyle yurt dışında alınmış olan boşanma kararının Türkiye’de geçerli hale getirilmesi mümkündür.

Nüfus Kütüğüne Tescil Başvurusu İçin Hangi Belgeler Gereklidir?

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesi uyarınca;

Yurtdışında alınmış olan boşanma, evliliğin iptali, evliliğin butlanı ve mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin kararların, Türkiye’de nüfus kütüğüne tescil ettirilmesi başvurusunda sunulması gereken belgeler şunlardır:

• Başvuru Formu

• Aile kütüğüne tescili talep edilen usulüne göre onaylanmış kararın, aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi

• Adli veya idari makam kararında kesinleşme şerhi yok ise kararın verildiği ülke kanunlarına göre kesinleştiğine dair onaylanmış belge veya yazının aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi

• Kimlik veya pasaport fotokopileri, taraflardan biri yabancı ise kimlik veya pasaportların noter tasdikli Türkçe tercümeleri

• Vekil aracılığı ile yapılacak müracaatlarda noter tarafından düzenlenen fotoğraflı özel vekâletnamenin aslı veya onaylanmış aslına uygun örneği

• Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca verilen kararlarla ilgili daha önce Türk mahkemelerinde açılmış ve halen görülmekte olan dava dosyası bilgileri ile varsa kararların daha önce Türk mahkemelerince kesin hükme bağlanmış olduğuna ilişkin mahkeme kararının aslı veya fotokopisi ya da Türk mahkemelerinde halen devam eden bir dava yahut tanımanın Türk mahkemelerince evvelce reddedildiğine dair karar bulunmadığı yönünde adli makamlardan alınan belge başvuru formuna eklenir.

Başvuruda alınan belgelerde eksiklik tespit edilenlere, belgedeki bu eksikliklerin tamamlanması için doksan günlük süre verilir. Bu süre içinde eksik belgelerin tamamlanmaması halinde başvuru reddedilir.

Nüfus Kütüğüne Tescil Başvurusunun Kabulü ve Reddedilmesi

• Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen kararla ilgili olarak Türkiye’de açılmış ve halen görülmekte olan veya reddedilmiş bir dava bulunuyorsa başvuru reddedilir. 
• Türk kamu düzenine açıkça aykırı olan kararlar gerekçesi belirtilmek suretiyle reddedilir.

Komisyonda tescile yönelik verilen kararlar dış temsilcilikler veya il müdürlüklerince yedi gün içinde nüfus kütüklerine tescil edilir.

Eğer, nüfus kütüğüne başvuru, nüfus müdürlüğü tarafından reddedilirse; başvuran taraflardan her biri, tanıma ve tenfiz için, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri, bu yoksa sakin olduğu yer, bu da yoksa İstanbul, İzmir, Ankara mahkemelerinden birinde bulunan Aile Mahkemelerinde dava açabilirler.

Yabancı Mahkemeler Ya Da İdari Makamlar Tarafından Nafaka, Velayet Gibi Hususlara İlişkin Kararlar İçin Türkiye’de Bulunan Mahkemelere Başvuru Şartı

Yukarıda yer verdiğimiz Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23/A maddesi sayesinde, yabancı bir mahkemenin veya idari makamın verdiği boşanma, evliliğin iptali, evliliğin butlanı ve evliliğin mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin kararların, Türk mahkemelerinde tanıma davası açılmasına gerek kalmaksızın, yukarıda yer verdiğimiz prosedür uygulanarak kişilerin nüfus kütüklerine tescili artık mümkündür. 

Yabancı mahkeme veya idari makamların, nafaka-velayet gibi hususlara ilişkin tenfiz hükümleri yani icra kabiliyeti olan hükümler içeren kararları için, yine Türk Mahkemeleri’ne başvuru yapılması gerekecektir.