Öğrenci Oturma (İkamet) İzni

Öğrenci Oturma izni, yabancının Türkiye’de eğitim aldığı süre boyunca ülkede kalmasına hak tanıyan oturum izni türüdür. Türkiye’de öğrenci olarak ikamet etmek isteyen yabancılar, Kanun’da belirtilen şartları sağlamaları halinde öğrenci oturma izni alabilecektir. Öğrenci oturma izninin şartları ve esaslarına ilişkin düzenlemeler, ise Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ve Kanunun yönetmeliği ile belirlenmiştir. Kanun uyarınca; Türkiye’de öğrenim görmek isteyen ilk ve orta öğretim öğrencileri ile ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktor öğrencilerinin; bu amaçla ülkede kalmak istediklerini gösterir bilgi ve belgeleri ibraz etmek koşuluyla öğrenci oturma izni alabilmeleri mümkündür. Türkiye’de öğrenci oturma izni ile kalan yabancıların çalışma hakkı da bulunmaktadır. Bu kişiler çalışma izni almak şartıyla Türkiye’de çalışabilecektir. Bununla birlikte, yabancı öğrenci oturma izninin sona ermesi akabinde on gün içerisinde ilgili valiliğe başvuruda bulunarak, yeni kalış amacına uygun oturma izni alabilmesi de mümkündür.

Yazı İçeriği
1. Kimler Öğrenci Oturma (İkamet) İzni Alabilir?
2. Öğrenci Oturma İzninin Şartları
3. Öğrenci Oturma İzni ve Diğer İkamet İzinleri Arasında Geçişler
4. Öğrenci Oturma İzninin Düzenlenmesi
5. Öğrenci Oturma İzni Talebinin Reddi, İptali veya Uzatılmaması
6. Öğrencilerin Çalışma Hakkı
7. Uluslararası Koruma Statüsü ve Öğrenci Oturma İzni

1. Kimler Öğrenci Oturma (İkamet) İzni Alabilir?

Aile oturma izni olan kimselerin on sekiz yaşına kadar, öğrenci oturma izni almaksızın ilk ve orta öğretim kurumlarında eğitim alabilmesi mümkündür. Bu nedenle, aile oturma izni bulunmayan fakat ilk ve orta öğretim düzeyinde öğrenim görecek olan yabancılara öğrenci oturma izni düzenlenebilmektedir.

Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda öğrenim görecek olan, ön lisans, lisans, yüksek lisans, doktora programı yabancı öğrencileri bakımından da öğrenci oturma izni düzenlenebilecektir.

Tıpta Uzmanlık (TUS) ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık (DUS) Eğitimi Alanlar ile Üniversitesi tarafından Türkçe kursuna yönlendirilenler öğrenci oturma izni alabilecektir. Keza Erasmus Programı ve diğer Diğer uluslararası değişim programları kapsamında öğrenci olarak gelenler bakımından da öğrenci oturma izni düzenlenebilir.

2. Öğrenci Oturma İzninin Şartları

Öğrenci oturma izninin şartları Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 39. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre;

• Yabancı öğrenci, Türkiye’de kalış amacıyla ilgili destekleyici bilgi ve belgeleri ibraz etmelidir.
• Öğrenci oturma izni başvurusunda bulunan kişi, Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini İl Göç İdaresi Müdürlüğüne vermelidir.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 7. maddesinde sayılan, Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek olan yabancılar öğrenci oturma iznine başvuramaz.

3. Öğrenci Oturma İzni ve Diğer İkamet İzinleri Arasında Geçişler

İkamet izinlerinden birine sahip olan yabancı, oturma izninin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesinden sonra aynı yahut farklı bir gerekçe ile oturma izni başvurusunda bulunabilir. Örneğin aile oturma izni ile ülkede kalan yabancı daha sonrasına öğrenci oturma iznine geçebilecektir.

Keza öğrenci oturma iznine sahip olan yabancının şartları sağlaması halinde aile oturma izni alması mümkündür. Bu kişi hakkında aile oturma izni düzenlenir ve öğrenci oturma izninin koşullarını taşımaya devam ettiği sürece öğrenci oturma izninin sağladığı haklardan da aynen yararlanılır.

Yabancı aile oturma iznine sahipse ve öğrenci oturma izni almaya da hak kazanmışsa, yabancının aile oturma izni aynen devam ettirilir. Bununla birlikte, yabancı öğrenci oturma izninin sağladığı haklardan da aynen yararlanacaktır.

Keza çalışma iznine sahip olan bir yabancı aynı zamanda öğrenci oturma izni alabilme koşullarını da taşıyorsa, çalışma izni devam edecektir. Ayrıca bu kişi öğrenci oturma izninin sağladığı haklardan da aynen yararlanır.

Son olarak insani oturma izni veya insan ticareti mağduru oturma iznine sahip olan yabancılar öğrenci oturma izni alabilme koşullarını sağlamak koşuluyla, öğrenci oturma iznine geçmeden de bu iznin sağladığı haklardan yararlanabilirler.

Yabancının alabileceği diğer ikame izinleri ise; kısa dönem oturma izni, uzun dönem oturma izni ve insani ikamet iznidir.

4. Öğrenci İkamet İzninin Düzenlenmesi

İlk ve orta öğretim öğrencilerine, öğrenimin başladığı tarihten bir sonraki öğretim yılının başlangıcına kadar geçerli olmak üzere en fazla bir yıla kadar oturma izni düzenlenir.

Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans ya da doktora öğrenimi gören yabancılar için oturma izni, öğrenim programının tamamını kapsayacak şekilde düzenlenir. Normal eğitim süresinde mezun olmayan öğrencinin oturma izni en fazla birer yıllık sürelerle ve azami eğitim süresini aşmayacak şekilde uzatılabilir. Mezun olan öğrencinin oturma izni mezuniyet tarihi itibarıyla kesilir. Bu tarihten itibaren on gün içerisinde yeni kalış amacına uygun oturma izni için ilgili valiliğe başvurulur.

5. Öğrenci Oturma İzni Talebinin Reddi, İptali veya Uzatılmaması

Aşağıdaki durumlarda öğrenci oturma izni verilmez, verilmişse edilir, süresi uzatılmaz.

Öğrenci oturma izninin şartlarının oluşmaması yahut ortadan kalkması halinde oturma izni verilmeyecektir. Örneğin; öğrencinin Türkiye’deki bir üniversitede yüksek lisans öğrencisi olmaması yahut öğrenciliğine son verilmesi halinde, oturma izni iptal edilebilecektir.

Öğrencinin Türkiye’deki öğrenimini sürdüremeyeceği konusunda kanıtların ortaya çıkması halinde de oturma izni iptal edilebilecek yahut uzatılmayacaktır.

Bunların yanı sıra; yabancı öğrencinin oturma izninin veriliş amacı dışında kullandığının tespit edilmesi yahut hakkında geçerli sınır dışı etme kararı veya Türkiye’ye giriş yasağı bulunması halinde de oturma izni verilmemesi gündeme gelebilecektir.

6. Öğrencilerin Çalışma Hakkı

Türkiye’de örgün eğitim gören ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, çalışma izni almaları halinde, çalışma hakkına da sahiptir. Çalışma izni alan öğrenciler, bu iznin geçerli olduğu süre içinde öğrenci oturma izni almakla yükümlü değillerdir. Ancak bu kişiler, çalışma izni süresi bittiğinde veya uzatılmadığında öğrenci oturma izni almak zorundadır. Ancak belirtmek gerekir ki; ön lisans ve lisans öğrencileri için çalışma hakkı ilk yıldan sonra başlar. Çalışma iznine ilişkin başvurular, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır.

7. Uluslararası Koruma Statüsü ve Öğrenci Oturma İzni

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 35. maddesinde; kural olarak Türkiye’de öğrenim görmek isteyen öğrencilerin öğrenci oturma izni almakla yükümlü olduğu düzenlenmiştir. Hükmün devamında ise uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahipleriyle ilgili hükmün saklı olduğu düzenlenmiştir. Saklı tutulan hükümle, uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olanların öğrenci oturma iznine gerek olmaksızın statülerini gösteri belgelerle öğrenim görebileceği düzenlenmiştir.