
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Geminin maliyetli ve ekonomik değeri yüksek bir taşınır olması sebebiyle taşınırların rehnine ilişkin hükümlerin uygulanması durumunda yaşanacak sıkıntıların önüne geçmek amacıyla gemilerin rehnine ilişkin özel düzenlemeler yapılmıştır. Zira taşınır rehni teslime bağlı olduğundan, geminin teslimi durumunda çalışmamasının getireceği ekonomik külfetin önüne geçilmek istenilmiştir. Bu sebeple Türk Ticaret Kanunu (TTK) m.1014 vd. hükümlerinde özel bir rehin türü olan gemi ipoteği düzenlenmiştir. Gemi ipoteğine ilişkin hükümlerde çoğunlukla Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) düzenlenen taşınmaz rehnine ilişkin hükümlere atıf yapılmıştır. Gemi ipoteği, sicile kayıtlı bir gemi veya payı üzerinde tesis olunan; alacaklıya gemi veya payını sattırarak satış bedelinden alacağını öncelikle tahsil etme hakkı tanıyan ayni bir haktır. Gemi ipoteğin kurulması için ipoteğin Türk Gemi Siciline tescil edilmesi gerekmektedir.
Yazı İçeriği
1. Gemi İpoteğinin Tanımı ve Hukuki Niteliği
2. Gemi İpoteği Hangi Gemiler Üzerinde Kurulabilir?
3. Gemi İpoteği Nasıl Kurulur?
4. Gemi İpoteği ile Teminat Altına Alınan Alacaklar
5. Gemi İpoteğinin Kapsamı
6. Gemi İpoteğinin Derecesi ve Derecesinin Değiştirilmesi
7. Gemi İpoteğinin Devri ve Teminat Altına Alınan Alacağın Değiştirilmesi
8. Gemi İpoteği Sahibi Alacaklının Hakları
8.1. İpoteğe Konu Alacağın Muaccel Olmasından Önce
8.2. İpoteğe Konu Alacağın Muaccel Olmasından Sonra
Gemi ipoteğinin kurulması için geminin maliki ile alacaklının gemi üzerinde ipotek kurulması hususunda anlaşmaları ve ipoteğin gemi siciline tescil edilmesi şarttır. İpoteğin kurulmasına ilişkin sözleşmelerin yazılı şekilde yapılması ve imzalarının noterce onaylanması gerekir. Geçerli bir ipotek anlaşması yapıldıktan sonra lehine ipotek kurulan alacaklı veya malik ipoteğin sicile tescilini talep edebilir. Gemi ipoteği takip giderleri, işlemiş faiz, zorunlu masraflar gibi alacakları da teminat altına alır. Gemi veya gemi payı, kira bedeli, geminin kamulaştırma bedeli, geminin zıya ve hasarı sebebiyle ödenecek tazminat ve sigorta tazminatı ipoteğin kapsamındadır. Bir gemi üzerinde birden çok ipotek kurulması halinde ipoteklerin derecesi TMK m. 870-872 düzenlenen taşınmaz rehni hakkında hükümlere göre belirlenecektir.
Muaccel veya muhtemel bir alacağın teminat altına alınması için borçlunun malı üzerinde feri nitelikli sınırlı ayni hak olan ipotek kurulması mümkündür. Bu ipoteğe istinaden alacaklı ipotek konulmuş malı sattırarak alacağına kavuşabilecektir. Gemi ipoteği de TTK m. 1014 vd. düzenlenmiş olup sicile kayıtlı bir gemi veya payı üzerinde tesis olunan; alacaklıya gemi veya payını sattırarak satış bedelinden alacağını öncelikle tahsil etme hakkı tanıyan ayni bir haktır. Sicile kayıtlı gemilerin sözleşmeye dayalı rehninin sadece gemi ipoteği şeklinde yapılması mümkün olduğundan sicile kayıtlı gemiler teslime bağlı şekilde rehnedilemez. Gemi sicili hakkında detaylı bilgi için “Gemi Sicili ve Sicile Tescil” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Sicile kayıtlı olmayan gemilerin rehni TMK’nın taşınır rehni hükümlerine tabi olup ancak teslime bağlı şekilde kurulabilir. Ancak sicile kayıtlı olmayan gemi donatma iştiraki tarafından işletiliyorsa paydaş donatanlardan her birinin iştirak payının rehni, TMK’nın alacaklar ve diğer haklar üzerindeki rehinlere ilişkin hükümlerine tabidir. Diğer bir anlatımla sicile kayıtlı olmayan gemi donatma iştiraki tarafından işletiliyorsa geminin teslimi gerekmeksizin rehin kurulabilir.
TTK’nın 1014 vd. maddelerinde düzenlenen gemi ipoteği kural olarak sadece Türk Gemi Siciline kayıtlı gemiler hakkında kurulabilir. Gemi ipoteğinin sadece sicili kayıtlı gemiler üzerinde kurulmasının istisnası TTK’nın 112. maddesinde düzenlenmiş olup sicile kayıtlı olmayan bir geminin bir donatma iştiraki tarafından işletilmesi halinde, paydaş donatanlardan her birinin iştirak payının rehni, TMK’nın alacaklar ve diğer haklar üzerindeki rehinlere ilişkin hükümlerine tabidir.
Gemi ipoteğinin kurulması için geminin maliki ile alacaklının gemi üzerinde ipotek kurulması hususunda anlaşmaları ve ipoteğin gemi siciline tescil edilmesi şarttır. İpoteğin kurulmasına ilişkin sözleşmelerin yazılı şekilde yapılması ve imzalarının noterce onaylanması gerekir. Bu anlaşma gemi sicil müdürlüğünde de yapılabilir. Bu şekillerden birine uygun olarak yapılmadıkça ipoteğin kurulmasına dair anlaşma geçerli olmaz. Ayrıca ipoteğin geçerli olması için üzerine ipotek konulacak gemi, ipotekle teminat altına alınacak alacak ve lehine ipotek tesis edilecek alacaklının yazması zorunludur.
TTK m. 1015/6 uyarınca hamiline yazılı bir tahvile bağlı alacağın teminat altına alınması için ipotek tesisi konusunda anlaşma yapılmış olması zorunlu olmayıp gemi ipoteği kurulması için malikin gemi sicil müdürlüğüne beyanda bulunması ve sicile tescil yeterlidir.
Geçerli bir ipotek anlaşması yapıldıktan sonra lehine ipotek kurulan alacaklı veya malik ipoteğin sicile tescilini talep edebilir. Ancak ipoteğin sicile işlenebilmesi için gemi malikinin onayı gereklidir. Ancak tescilden önce geçerli bir anlaşma yapılmış veya malik tarafından Gemi Sicili Nizamnamesi uyarınca alacaklıya kayda onay verdiği bildirilmiş ya da sicil müdürlüğüne kayıt dilekçesi verilmiş olduğu takdirde, ilgililer tescilden kaçınamazlar. Diğer bir anlatımla geçerli bir ipotek anlaşması varsa malik ipoteğin tescilini talepten veya onaydan kaçınırsa alacaklının talebi üzerine ipotek tescil edilir.
Gemi malikinin tasarruf ehliyetinin, tescile onay verdiğini ipotek alacaklısına noter kanalıyla bildirdikten veya gemi sicil müdürlüğüne tescil için başvuruda bulunduktan sonra sınırlanması sicile bildirilen kayda onayın veya kayıt isteminin geçersizliğine sebep olmaz.
Yabancı bir ülkede satın alınıp, henüz Türk Gemi Sicili veya Türk Uluslararası Gemi Siciline tescil edilmemiş olan gemilerde bayrak şahadetnamesine ipotek şerhi konulması mümkündür. Gemi Türk Gemi Sicili veya Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıt edildiğinde bu ipotek resen sicile geçirilir.
Gemi ipoteğinin türleri hakkında detaylı bilgi almak için “Gemi İpoteğinin Türleri” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Gemi ipoteğine dayalı olarak geminin cebri icra ile satılması neticesinde anapara haricindeki bazı alacakların da satış sonucu elde edilen paradan ödenmesi gerekir. Bunlar;
TTK’nın 1020 maddesinde gemi ipoteğin kapsamına nelerin gireceğin tespiti hususunun TMK m. 862 ve 863’e göre belirleneceği düzenlenmiştir. Söz konusu hükümlere göre gemi veya gemi payı, kira bedeli, geminin kamulaştırma bedeli, geminin zıya ve hasarı sebebiyle ödenecek tazminat ve sigorta tazminatı ipoteğin kapsamındadır.
Bir alacak için birden çok gemi veya gemi payı ipotek edilmişse, bunlardan her biri borcun tamamından sorumludur. Alacaklı, her gemi veya pay ancak belirli bir kısımdan sorumlu olmak üzere alacağını gemi veya paylar arasında paylaştırabilir. Paylaştırma, sicil müdürlüğüne yapılacak beyan ve tescil ile gerçekleşir. Birlikte ipotek üzerinde hak sahibi kişiler varsa onların da onayı gereklidir.
Bir gemi üzerinde birden çok ipotek kurulması halinde ipoteklerin derecesi TMK m. 870-872 düzenlenen taşınmaz rehni hakkında hükümlere göre belirlenecektir. İpoteği sağladığı teminat rehnin derecesi ile sınırlı olup gemi ipoteğinin tescilinde kendinden önceki sıradaki ipoteklerin belirtilmesi şartıyla ikinci ve üçüncü derecede rehin kurulması mümkündür. Bir gemi hakkından birden fazla ipotek olması durumunda bunların sırası derecesine göre belirlenir.
Gemi ipotek derecelerinin sonradan yer değiştirebilmesi için ipotek hakkı kısıtlanan ipotek alacaklısı ile ipotek derecesi yükselen ipotek sahibinin imzaları noterce veya sicil müdürlüğünce onaylı yazılı anlaşma yapmaları gerekmektedir. Ayrıca gemi malikin ve varsa ipotek hakkı kısıtlanan ipotek alacaklılarının onay vermesi şarttır.
Gemi ipoteği ile teminat altına alınan alacağın devri ile gemi ipoteği yeni alacaklıya geçer. Alacak ipotekten, ipotek ise alacaktan ayrı devredilemez. Alacağın devri için eski alacaklı ile yeni alacaklının yazılı şekilde anlaşması ve gemi siciline tescili şarttır.
İpotekle teminat altına alınmış alacak yerine başkası konulabilir. Yerine konulacak alacağın alacaklısı aynı ise alacaklı ile malikin, imzaları noterce onaylı bir sözleşme yapmaları veya gemi sicil müdürlüğünde anlaşmaları ve durumun gemi siciline tescili şarttır. Yeni alacağın sahibi, eski ipotekli alacaklı değilse yazılı anlaşmaya onun da katılması gerekir. İpotek üzerinde hak sahibi üçüncü kişiler varsa, onların da onayları gerekir.
Gemi ipoteği alacaklısının, alacağın muaccel olmasından önce ve sonra birtakım hakları vardır. Bunlar;
Gemi veya tesisatının kötüleşmesi sonucu olarak ipoteğin sağladığı teminat tehlikeye düşerse, alacaklı, tehlikeyi gidermesi için malike uygun bir süre verip bu süre içinde tehlike giderilmezse, alacaklı derhâl ipoteği paraya çevirmek hakkını elde eder.
Malikin gemiyi işletme tarzı sonucu olarak, ipoteğin sağladığı teminatı tehlikeye düşürecek şekilde gemi veya tesisatının kötüleşmesinden veya ipotekli alacaklının haklarının başkaca tehlikeye girmesinden kaygı duyulur ya da üçüncü kişiler tarafından yapılacak bu gibi müdahaleye ve tahribata karşı malik gerekli önlemleri almazsa, alacaklının istemi üzerine mahkeme;
Bu sürenin sonunda önlemlerin henüz alınmadığı veya alınan önlemlerin yetersiz kaldığı anlaşılırsa mahkeme, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip başlatmak üzere alacaklıya bir aylık süre verir. İpoteğin kapsamına giren eklentinin kötüleşmesi veya normal bir işletmenin gereklerine aykırı olarak gemiden uzaklaştırılması hâli de geminin kötüleşmesi hükmündedir.
Üçüncü kişinin fiili sebebiyle geminin, ipoteğin sağladığı teminatı tehlikeye düşürecek derecede kötüleşmesinden kaygı duyulursa, alacaklı, üçüncü kişi aleyhine bu fiilin önlenmesi davasını açabilir.
Gemi ipoteği alacaklısı, alacağı muaccel olduğu halde ödenmezse ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yaparak gemiyi sattırabilir. Satış sonucu elde paradan ipoteğin kapsamına giren alacaklarını tahsil edebilir.
Gemi ipoteğinin hangi şekil ve şartlarda sona ereceğine ilişkin dataylı bilgi için “Gemi İpoteğinin Sona Ermesi” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.