
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında korunmaya değer bir eser, sahibine mali ve manevi haklar olmak üzere iki başlık altında toplanan bazı haklar vermektedir. Maddi ve/veya manevi hakları ihlal edilen eser sahibi, Tecavüzün Ref’i Davası, Tecavüzün Men’i Davası, Temin Edilen Karın Devri Davası gibi davalar açabilir. Diğer taraftan, maddi ve manevi açıdan zarar gören eser sahibinin bu zararlarının tazmini amacıyla, ilgilisinden tazminat talep etmesi de mümkündür. Bu davalarda görevli mahkeme, Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme belirlenirken ise, genel yetkili mahkeme olan davalının yerleşim yeri adresi göz önünde bulundurulabileceği gibi, eser sahibinin yerleşim yeri mahkemesinde de dava açılması mümkündür. Diğer taraftan, mevzuatımızda, bu davalara özgü herhangi bir zamanaşımı öngörülmemiş olduğundan, dava açma süresi Borçlar Kanunu’ndaki genel hükümlere göre belirlenecektir.
Yazı İçeriği
1. FSEK’e Göre Eser Nedir ve Eser Sahibi Kimdir?
2. Eser Sahibinin Hakları
3. Mali ve Manevi Hakların İhlali halinde Açılabilecek Davalar
4. Görevli ve Yetkili Mahkeme
5. Zamanaşımı
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK)‘na göre eser, sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsulleri olarak tanımlanmıştır. FSEK’e göre eser sahibi eseri meydana getiren gerçek ya da tüzel bir kişi olup, bu mevzuat kapsamında korunmaya değer bir eser, sahibine bazı haklar vermektedir. Eseri meydana getiren bu kişi, eser sahibinin faydalanacağı haklara, eserin ortaya çıkışı ile sahip olacaktır. Başka bir deyişle, eser sahibinin, bu mevzuat uyarınca hak sahibi kabul edilmesi için herhangi bir tescile gerek yoktur.
FSEK, eser sahibinin haklarını mali ve manevi haklar olmak üzere iki kategoriye ayırmıştır. Ancak kanunda sayılan hakların büyük bir çoğunluğunun birlikte kullanıldığı, hatta bazı hakların kullanılmasının diğer hakkın da kullanılması sonucunu doğurduğu görülmektedir. Bu nedenle mali ve manevi haklar ayrımı yapay bir ayrımdan öteye gidemeyip, kanunda belirtilen hakların bütünü telif hakkı kapsamında kullanılan yetkiler olmaktadır.
Fikir ve Sanat Eseri Üzerindeki Manevi Haklar
Eser sahibinin, FSEK kapsamında sahip olduğu manevi haklar; umuma arz hakkı, adın belirtilmesi yetkisi, eserde değişiklik yapılmasını önleme yetkisi ile malik ve zilyede karşı haklardır. Bu haklar kişiye doğrudan doğruya bağlı haklar olup, hakkın devredilmesi söz konusu olmamaktadır. Ancak eser sahibinin bu hakkın kullanılabilmesi yetkisini devretmesi mümkündür.
Fikir ve Sanat Eseri Üzerindeki Mali Haklar
Eser sahibinin mali hakları kanunda sınırlı sayıda sayılmış olup bunların başında, işleme hakkı, çoğaltma hakkı, yayma hakkı, temsil hakkı gibi haklar gelmektedir. Keza, işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakkı ile pay ve takip hakkı da mevzuatımızın eser sahibine tanıdığı mali haklardandır. Bu hakların devir ve intikali mümkündür. Diğer taraftan, kanunda olmayan bir mali hak yaratılması mümkün değildir.
Konuya ilişkin detaylı bilgi için “Eser Sahibinin Hakları, Hakkın Korunması ve Devri” başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz.
Eser sahibine tanınan mali hakların hak sahibi olmayan üçüncü kişilerce ihlal edilmesi durumunda bu hakların nasıl korunacağı yine FSEK’te düzenlenmiştir. Buna göre mali hakların ihlali halinde özel hukuk bağlamında açılabilecek davalar şu şekilde listelenebilir:
Tecavüzün Ref’i Davası
FSEK m.66/1 uyarınca; “Manevi ve mali hakları tecavüze uğrayan kimse tecavüz edene karşı tecavüzün ref’ini dava edebilir.” Bu dava ile manevi veya mali hakları saldırıya uğrayan, mevcut saldırının sona erdirilmesini dava edebilir. Bu davanın açılabilmesi için saldırıda bulunanın kusurunun varlığı aranmamaktadır.
Tecavüzün Meni Davası
Saldırının önlenmesi davası, manevi ve mali haklara karşı gerçekleştirilmesi muhtemel bir saldırının önlenebilmesi amacıyla açılabilecek bir dava türüdür. Ayrıca gerçekleşmiş bir saldırının devam etmesinin ya da tekrarlanmasının muhtemel olduğu hallerde de bu dava açılabilir.
Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Tazminat davası eser sahibinin manevi ve mali haklarına hukuka aykırı bir saldırı gerçekleşmesi durumunda oluşan maddi veya manevi zararların tazminine yöneliktir. FSEK düzenlemesi gereği mali hakları zarar gören eser sahibi 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiil hükümlerine göre zararının tazminini talep edebilir. Burada zararın tazmini genel hükümlere göre olacağı için hakkı ihlal edenin kusurunun bulunması şarttır.
Temin Edilen Karın Devri Davası
FSEK m. 70/3‘de mali ve manevi hakların ihlali halinde, bu hakları saldırıya uğrayanın tazminatın yanında temin edilen kârın kendisine verilmesini de isteyebileceği hükme bağlanmıştır. Buradaki düzenlemenin temeli Türk Borçlar Kanunu’nda yer alan vekâletsiz iş görme hükümlerine dayanmaktadır. Bu talep saldırıda bulunanın kusurunun varlığına bağlanmadığı gibi, hak sahibinin mahrum kaldığı kar miktarıyla da sınırlandırılmamıştır.
Diğer taraftan mevzuatımızda, hakları ihlal edilen eser sahibine, savcılığa suç duyurusunda bulunarak ilgilileri hakkında ceza yargılaması başlatılmasını sağlama imkanı da sağlanmıştır. Bu bağlamda, fikri ve sınai eserlerdeki hak tecavüzlerinde başlatılabilecek ceza yargılamasına ilişkin detaylı bilgi için “Fikir ve Sanat Eserlerinde Hak İhlaline Karşı Açılabilecek Ceza Davaları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Fikri ve sınaî haklara ilişkin davaların daha çabuk ve uzman mahkemelerce yürütülmesi gerekmektedir. FSEK. m. 76/1’de uyarınca Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’ndan doğan davaların özel hukuka ilişkin olanlarında, ihtisas mahkemeleri olan Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemeleri görevlidir. Fikri ve Sınaî Haklar Mahkemesi bulunmayan yerlerde ise Asliye Ticaret Mahkemesi veya Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Fikri ve sınaî haklara ilişkin davalarda genel yetkili mahkeme, davalının ikametgah adresi mahkemesidir. Ancak FSEK. m. 66 uyarınca tecavüzün ref’i ve tecavüzün meni davasında eser sahibinin ikamet ettiği yer mahkemesi de yetkilidir. Ayrıca fikri haklara yapılan müdahalenin haksız fiil olması halinde hak sahibi, haksız fiilin işlendiği yani fikri haklara tecavüzün meydana geldiği yer mahkemesinde de dava açabilir. Her ne kadar, FSEK m.66/V’de hak sahibi olarak eser sahibinden söz edilse de, mali hak veya ruhsat sahipleri bakımından da yetkili mahkeme bu şekilde belirlenebilir. Başka bir deyişle, davacı sıfatına sahip olan mali hak veya ruhsat sahipleri de kendi ikametgâhlarında, fikri haklarının ihlali nedeniyle uğradıkları zarara ilişkin hukuk davası açabilirler.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda, zamanaşımına ilişkin özel bir düzenleme bulunmamakta olup Borçlar Kanunundaki sözleşme ve haksız fiile ilişkin zamanaşımı sürelerinin uygulanması gerekmektedir. Buna göre;
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.