Kasten adam öldürme suçu, failin mağdurun yaşamına son verme iradesiyle hareket etmesi ve bu iradenin sonucunda ölüm olayının gerçekleşmesiyle oluşur. Toplumun güven duygusunu zedeleyen ve toplumsal düzeni sarsan bu suç, Türk Ceza Kanunu’nda en ağır suçlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Suçun cezai boyutu oldukça ağırdır; basit hâlinde müebbet hapis cezası, nitelikli hâllerinde ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası öngörülmektedir. Bu denli ağır yaptırımlar, kasten adam öldürme suçuna ilişkin yargılama süreçlerinde savunmanın önemini artırmaktadır. Adil yargılanma ve etkin savunma hakkı her bireyin temel haklarından biri olduğundan, sanık vekili olarak, suçun maddi ve manevi unsurlarını dikkatle analiz etmek ve hukuki hata, haksız tahrik, meşru müdafaa gibi olasılıkları titizlikle değerlendirmek kritik bir gerekliliktir.
Bu yazıda, kasten adam öldürme suçunun hukuki boyutları ve savunma stratejileri kapsamlı bir şekilde ele alınacaktır.
Yazı İçeriği
- 1. Kasten Adam Öldürme Suçu
- 2. Kasten Öldürme Suçunun Unsurları
- 3. Kasten Öldürme Suçunda Teşebbüs
- 4. Kasten Öldürmede, Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Birlikte Faillik
- 5. Kasten Öldürme Suçunda, Suçların İçtimaı
- 6. Kasten Adam Öldürme Suçunda Meşru Müdafaa (Savunma) ve Zorunluluk Hali
- 7. Kasten Öldürme Suçunda Haksız Tahrik ve Cezaya Etkisi
- 8. Kasten Öldürme Suçunda Zamanaşımı Var mıdır?
- 9. Kasten Öldürme Suçunda Savunma Stratejileri ve Ceza Avukatının Önemi
- 10. Sık Sorulan Sorular
1. Kasten Adam Öldürme Suçu
Kasten öldürme suçu, bir kimsenin yaşamına bilerek ve isteyerek, hukuka aykırı bir şekilde son verilmesiyle oluşur. Türk Ceza Kanunu’nun 81. ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olan bu suç, en ağır ceza yaptırımlarından biriyle karşılık bulur.
1.1. Kasten Adam Öldürme Suçu ve Cezası
Kanunda, suçun temel ve nitelikli hâlleri açıkça belirtilmiş olup, ilgili madde şu şekildedir:
TCK Madde 81 – Kasten Adam öldürme
(1) Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Kasten adam öldürme suçunun nitelikli halleri Türk Ceza Kanunun 82. Maddesinde sıralanmış olup, suçun bu maddede geçen şekillerde işlenmesi halinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Konuya ilişkin detaylı bilgi almak için Kasten Adam Öldürme Suçunda Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Haller başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
1.2. Kasten Adam Öldürme Suçunun Faili
Kasten adam öldürme suçunda fail, suçun unsurlarını oluşturan fiilleri gerçekleştiren kişidir. Türk Ceza Kanunu’nda, bu suç bakımından failin belirli bir nitelikte olması gerektiğine dair bir sınırlama yoktur; bu nedenle herkes kasten adam öldürme suçunun faili olabilir.
Failin Genel Özellikleri:
- Cezai Ehliyet: Failin cezai ehliyetinin bulunması gerekir. Bu, failin fiilinin hukuki anlam ve sonuçlarını anlayabilecek zihinsel kapasiteye sahip olması demektir. Cezai ehliyeti olmayan kişilerin (örneğin, akıl hastalığı olan veya yaşı küçük olan bireyler) durumu Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddelerine göre değerlendirilir.
- Fiili İşleyen Kişi: Suç, doğrudan fail tarafından işlenebileceği gibi, birden fazla failin katılımıyla da işlenebilir (örneğin, müşterek faillik veya iştirak).
Failin Özel Durumları:
- Azmettirme: Eğer bir kişi, başka birini kasten adam öldürmeye teşvik etmişse, azmettiren olarak sorumlu tutulur ve cezai sorumluluğu faille eşdeğerdir.
- Yardım Etme: Suçu doğrudan işlemese de suça yardım eden kişiler, suçun faili olmasa da iştirak hükümlerine göre cezalandırılır.
- Haksız Tahrik Altında Fail: Fail, haksız bir tahrik altında kasten öldürme suçunu işlemişse, bu durum cezada indirim nedeni olarak değerlendirilebilir.
1.3. Kasten Adam Öldürme Suçunun Mağduru
Kasten adam öldürme suçunun mağduru, yaşam hakkı ihlal edilen kişidir. Türk Ceza Kanunu’na göre, mağdurun belirli bir nitelik taşıması gerekmez; bu nedenle herkes bu suçun mağduru olabilir.
Mağdurun Genel Özellikleri
- Yaşayan Bir İnsan Olması: Kasten adam öldürme suçunun mağduru, doğmuş ve hayatta olan bir kişi olmalıdır. Henüz doğmamış bir cenin (fetüs) bu suçun mağduru sayılmaz; buna ilişkin eylemler “çocuk düşürtme” veya “kürtaj” suçları kapsamında değerlendirilir.
- Belirli Bir Kişi Olması: Suç, belirli bir kişiye karşı işlenmiş olmalıdır. Mağdur, failin kastına uygun olarak seçilen ve yaşam hakkı ihlal edilen kişidir.
2. Kasten Öldürme Suçunun Unsurları
Kasten öldürme suçunun oluşabilmesi için suçun hem maddi hem de manevi unsurlarının bir arada bulunması gerekir. Bu unsurlar suçun varlığını ortaya koyar ve failin cezai sorumluluğunu belirler.
Maddi Unsur
Maddi unsur, suçun fiziksel ve somut yönünü ifade eder. Kasten öldürme suçunda maddi unsur üç temel bileşenden oluşur:
- Fiil: Failin, mağdurun yaşamına son verme amacıyla gerçekleştirdiği fiziksel hareketlerdir. Örneğin, bir kişiyi silahla vurmak, bıçaklamak veya zehirlemek birer fiildir.
- Netice: Fiil sonucunda mağdurun yaşamını yitirmesidir. Netice, failin fiilinin doğrudan sonucu olarak ölüm olayının gerçekleşmesiyle ortaya çıkar.
- İlliyet Bağı: Failin gerçekleştirdiği fiil ile ölüm sonucu arasında doğrudan bir neden-sonuç ilişkisinin bulunması gerekir. Yani, mağdurun ölümü failin fiili sonucunda gerçekleşmelidir. Örneğin, failin verdiği darbenin sonucu olarak mağdur ölürse, illiyet bağı kurulmuş olur.
Manevi Unsur
Manevi unsur, failin psikolojik durumu ve suça yönelik niyetini ifade eder. Kasten öldürme suçunda manevi unsur, failin kastını içerir ve iki şekilde değerlendirilir:
- Kast: Failin, mağdurun yaşamına son vermek amacıyla bilerek ve isteyerek hareket etmesidir. Bu durumda fail, mağdurun ölümünü doğrudan amaçlamaktadır.
- Olası Kast: Failin, hareketinin ölümle sonuçlanabileceğini öngörmesine rağmen bu sonucu göze alarak fiili gerçekleştirmesidir. Örneğin, kalabalık bir alana bomba yerleştiren fail, doğrudan bir kişiyi hedef almasa da ölümlerin gerçekleşeceğini öngörebilir ve bu sonucu kabullenmiş sayılır.
3. Kasten Öldürme Suçunda Teşebbüs
Kasten öldürme suçu, neticesi ölüm olan bir suçtur ve suçun tamamlanabilmesi için mağdurun hayatını kaybetmiş olması gerekir. Ancak, failin öldürme kastıyla hareket etmesine rağmen ölüm sonucunun gerçekleşmemesi hâlinde, bu suç teşebbüs aşamasında kalmış sayılır. Teşebbüs hâlinde, failin kasten öldürmeye yönelik eylemleri hukuken tamamlanmamış bir suç olarak değerlendirilir ve cezasında indirime gidilir.
Teşebbüs Şartları
Teşebbüsten söz edebilmek için şu koşulların bir arada bulunması gerekir:
- Öldürme Kastı: Failin mağdurun yaşamına son vermeye yönelik iradeye sahip olması gerekir.
- Elverişli Fiil: Failin gerçekleştirdiği eylem, ölüm sonucunu doğurabilecek nitelikte olmalıdır. Örneğin, mağdura ateş edilmesi ancak kurşunun isabet etmemesi veya isabet edip mağdurun tıbbi müdahaleyle kurtarılması gibi durumlar teşebbüs kapsamında değerlendirilir.
- Elverişli Araç: Kullanılan aracın öldürmeye elverişli olması şarttır. Örneğin, bozuk bir silahla veya zehir içermeyen bir sıvıyla öldürmeye çalışmak, fiilin ölüm sonucunu doğuramayacağı durumlar olduğu için teşebbüs sayılmaz ve işlenemez suç olarak kabul edilir.
Teşebbüs ve Cezai Sonuçları
Teşebbüs hâlinde, fail, işlemek istediği suçun cezasından indirim alır. Türk Ceza Kanunu’na göre, teşebbüs edilen suçlarda, failin cezası, işlenmek istenen suçun cezasının dörtte birinden dörtte üçüne kadar indirilebilir.
Örnek Durumlar
Failin mağdura ateş ettiği ancak isabet ettiremediği bir durumda teşebbüs söz konusu olur.
Mağdura ölümcül bir yara verilmiş, ancak mağdurun tıbbi müdahale ile hayatta kalması hâlinde de teşebbüs hükümleri uygulanır.
4. Kasten Öldürmede, Suça İştirak, Azmettirme, Yardım Etme ve Birlikte Faillik
Kasten öldürme suçunda, suçun işlenişine farklı rollerle katılan kişiler, iştirak hükümlerine göre cezalandırılır:
- Azmettirme: Fail, suçu işlemek istemeyen bir kişiyi suç işlemeye ikna eder veya teşvik ederse, azmettiren olarak kasten öldürme suçundan faille aynı ceza ile cezalandırılır.
- Yardım Etme: Suçun işlenmesine doğrudan katılmayan, ancak failin suç işlemesine yardım eden kişi, cezada belirli bir oranda indirim yapılmak suretiyle cezalandırılır. Yardım, maddi (silah temini, kaçış aracı sağlama) veya manevi (cesaretlendirme) olabilir.
- Birlikte Faillik: Suçun işlenişinde birden fazla kişinin aktif rol alması durumunda, birlikte failler kasten öldürme suçundan aynı cezaya tabi tutulur.
5. Kasten Öldürme Suçunda, Suçların İçtimaı
İçtima, ceza hukukunda bir failin işlediği birden fazla fiil ya da suç karşısında nasıl cezalandırılacağını belirleyen bir kavramdır. İçtima, birden fazla suç veya fiilin bir araya gelmesi durumunda, bu suçlar arasında nasıl bir ilişki kurulacağı ve cezanın nasıl belirleneceği konusunu düzenler.
Kasten öldürme suçu, belirli durumlarda suçların içtimaına konu olabilir. İçtima, failin işlediği birden fazla suç veya fiil karşısında nasıl cezalandırılacağını düzenler ve ceza adaletinin sağlanmasında önemli bir yere sahiptir.
Fikri İçtima (TCK m.44) :
Failin tek bir fiil ile birden fazla suç işlemesi hâlinde fikri içtima hükümleri uygulanır. Bu durumda, fail yalnızca daha ağır cezayı gerektiren suçtan dolayı cezalandırılır.
Örnek:
Failin bir bombalama eylemi gerçekleştirmesi sonucu hem mala zarar verme hem de bir kişinin ölümüne neden olması durumunda, yalnızca daha ağır cezayı gerektiren kasten öldürme suçundan ceza verilir.
Gerçek İçtima (TCK m.42)
Failin birden fazla bağımsız fiil ile birden fazla suç işlemesi hâlinde gerçek içtima hükümleri uygulanır. Bu durumda, fail işlediği her suçtan ayrı ayrı cezalandırılır.
Örnek:
Fail, birden fazla kişiyi öldürmüşse, her bir ölüm neticesi ayrı bir suç olarak değerlendirilir ve fail her bir suçtan ayrı ayrı cezalandırılır.
Fail, bir kişiye karşı önce kasten öldürmeye teşebbüs etmiş, daha sonra başka bir fiille aynı kişiyi öldürmüşse, hem teşebbüs suçundan hem de kasten öldürme suçundan ayrı ayrı cezalandırılır.
Zincirleme Suç (TCK m.43) Uygulanmaz
Zincirleme suç hükümleri, kasten öldürme suçunda uygulanmaz. Fail, birden fazla kişiyi öldürmüşse, her bir ölüm ayrı bir suç olarak kabul edilir ve her bir fiil için ayrı cezalar verilir.
6. Kasten Adam Öldürme Suçunda Meşru Müdafaa (Savunma) ve Zorunluluk Hali
Meşru Savunma (TCK m.25/1)
Meşru savunma, bir kişinin kendisine veya başkasına yönelik haksız bir saldırıyı önlemek amacıyla, saldırı ile orantılı bir şekilde savunma yapmasıdır. Türk Ceza Kanunu’nun 25. maddesine göre, meşru savunma şartları oluştuğunda, bu savunma nedeniyle işlenen fiil hukuka aykırılık teşkil etmez ve cezai sorumluluk doğurmaz.
Meşru savunmanın şartları:
- Haksız bir saldırı olmalı: Savunma fiilinin, devam eden veya gerçekleşmesi kesin olan bir saldırıya karşı yapılması gerekir.
- Savunma ile saldırı eş zamanlı olmalı: Saldırı devam ederken savunma yapılmalı, geçmiş bir saldırıya karşı savunma yapılamaz.
- Orantılılık ilkesi: Savunma, saldırıyı etkisiz hale getirecek ölçüde olmalı, saldırı ile savunma arasında aşırı bir fark olmamalıdır.
Örnek:
Bir kişinin üzerine silahla saldıran birine karşı silahla karşılık verilmesi meşru savunma kapsamındadır. Ancak saldırı sona erdikten sonra yapılan bir eylem meşru savunma sayılamaz.
Zorunluluk Hali (TCK m.25/2)
Zorunluluk hali, bir kişinin kendisinin veya başkasının hayatını, beden bütünlüğünü ya da önemli bir malvarlığı değerini korumak amacıyla, başka birine zarar veren fiili gerçekleştirmesi durumudur. Zorunluluk halinde işlenen fiil de hukuka aykırı sayılmaz.
Zorunluluk halinin şartları:
- Bir tehlike mevcut olmalı: Failin kendisinin veya bir başkasının önemli bir hukuki değerine yönelik ciddi bir tehlike olmalıdır.
- Tehlikeden kaçınma imkânı olmamalı: Tehlikeden başka bir yolla korunma mümkün değilse zorunluluk hali uygulanır.
- Tehlike ile yapılan fiil orantılı olmalı: Tehlikeyi ortadan kaldırmak için yapılan eylem, tehlikenin büyüklüğü ile orantılı olmalıdır.
Örnek:
Bir kişinin, sel sularına kapılmak üzere olan bir çocuğu kurtarmak için başkasına ait bir araca zarar vererek onu kurtarması zorunluluk hali olarak değerlendirilir.
Meşru Savunma ve Zorunluluk Halinin Kasten Öldürme Suçuna Etkisi
Kasten öldürme suçu, meşru savunma veya zorunluluk hali şartlarının oluştuğu durumlarda hukuka aykırılık teşkil etmez. Bu nedenle fail, bu durumlarda cezai sorumluluktan kurtulabilir. Ancak savunma veya zorunluluk halinin sınırlarının aşılması durumunda, fail hakkında ceza indirimi uygulanabilir (TCK m.27/1).
7. Kasten Öldürme Suçunda Haksız Tahrik ve Cezaya Etkisi
Haksız Tahrik Kavramı ve Uygulanma Şartları
Haksız tahrik, bir kişinin, kendisine yönelik haksız bir fiilin meydana getirdiği öfke veya şiddetli elem etkisi altında suç işlemesi hâlidir. Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesine göre, failin bu duygusal durumunun ceza üzerinde hafifletici bir etkisi vardır. Haksız tahrik indirimi, failin suçu işlemesine neden olan tahrik edici davranışların, failin iradesini zayıflatması durumunda uygulanır. Haksız tahrik indiriminin uygulanabilmesi için şu şartlar gereklidir:
- Haksız bir fiilin bulunması: Tahrike neden olan fiil, fail açısından hukuka aykırı olmalıdır.
- Tahrik ile suç arasında illiyet bağı: Haksız fiil, failin suç işlemesine doğrudan neden olmalıdır.
- Failin tahrikin etkisiyle suç işlemesi: Suç, hiddet veya elem etkisi altında işlenmelidir.
Cezada İndirim Oranları
Kasten öldürme suçunun haksız tahrik altında işlenmesi durumunda, failin cezası Türk Ceza Kanunu’nun 29. maddesi uyarınca şu şekilde indirilir:
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, 18 yıldan 24 yıla kadar hapis cezasına çevrilir.
- Müebbet hapis cezası, 12 yıldan 18 yıla kadar hapis cezasına çevrilir.
- Diğer hallerde, verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir.
Örnek Durumlar
Fail, mağdur tarafından sürekli olarak hakarete uğramış ve bu nedenle öfke etkisi altında mağduru öldürmüşse, haksız tahrik indirimi uygulanabilir.
Mağdurun failin ailesine yönelik onur kırıcı bir fiil gerçekleştirmesi sonucunda failin mağduru öldürmesi de haksız tahrik kapsamında değerlendirilebilir.
Haksız tahrik, failin cezai sorumluluğunu tamamen kaldırmasa da cezada önemli bir indirime yol açar. Ancak, haksız tahrik indiriminin uygulanması her somut olayın koşullarına göre mahkeme tarafından değerlendirilir.
8. Kasten Öldürme Suçunda Zamanaşımı Var mıdır?
Türk Ceza Kanunu’na göre, kasten öldürme suçu için hem dava zamanaşımı hem de ceza zamanaşımı süreleri belirlenmiştir. Zamanaşımı süreleri, suçun basit veya nitelikli hâl olmasına göre farklılık gösterir.
8.1. Dava Zamanaşımı
Dava zamanaşımı, bir suçun işlenmesinden sonra belirli bir süre içinde soruşturma veya kovuşturma yapılmaması durumunda, suçun dava edilebilme hakkının düşmesini ifade eder.
- Basit kasten öldürme suçunda dava zamanaşımı süresi 25 yıldır.
- Nitelikli kasten öldürme suçlarında dava zamanaşımı süresi 30 yıldır.
8.2. Ceza Zamanaşımı
Ceza zamanaşımı, hüküm verilen bir cezanın belirli bir süre içinde infaz edilmemesi durumunda, bu cezanın infaz edilebilme hakkının düşmesini ifade eder.
- Basit kasten öldürme suçunda ceza zamanaşımı süresi 30 yıldır.
- Nitelikli kasten öldürme suçlarında ceza zamanaşımı süresi 40 yıldır.
Zamanaşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi
Zamanaşımı süreleri, belirli durumlarda durabilir veya kesilebilir:
- Durma hâli: Suçun soruşturulmasını veya kovuşturulmasını engelleyen bir nedenin bulunması durumunda zamanaşımı süresi işlemez.
- Kesilme hâli: Suçla ilgili yeni bir işlem yapılması (örneğin, sanığın sorguya alınması veya dava açılması) hâlinde zamanaşımı süresi kesilir ve yeniden işlemeye başlar.
9. Kasten Öldürme Suçunda Savunma Stratejileri ve Ceza Avukatının Önemi
Kasten öldürme suçu, Türk Ceza Kanunu’nda en ağır cezalara konu olan suçlardan biridir. Bu suçtan yargılanan bir kişinin haklarının korunması ve adil bir yargılama süreci geçirmesi, etkili bir savunma ile mümkün olabilir. Davanın her aşamasında titizlikle hazırlanmış savunma stratejileri ve deneyimli bir ceza avukatının rehberliği, davanın seyrini belirlemede büyük rol oynar.
9.1. Savunma Stratejilerinin Belirlenmesi
Savunma stratejileri, olayın tüm ayrıntıları dikkate alınarak şekillendirilir. Savunma hazırlığı şu unsurları kapsar:
- Olayın Maddi Unsurlarının İncelenmesi: Olay yerinden elde edilen deliller, adli tıp raporları, tanık ifadeleri ve diğer tüm deliller titizlikle değerlendirilmelidir. Bu inceleme, failin kastının belirlenmesi ve savunmanın temelini oluşturur.
- Hukuki Durumun Analizi: Olayın meydana geldiği şartlar, savunma açısından hayati önem taşır. Meşru müdafaa, haksız tahrik veya kusurluluk durumu gibi ceza sorumluluğunu azaltabilecek veya kaldırabilecek unsurlar detaylı bir şekilde araştırılır.
- Alternatif Savunma Senaryoları: Sanığın olay sırasındaki niyeti ve kastı üzerinde yoğunlaşarak, ceza indirimi sağlayabilecek hukuki argümanlar geliştirilir. Örneğin, failin suçu tasarlayarak işlemediğinin veya öldürme kastının bulunmadığının ispatı için stratejik savunma yöntemleri uygulanır.
9.2. Ceza Avukatının Rolü
Kasten öldürme davalarında ceza avukatının uzmanlığı ve deneyimi, yargılama sürecinin en kritik unsurlarından biridir. Sanık avukatı, sanığın lehine delillerin toplanmasını, usul hatalarının tespit edilmesini ve hukuka uygun bir savunma hazırlanmasını sağlar. Ayrıca, sanığın ifadesinin doğru şekilde alınmasını ve haklarının ihlal edilmemesini güvence altına alır.
Ceza avukatının başlıca görevleri şunlardır:
- Mahkemeye sunulacak delilleri hazırlamak ve sunulan delillerin hukuka uygunluğunu denetlemek.
- Sanığın savunma hakkını tam anlamıyla kullanmasını sağlamak.
- Haksız tahrik, meşru müdafaa gibi indirim nedenlerini etkili bir şekilde savunmaya dahil etmek.
- Gerekli görüldüğünde olayın teknik yönlerini açıklayabilecek bilirkişi raporlarını talep etmek.
Kasten öldürme suçlarında etkili bir savunma, sanığın haklarının korunmasını ve adil bir yargılama sürecinin sağlanmasını mümkün kılar. Deneyimli bir ceza avukatı, yargılama sürecinin her aşamasında stratejik adımlar atarak en iyi sonucu elde etmeye çalışır. Adil bir yargılamanın temel taşlarından biri olan savunma hakkı, profesyonel bir avukat desteğiyle güçlü bir şekilde hayata geçirilir.
10. Sık Sorulan Sorular
Kasten Öldürme Suçunun İhmali Davranışla İşlenebilir mi?
Kasten öldürme suçu, ihmali bir davranışla da işlenebilir ve bu durum Türk Ceza Kanunu’nun 83. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç, failin belli bir icrai davranış yükümlülüğünü yerine getirmemesi sonucu ölüm neticesinin gerçekleşmesiyle oluşur. Ancak, burada söz konusu yükümlülük soyut bir ahlaki zorunluluk değil, hukuki bir zorunluluktur.
İhmali davranışla kasten öldürme suçunun oluşması için üç temel yükümlülük hali belirlenmiştir:
- Yasadan Doğan Yükümlülüğün İhmali: Yasaların belirlediği koruma ve gözetim yükümlülüğünün ihlali durumunda suç oluşur. Örneğin, bir ebeveynin çocuğunu koruma yükümlülüğünü ihmal ederek çocuğun ölümüne sebep olması.
- Sözleşmeden Doğan Yükümlülüğün İhmali: Sözleşme ile yüklenen icrai davranışın yapılmaması da ihmali suç kapsamına girer. Örneğin, bir cankurtaranın görevini yerine getirmeyip boğulma tehlikesi yaşayan birini kurtarmaması.
- Önceden Yapılan Tehlikeli Eylemden Doğan Yükümlülüğün İhmali: Fail, kendi eylemiyle yarattığı bir tehlikeye kayıtsız kalırsa bu suç oluşur. Örneğin, trafik kazası sonucu birini ağır yaralayan failin, yaralının tedavisini sağlamak için herhangi bir girişimde bulunmaması.
Ek Şart:
Ayrıca, failin ölüm neticesini engelleyebilecek bir imkâna sahip olması şartı aranır. Engelleme imkânı olmayan durumlarda fail cezalandırılmaz.
TCK m.83/3’e göre, bu suç için:
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine 20-25 yıl hapis,
- Müebbet hapis cezası yerine 15-20 yıl hapis,
- Diğer durumlarda ise 10-15 yıl hapis,
cezası verilebilir. Mahkeme, cezada indirim yapma hakkına sahiptir, ancak bu zorunlu değildir.
Silahla Kasten Öldürme Suçunun Cezası Ne Kadardır?
Türk Ceza Kanunu’nda birçok suç bakımından suçun silahla işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmiş ve suçun silahla işlenmesi halinde suçun temel haline göre daha ağır yaptırımlar öngörülmüştür. Ancak kasten öldürme suçunda, silahla suçun işlenmesi nitelikli hal olarak düzenlenmemiş olup silahla kasten öldürme suçunun cezası da müebbet hapis cezasıdır.
Büyü Veya Beddua Yoluyla Kasten Öldürme Suçu İşlenebilir Mi?
Kasten öldürme suçu mutlaka maddi eylemlerle değil manevi eylemlerle de gerçekleştirilebilir. Örneğin kalp hastası olan birisine çok üzüleceğini bilerek ve ölmesini isteyerek kötü bir haber veren kişinin bu hareketinin de kasten öldürme suçunu oluşturduğunu söylememiz gerekmektedir.
Ancak manevi eylemlerle kasten öldürme suçunun işlendiğinden bahsedebilmemiz için bu eylemin sonucu ortaya çıkarmaya elverişli olması gerekmektedir. Bu nedenlerle; beddua, büyü gibi eylemlerle bu suçun oluşması mümkün değildir. Zira; büyü veya bedduanın ölüme sebebiyet vermesi mümkün değildir. Hukukumuzda da büyü veya beddua, ölüm sonucunu meydana getirmeye elverişli araçlar olarak kabul edilmemektedir.
Kasten Öldürme Suçunun Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun 81. maddesine göre; bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak burada bahsedilen müebbet hapis cezası, kasten öldürme suçunun basit hali için öngörülen yaptırımdır. Türk Ceza Kanunu’nun 82. maddesinde kasten öldürme suçunun nitelikli halleri düzenlenmiş olup bu nitelikli hallerin olduğu nitelikli kasten öldürme suçunun cezası, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır.
Kasten Öldürmeye Teşebbüs Suçu İle Kasten Yaralama Suçu Birbirinden Nasıl Ayırt Edilir?
Uygulamada ve öğretide en sık karşılaşılan problem, bazı eylemlerin kasten öldürmeye teşebbüs olarak mı yoksa kasten yaralama olarak mı nitelendirilmesi gerektiği noktasında ortaya çıkmaktadır. Örneğin birisine silahla ateş edildiğinde kişi vurulmuş; ama ölmemişse kişiye kasten yaralama suçundan mı yoksa kasten öldürmeye teşebbüs suçundan mı ceza verileceği noktasında duraksamalar yaşanmaktadır. Burada; kişinin eylemi gerçekleştirirken sahip olduğu kastın tespit edilmesi gerekmektedir. Kişinin kastının öldürmeye yönelik mi yoksa yaralamaya yönelik mi olduğu ise çoğu zaman kolay bir şekilde tespit edilememektedir. Bu noktada Yargıtay’ın kastın tespiti noktasında kullandığı ölçütlerden bahsetmemiz gerekmektedir:
- Taraflar arasında eskiye dayalı ve öldürmeyi gerektirecek mahiyette bir husumetin bulunup bulunmadığı,
- Suçta kullanılan aracın ölüm neticesini gerçekleştirmeye elverişli olup olmadığı,
- Darbe sayısı, şiddeti
Darbelerin vurulduğu yerin hayati önem taşıyıp taşımadığı,
- Failin fiiline kendiliğinden son verip vermediği,
- Failin olay sonrası gerçekleştirdiği davranışlar
Yargılamalarda; tüm bu ve somut olaya göre fikir verebilecek ölçütlerin birlikte değerlendirilmesi ile kastın öldürmeye yönelik mi yoksa yaralamaya yönelik mi olduğu tespit edilmeye çalışılmaktadır. Konuyla ilgili detaylı bilgi almak için Kasten Yaralama Suçu ve Cezası başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Ötenazi Suç Mudur?
Ötenazi, iyileşme ihtimalinin olmadığı kabul edilen hastanın, başka bir kişi tarafından, kendi talebi üzerine veya talebi olmaksızın yaşamına son verilmesidir. Ötenazi, ülkemizde yasak olup hasta talep etsin veya etmesin hastanın hayatına son verilmesi, kasten öldürme suçunu oluşturmaktadır. Ancak hukuken ve tıbben ölmüş kabul edilen bir kimsenin tıbbi desteğinin kesilmesi suç değildir. Örneğin beyin ölümü gerçekleşmiş bir kimsenin tıbben bağlı olduğu cihaz desteğinin kesilmesi suç teşkil etmemektedir. Zira; hukukumuzda ölüm anının belirlenmesinde beyin ölümünün gerçekleştiği an esas alınmakta olup beyin ölümü gerçekleşmiş kimse, ölmüş kabul edilmektedir.
Kasten Öldürme Suçundaki Kast Nedir?
Kast, failin işlediği fiili bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesidir. Kasten hareket eden bir kişinin, eyleminin sonuçlarını öngörmesi ve bu sonuçların gerçekleşmesini istemesi gerekir. Kasten öldürme suçunda da failin öldürme eylemini bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi zorunludur. Fail, yaptığı eylemin bir insanın ölümüne yol açacağını bilmekte ve bu sonuca ulaşmayı istemektedir.
Yargıtay’ın kastın tespitinde dikkate aldığı ölçütler:
- Suçu işlemeyi gerektiren bir nedenin varlığı,
- Fail ile mağdur arasında önceden bir husumet olup olmadığı,
- Failin hedef gözetip gözetmediği,
- Kullanılan aracın öldürmeye elverişli olup olmadığı,
- Darbelerin sayısı, şiddeti ve hayati bölgeleri hedef alıp almadığı,
- Failin eylemlerini isteyerek sona erdirip erdirmediği,
- Failin suç aletini kullanma biçimi,
- Olay sonrasındaki davranışları.
Bu ölçütler, failin kastının belirlenmesinde mahkemeler için yol gösterici niteliğindedir.
Kasten Öldürme Suçu Hangi Hareketlerle İşlenebilir?
Kasten öldürme suçu, serbest hareketli bir suçtur. Yani bu suç, insan yaşamına son vermeye elverişli her türlü fiille işlenebilir. Suçun işlenmesi için belirli bir hareketin gerçekleştirilmesi gerekmez; insanın yaşamına son veren her türlü icrai (aktif) ya da ihmali (pasif) davranışla bu suçun işlenmesi mümkündür.
Örnek:
- Mağduru hayati bir bölgeden bıçaklamak,
- Boğarak öldürmek,
- Ölümüne neden olacak şekilde ihmali davranışta bulunmak.
Bu tür davranışlar, failin öldürme kastıyla hareket ettiğini gösterdiğinde kasten öldürme suçu oluşur.