Mavi Kartlıların Türkiye’de Mülkiyet ve Miras Hakkı

Doğumla Türk vatandaşı olup da vatandaşlıktan çıkma talepleri Bakanlıkça kabul edilen kişiler, Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 25. maddesinde yer alan şartları sağlamaları halinde mavi kart alabilirler. “Mavi Kart Uygulaması” yazımızda izah edildiği üzere, doğumla kazandıkları Türk vatandaşlığını çıkma izniyle kaybeden kişilerin üçüncü dereceye kadar olan altsoyları dâhil mavi kartlı olmaları mümkündür. Mavi kartlıların mülkiyet ve miras hakkı, mevzuatın bu kişilere sağladığı imtiyazların en başında, gelmektedir. Mavi kart sahipleri Türk vatandaşları gibi, Türkiye’de taşınmaz mülkiyeti kazanabilir ve miras hakkına sahip olabilirler.

Mülkiyet ve miras hakkı her vatandaşın sahip olduğu, vazgeçilmez ve dokunulmaz nitelikteki Anayasa ile güvence altına alınmış haklarındandır. Nitekim Anayasamızın 12. maddesi herkesin niteliği itibariyle vazgeçilmez, dokunulmaz, devredilemez haklara sahip olduğunu belirtmektedir. Yine Anayasamızın 35. maddesi “Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz.” şeklindedir. Başka bir deyişle, Türk hukukuna göre hem mülkiyet hem de miras hakkı, anayasal koruma altına alınacak kadar büyük bir öneme sahiptir. 

1. Mavi Kart Alabilecek Kişiler

Doğumla Türk vatandaşlığı kazanmakla beraber çıkma izni alarak yabancı statüsüne geçen kişilerin 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesindeki haklardan faydalanabilmeleri, mavi kart almalarıyla mümkündür. Keza, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik madde 53 ve devamında mavi karta ilişkin ayrıntılı düzenlemeler yer almaktadır. 

Mavi kartlıların Türkiye’deki taşınmazlar üzerinde mülkiyet ve miras hakkı bulunup bulunmadığı, mavi kartlıların sahip olduğu haklar, Türkiye’deki taşınmazlar üzerindeki mülkiyet ve miras hakları, yazımızda özel olarak ele alınacaktır.

2. Mavi Kartlılara Tanınan Ayrıcalıklar

Yukarıda belirtilen sebeplerden ötürü mavi karta sahip olan kişilerin haklarının ne olduğu Türk Vatandaşlığı Kanunu (TVK) madde 28’de belirtilmiştir. Söz konusu hükümde;

 “Mavi kartlılar, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler.” 

dendikten sonra milli güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümlerin saklı olduğu da ifade edilmiştir. Dolayısıyla; mavi kartlılar, TVK m.28’de belirtilen istisnalar ile milli güvenlik ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, Türk vatandaşlarına tanınan diğer tüm haklara sahiptir. 

Ayrıca mavi kart sahipleri mezkûr Yönetmeliğin 52. maddesinde belirtilen haklardan yararlanabilmektedirler. İlgili hükme göre; 

“(1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Ancak bu durumdaki kişilerin askerlik hizmetini yapma yükümlülükleri ile seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları yoktur. Söz konusu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.
(2) Bu kişilerin Türkiye’deki ikamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iktisabı ile ferağı gibi konulara yönelik işlemler, ilgili kurum ve kuruluşlarca Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuat çerçevesinde yürütülür.”

Denilerek mavi kartlılar tarafından kullanılabilecek haklar gösterilmiştir. Mavi kartlıların sahip oldukları  ve kullanamadıkları haklar ile yeniden Türk vatandaşlığına geçiş süreçlerine ilişkin detaylı bilgi için “Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığına Geçmesi” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

3. Mavi Kartlıların Türkiye’deki Taşınmazlar Üzerinde Mülkiyet Hakkı 

Mavi kartlıların mülkiyet hakkı, Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesinde belirtilen istisnalar arasında yer almamaktadır. Dolayısıyla, mülkiyet hakkı, mavi kartlıların aynen Türk vatandaşları gibi sahip olabilecekleri ve kullanmaya devam edebilecekleri haklardan biridir. Buna göre, mavi kartlıların Türkiye’deki taşınmazlar üzerinde mülkiyet hakkına sahip olması mümkündür. Daha açık bir ifadeyle, mavi kartlı olan kişiler, kanuni kısıtlama ya da ülkelerarası karşılıklılık şart aranmaksızın Türkiye’de taşınmaz mal edinebilirler. Mavi kartlıların Türkiye’deki taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkını kazanması, bu hakkın korunması ve devri gibi tüm iş ve işlemlere Türk vatandaşlarına uygulanan mevzuat hükümleri uygulanmaktadır. 

Önemle belirtmek gerekir ki, mavi kartlı kişilerin mülkiyet haklarının kullanımında milli güvenlik ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.

4. Mavi Kartlıların Türkiye’deki Taşınmazlar Üzerinde Miras Hakkı

Mülkiyet hakkı gibi, miras hakkı da Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesinde belirtilen istisnalar arasında değildir.  Mülkiyet hakkına ilişkin yapılan açıklamalar miras hakkı için de geçerli olacaktır. Bu sebeple, miras hakkı da mavi kartlıların aynen Türk vatandaşları gibi kullanmaya devam ettikleri haklardan bir diğeridir. 

Mavi kartlılar, mirastan doğan haklarını kullanma noktasında da ayrı bir mevzuata tabi olmadığı için bu haklarını, Türk vatandaşlarının tabi olduğu mevzuat çerçevesinde kullanabilmektedirler. Fakat yine önemle belirtmek gerekir ki, mavi kartlı kişilerin miras haklarının kullanımında milli güvenlik ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı tutulmuştur.

5. Sıkça Sorulan Sorular