Silah Kaçakçılığı ve Ticareti Suçu

Silah Kaçakçılığı ve Ticareti suçu 6136 sayılı Kanunun 12. Maddesinde düzenlenmektedir. 6136 sayılı Kanun kapsamına giren ateşli silahlarla bunlara ait mermileri ülkeye sokmak veya sokmaya kalkmak veya bunların ülkeye sokulmasına aracılık etmek, bu silahları kanuna aykırı şekilde üretmek veya bu suretle ülkeye sokulmuş ve ülkede yapılmış olan ateşli silahları veya mermileri bir yerden diğer bir yere taşımak veya yollamak veya taşımaya bilerek aracılık etmek, satmak veya satmaya aracılık etmek veya bu amaçla bulundurmak fiillerinin her biri suç teşkil etmektedir.  

Kanunda ateşli silahlara herhangi bir sınırlama konulmadığı için tüm ateşli silahlar silah kaçakçılığı ve ticareti suçuna konu olabilir. Aynı şekilde bu ateşli silahların sayısı ve niteliği bakımından farklı hallerde verilecek olan cezanın artırılması gündeme gelmektedir.

1. Silah Nedir?

1.1. Tanım

TDK’nın hazırlamış olduğu Güncel Türkçe Sözlükte silah, “Savunmak veya saldırmak amacıyla kullanılan araç; yarak, cebe.” olarak tanımlanmaktadır. Silah kavramının teknik olarak tanımında ise bu kavram çok daha geniş ele alınmaktadır. Silah kavramının hukuki tanımı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelikte yapılmıştır. Bu yönetmeliğe göre silah, “uzaktan veya yakından canlıları öldürebilen, yaralayan, etkisiz bırakan, canlı organizmaları hasta eden, cansızları parçalayan veya yok eden, ruhsata tabi araç ve aletlerin tümü” olarak tanımlanmaktadır.

1.2. Hukuki Düzenleme

Hukuki olarak silah terimi birçok farklı mevzuatta düzenlenmektedir. Silah terimi, Türk Ceza Kanunu’nun yanında Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun ve Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik gibi düzenlemelerde yer almakla birlikte silah kavramı, en geniş anlamda Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenmektedir. Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen silah kavramına bakıldığında herhangi bir tanımlama yapılmamakla beraber silah türleri belirlenerek silah teriminden hangi aletlerin ve araçların anlaşılması gerektiği şekillendirilmiştir. Türk Ceza Kanunu’nda sayılan silah türleri şu şekildedir:

• Ateşli silahlar,
• Patlayıcı maddeler,
• saldırı ve savunmada kullanılmak üzere yapılmış her türlü kesici, delici veya bereleyici alet,
• Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olmasa bile fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli diğer şeyler,
• Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı, boğucu, zehirleyici, sürekli hastalığa yol açıcı nükleer, radyoaktif, kimyasal, biyolojik maddeler

Bu bakımdan yukarıda sayılan türlerden herhangi birinin içerisine giren araçlar ve aletler ceza kanunlarında düzenlenen suçlar bakımından silah kapsamında değerlendirilecektir.

2. Silah Kaçakçılığı Suçu Ve Cezası

6136 sayılı kanunda düzenlenen ateşli silahlar ile bu silahlara ait mermilerin ülkeye sokulması, sokulmaya çalışılması ya da ülkeye sokulmasına aracılıkta bulunulması hallerinden birinin varlığı durumunda silah kaçakçılığı suçu meydana gelir. Silah kaçakçılığı suçunun cezası, beş yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasıdır.

3. Silah Ticareti Suçu Ve Cezası

6136 sayılı yasaya ve sair mevzuata aykırı olarak ülkeye sokulmuş veya ülkede yapılmış olan ateşli silahları veya mermileri satmak veya satmaya aracılık etmek veya bu amaçla bulundurmak fiillerinin varlığı halinde silah ticareti suçu oluşur. Silah ticareti suçunun cezası beş yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasıdır.

Ayrıca ruhsatsız silah ile ilgili “Ruhsatsız Silah Bulundurma ve Taşıma Suçu” yazımızı inceleyebilirsiniz.

4. Silah İmal Edilmesi Suçu Ve Cezası

29/6/2004 tarihli ve 5201 sayılı Harp Araç ve Gereçleri ile Silâh, Mühimmat ve Patlayıcı Madde Üreten Sanayi Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Kanun hükümlerine aykırı olarak ateşli silah üretilmesi halinde silah imal edilmesi suçu oluşur. Silah imal edilmesi suçunun cezası, beş yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş yüz günden beş bin güne kadar adlî para cezasıdır.

5. Silah Kaçakçılığı Ve Ticareti Suçunda Cezayı Artıran Nedenler

Yukarıda açıklandığı üzere 6136 sayılı kanun kapsamında yasak olan silahlar bakımından silah kaçakçılığı, silah ticareti ve silah imal edilmesi suç teşkil etmektedir.Ancak kanunda, belirli özel durumların varlığı halinde söz konusu suçlara verilecek olan cezaların arttırılacağı düzenlenmiştir.

5.1. Ateşli Silahlarda Nitelik Açısından Vahamet

Ateşli silahın tüfek veya seri ateşli kısa sürede çok sayıda ve etkili biçimde mermi atabilen tam otomatik veya dürbünlü tabanca veya benzerleri olması durumunda silah nitelik açısından vahim kategorisinde değerlendirilmektedir. Ateşli silahın yukarıda sayılan türlerden birinin içerisinde yer alması durumunda bu silahların ülkeye sokulması, sokulmasına aracılık edilmesi, satılması, satılmasına aracılık edilmesi ve üretilmesi yasak olup bu filleri gerçekleştiren kişiye verilecek ceza yarı oranında arttırılarak verilir.

5.2. Ateşli Silahlarda Sayısal Vahamet

Suça konu ateşli silahların miktar bakımından vahim olarak değerlendirilecek kadar fazla olması halinde verilecek cezalar bir kat arttırılarak verilir. Vahamet kavramı kişisel ihtiyacın üzerinde korku ve endişe verecek sayıda olup olmadığı her olayın kendi özelliklerine göre değerlendirilecektir. Aynı şekilde vahamet oluşturacak silah sayısının belirlenmesinde silahın niteliği de etkili olacaktır. Her olayın özelliklerine göre vahamet oluşturacak silah sayısı değişiklik göstermektedir.

5.3. Suçun Toplu Halde İşlenmesi

Silah kaçakçılığı, silah ticareti ve silah imal edilmesi suçlarının toplu halde işlenmesi halinde verilecek olan ceza arttırılır. Bu kapsamda örgüt faaliyeti kapsamında suçun işlenmesi suçun toplu halde işlenmesi anlamına gelmeyecektir. İki veya daha çok kişinin bu suçu birlikte işlemeleri halinde, failler hakkında sekiz yıldan on beş yıla kadar hapis ve bin günden on bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.

5.4. Suç Örgütü Faaliyeti Kapsamında Silah Kaçakçılığı Ve Ticareti

Silah kaçakçılığı, silah ticareti ve silah imal edilmesi suçlarının, suç işlemek amacıyla kurulmuş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, verilecek cezalar bir kat artırılır.

6. Suç Sayılmayan Silahlar

6136 sayılı Ateşli Silahlar Ve Bıçaklar İle Diğer Aletler Hakkında Kanun düzenlenirken bu kanun kapsamı dışında tutulan silahlar bulunmaktadır. Bunlar;

• Yalnız sporda kullanılan yivli ateşsiz silahlar ve mermileri ile yivsiz tüfekler ve mermileri
• Ev gereçleri
• Tababet, sanayi, tarım, spor için kullanılan aletler
• Bir meslek veya sanatın icrası için gerekli bıçak, şiş, raspa ve benzerleri

Bu kanunun kapsamı dışında tutulmuştur.

• Antika olan ateşli silahlarla bıçakların izin vesikalarıyla birlikte satışı serbesttir.

7. 6136 Sayılı Yasaya Muhalefet Suçlarında Zamanaşımı

Suçlar, takibi şikayete bağlı suçlar ve takibi şikayete bağlı olmayan suçlar olarak ikiye ayrılır. 6136 sayılı yasaya muhalefet suçları takibi şikayete bağlı suçlardan değildir. Bu nedenle suçun soruşturulması ve kovuşturulması için suçtan zarar görenin ya da mağdurun şikayeti aranmaksızın harekete geçilir. Bu suçların takibi şikayete bağlı olmadığı için herhangi bir şikayet zamanaşımı süresi mevcut değildir.

Bunun yanında dava zamanaşımı süresi her suçta olduğu gibi 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında da söz konusudur. Bu kapsamda suç işlendikten belirli bir süre sonra kamu davası açılmamış ya da açıldıysa bile sonuçlandırılmamışsa ceza davası düşer. 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.

8. 6136 Sayılı Yasaya Muhalefet Suçunda Yargılama Usulü ve Görevli Mahkeme

6136 sayılı yasaya muhalefet suçları takibi şikayete bağlı suçlardan olmadığı için yetkili merciler tarafından suç şüphesinin öğrenilmesi ile soruşturma aşaması kendiliğinden başlar. Soruşturma evresinin sonunda kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde;

• Kurusıkı tabir edilen ses veya gaz fişeği ya da benzerlerini atabilen tabancayı, teknik özelliklerinde değişiklik yaparak öldürmeye elverişli silah haline dönüştürenler
• 6136 sayılı kanunun 4. Maddesinde sayılan bıçak ve diğer aletleri satanlar, satmaya aracılık edenler
• 6136 sayılı kanun kapsamındaki bıçak veya diğer aletlerin veya benzerlerinin sayı veya nitelik bakımından vahim olması halinde bunları satanlar, satmaya aracılık edenler,
• 6136 sayılı kanunun 4 üncü maddesine göre yapımına izin verilen bıçakları veya diğer aletleri veya benzerlerini kullanma amacı dışında satanlar, satmaya aracılık edenler,

Hakkında şüphelinin müdafi huzurunda seri muhakeme usulünün uygulanmasını kabul etmesi halinde seri muhakeme usulü uygulanabilir. Ancak ateşli silahlar bakımından kaçakçılık, ticaret ve imalat yapanlar bakımından seri muhakeme usulünün uygulanması mümkün değildir.

6136 sayılı kanuna muhalefet suçları uzlaşmaya tabi suçlardan değildir.

Silah kaçakçılığı ve ticareti suçunda görevli mahkeme, ağır ceza mahkemesidir.

9. Verilebilecek Ceza ve Yaptırımlar

Tüm suç tiplerinde olduğu gibi 6136 sayılı kanuna muhalefet suçlarında da soruşturma ve kovuşturma aşamasının tamamlanması ile mahkeme tarafından Beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararlarından birinin verilmesi ile hüküm kurulmuş olur.

9.1. Hapis Cezası

Asliye ceza mahkemesi tarafından yapılan yargılamanın sonunda suçun tarafından işlendiğinin sabit olması ile kanunda belirlenmiş sınırlar içerisinde hapis cezası verilmesine hükmedilir.

9.2. Adli Para Cezasına Çevirme

Kısa süreli hapis cezası, suçlunun kişiliğine, sosyal ve ekonomik durumuna, yargılama sürecinde duyduğu pişmanlığa ve suçun işlenmesindeki özelliklere göre adli para cezasına çevrilebilir. Hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezasıdır. Silah kaçakçılığı veya ticareti suçlarında öngörülen hapis cezası 1 yılı aşmakta olup alınan cezanın adli para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. 

9.3. Erteleme

İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Ancak, erteleme kararının verilebilmesi için kişinin;

•    Daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması,
•    Suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması,

gerekir.

Ancak silah kaçakçılığı veya ticareti suçlarında öngörülen ceza iki yılın üzerinde olduğu için erteleme kararı verilemez.

9.4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;

• Sanığın mahkum olması,
• Cezanın iki yıl veya daha az hapis veya adli para cezası olması,
• Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
• Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
• Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi,

gerekir.

Ancak silah kaçakçılığı veya ticareti suçlarında öngörülen ceza iki yılın üzerinde olduğu için hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına karar verilemez.

10. Sıkça Sorulan Sorular