WhatsApp Yazışmaları Delil Olabilir mi?

Yargılama sürecinde, taraflar arasındaki anlaşmazlıkların açıklığa kavuşturulması için hakimin değerlendirdiği kanıtlara “delil” denir. Herhangi bir kanıtın mahkemede sunulabilmesi için hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş olması gereklidir. Özellikle özel iletişim, gizlilik ve veri koruma konularında, delillerin yasalara uygun şekilde elde edilmiş olması büyük önem taşır. WhatsApp mesajlarının delil olarak kullanılabilmesi için hukuka uygun şekilde edilmiş olması son derece önemlidir. Bunun için ise, delil olarak sunulacak mesajların bizzat mesajlaşmanın tarafı olan bir kişi tarafından bizzat kayıt altına alınarak dosyaya delil sıfatıyla sunulması gerekmektedir

Önemli olan bir diğer husus ise sunulan delilin gerçekliğinin ve değiştirilmediğinin kanıtlanabilir olmasıdır. Bazı durumlarda, yazışmaların ekran görüntüleri ya da yazılı olarak alınmış kopyaları yeterli olabilirken, diğer durumlarda bu mesajların doğruluğunu kanıtlayabilecek teknik verilerin de sunulması gerekebilir. Bu nedenle, yasal süreçlerde delil olarak kullanılmak üzere iletişim geçmişini saklamak ve korumak önemlidir.

1. Delil Nedir ?

Taraflar arasında uyuşmazlığı oluşturan yargılama konusu olayın açıklığa kavuşturulması amacıyla hakimde bir kanaat oluşturmaya yarayan ispat araçlarına delil denir. Taraflar ispat araçları ile kendi lehlerinde olan vakıaların doğruluğunu, kendi aleyhlerine olan vakıaların gerçekleşmediğini ortaya koyarak hakimi kendi lehlerinde hüküm tesis etmeye ikna etmeye çalışmaktadır.

2. Türk Hukukunda Delil

Türk Hukukunda iki tür delil sistemi bulunmaktadır. Bunlar kesin deliller ve takdiri delillerdir. Davanın çözümüne etki edecek çekişmeli vakıaların ispatlanması için kullanılan bu delillerin ispat mahiyeti açısından farklılıkları bulunmaktadır.

2.1. Kesin Deliller

Kanunda özel olarak düzenlenerek koşulları ve hükümleri belirlenen ve bu koşulların mevcut olması halinde vakıanın kesin olarak ispat edilmesine ve hakimin kesin delil kullanılarak ispat olunan vakıanın doğruluğu ile bağlı olması sonucunu doğuran delil türüdür.Kesin hüküm, yemin ve senet kanunda belirlenen koşulların varlığı halinde kesin delil niteliği teşkil eder.  

2.2. Takdiri Deliller

Koşulları ve hükümleri özel olarak kanunda düzenlenmeyen ve vakıanın ispatını kesin olarak sağlayabilecek mahiyette olmayan delillerdir. Bu deliller hakimi bağlamaz bu nedenle hakim hangi delilleri neden itibar ederek hüküm kurduğunu hukuki olarak gerekçelendirerek karar vermek zorundadır. Takdiri deliller tanık, bilirkişi, uzman görüşü, keşif ve kanunda düzenlenmemiş delillerdir.

3. Whatsapp Ve Benzeri Mesajlaşma Uygulamalarında Edinilen Bilgilerin Hukuki Niteliği

Cep telefonu kullanımının yaygınlaşmasıyla beraber, tüm dünya çapındaki temel iletişim vasıtalarından biri WhatsApp uygulaması haline gelmiştir. Günlük haberleşmeyi kolaylaştırdığı kadar, aynı amaç etrafında toplanan kişilerin kendi aralarında WhatsApp grubu oluşturarak hızlı etkileşim kurmaları da bu uygulama ile mümkün hale gelmiştir. Bu bağlamda, kişilerin WhatsApp yoluyla gerçekleştirdikleri bireysel veya grup mesajlaşmalarını kaydetmeleri ve yargıya taşınmış bir uyuşmazlığa delil olarak sunmaları mümkündür.

3.1. Delillerin Edinilme Şekli

Delillerin nasıl elde edildiği, hukuka uygunluğunu belirleyen temel kriterdir. Hukuk düzeninin dışına çıkılarak elde edilen herhangi bir delil, hukuka aykırı delil olarak kabul edilir ve mahkeme tarafından değerlendirilmez. Hukuka aykırı yollardan elde edilen tür deliller suç teşkil edebilir. Örneğin, bir kişinin izni olmadan gizlice ses veya görüntüsünün kaydedilmesi, sahte belge düzenlenmesi, zorlama, tehdit, hile veya korkutma gibi hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen deliller, mahkemede kullanılamaz ve hukuka aykırı kabul edilir. Bu nedenle, delillerin elde edilme yöntemleri, mahkeme sürecindeki değerlendirme açısından önemlidir.

Hukuk düzenine uygun bir şekilde elde edilmiş ve mahkemeye sunulmuş deliller, hakim veya mahkeme heyeti tarafından dikkate alınarak karar sürecinde kullanılabilir. Bu nedenle, kişilerin ellerinde bulunan veya resmi kurumlarda mevcut olan belgeler, senetler, sözleşmeler, uzman raporları, imzalı toplantı tutanakları gibi bilgi ve belgeleri delil olarak sunmaları genellikle hukuka uygun bir eylemdir. Bu tür delillerin mahkemece değerlendirilmesinde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

3.2. Whatsapp Yazışmaları Hangi Durumlarda Hukuka Uygun Delil Olarak Kabul Edilir?

WhatsApp mesajlarının yasal delil sayılabilmesi mahkemenin takdirinde olmak üzere, yargılama esnasında hükme esas alınabilmesi için şu kriterlerin bir arada sağlanması gerekir:

• Delili sunmak isteyen kişi, söz konusu Whatsapp yazışmasının tarafı olmalı
• Yazışma bizzat kendisi tarafından kayıt altına alınmalıdır.

Başka bir deyişle, WhatsApp üzerinden yapılan bir yazışmada, yazışmanın tarafı olan tüm hesap sahipleri, o yazışmadaki ifadeleri delil olarak kullanabilirler. WhatsApp grubu üzerinden yapılan mesajlaşmalarda ise o grupta bulunan tüm kişilerin, yazışmadaki ifadeleri delil olarak kullanması mümkündür. Böylesi bir durumda, WhatsApp grubuna atılan tüm iletiler, grup üyelerinin tamamının bilgisine sunulmuş olacağından, özel hayatın gizliliğine aykırılıktan bahsedilemeyecektir. Dolayısıyla, kural olarak, grup üyesi tarafından dava dosyasına sunulan mesajlaşma kayıtlarının, hukuka aykırı delil olduğu iddia edilemez.

3.3. Whatsapp Yazışmaları Hangi Durumlarda Hukuka Aykırı Olarak Kabul Edilir?

Kendisine ait olmayan bir hesap üzerinden gerçekleştirilen WhatsApp mesajlaşmalarına, sahibinin izni olmaksızın girilerek elde edilen kayıtlar, hukuka aykırı delil niteliğindedir. Kaldı ki bu eylem, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 243. maddesinde düzenlenen “Bilişim Sistemine Girme” suçu kapsamında ceza yargılamasına konu edilebilir. Bilişim sistemine girme suçunun oluşması için bir kişiye ait internet yolu ile kullanılan herhangi bir dijital platforma, o kişinin rızası olmaksızın girilmesi yeterlidir. Başka herhangi bir olgunun veya olayın gerçekleşmesi gerekmeksizin, sadece sisteme rıza olmaksızın girilmesi ile bu suç işlenmiş sayılır. Zira madde gerekçesinde de açıkça belirtildiği üzere; sisteme, hukuka aykırı olarak girilmesi yeterli olup, verilerin kullanılmamasın önemi yoktur. Sisteme, doğal olarak, haksız ve kasten girilmiş olması suçun oluşması için yeterlidir. Bunun yanında ekran görüntüsü alınarak Whatsapp yazışmalarının üzerinde oynanması ve gerçek vakıanın aksine bir durumun ortaya çıkartılması da hukuka aykırı delil niteliğindedir.

3.4. Hukuka Aykırı Deliller Davalarda Kullanılabilir mi?

Hukuka aykırı deliller maddi vakıaların ispatlanmasında davalarda kullanılabilmesi mümkün değildir. Mahkeme huzuruna sunulmuş olan hukuka aykırı deliller, hakim veya mahkeme heyeti tarafından uyuşmazlığa ilişkin karar verilirken hükme esas alınmaz.

4. Whatsapp Mesajlarının Mahkemece Delil Olarak Kabul Edilmesinin Şartları

Whatsapp mesajlarının mahkemece delil olarak kabul edilebilmesi için hukuka uygun olarak elde edilmiş olması gerekmektedir. Bu tip mesajlaşma uygulamaları aracılığı ile mahkeme huzuruna sunulacak delillerin hukuka uygun olarak elde edilmiş delil niteliğinde olması için yazımızın önceki kısımlarında yer aldığı gibi delili sunmak isteyen kişinin mesajlaşmanın tarafı olması ve yazışmanın bizzat kendisi tarafından kayıt altına alınması kriterleri aranmaktadır. Ancak bunun yanında mahkeme huzuruna sunulan delil maddi vakıayı ispatlamaya elverişli olmalı ve kişinin özel hayatını ihlal edecek nitelikte olmaması gerekmektedir.

5. Ekran Görüntüleri Ve Çıktılarının Delil Olarak Kullanılabilir mi?

Ekran görüntüleri ve çıktıları üzerlerinde çok kolay oynama yapılabiliyor olunması da göz önüne alındığında tek başına hükme esas alınabilmesi için yeterli olmamakla birlikte diğer deliller ile birlikte desteklendiği takdirde delil olarak hükme esas alınabilir. Ancak ceza davalarında suç unsuru içeren yazışmaya dair sadece ekran görüntüsü varsa, mesaj silinmişse, mesajların aslı kişide bulunmuyorsa ve karakolda ya da savcılıkta mesaj tespit tutanağı tutturulmamışsa sadece ekran görüntüsü ispat için yeterli görülmemektedir. Aynı şekilde alacak davalarında Yargıtay tarafından ekran görüntülerine ekleme çıkarma yapılabileceği gerekçesi ile senetle ispat zorunluluğu olan davalarda delil başlangıcı olarak mesajlaşmanın kullanılabilmesi için mahkemeye sunulan ekran görüntüleri ile kişinin cep telefonundaki mesajlaşmanın ve kayıtların karşılaştırılmasını ve uyuşmasını aramaktadır.

Bu nedenle ceza davalarında suç içerikli mesajlaşmanın savcılıkta ya da karakolda mesaj tespit tutanağı ile tespit ettirilmesi; hukuk davalarında ise bilirkişiye telefonun tevdii edilmesi ile bilirkişi tarafından yapılacak inceleme ile mesajlaşmanın gerçekliği ve içeriğinin tespitinin sağlanması ya da noter tarafından elektronik ortamdaki verinin tespitinin istenilerek noter tasdikli olarak mahkemeye mesajlaşmanın sunulması delilin ispat mahiyeti açısından daha etkili olmasına yol açacaktır.  

6. Whatsapp Mesajları Hangi Davalarda Delil Olarak Kullanılabilir?

6.1. Whatsapp Mesajlarının Alacak Davalarında Delil Olarak Kullanılması

Genel olarak kanunda belirlenen sınırı aşan para alacaklarında senetle ispat zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumda alacağın ispatı konusunda, sadece mesaj veya sadece tanık gibi delillerin mahkemede kullanılması mümkün değildir. Ancak bu durumunda özel bir istisnası bulunmaktadır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu Madde 199’a göre uyuşmazlık konusu olayların ispatına elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları belge niteliğinde olup delil başlangıcı olarak kabul edilebilmektedirler.

Bu kapsamda WhatsApp mesajlaşmaları borcun varlığı yada yokluğu konusunda ikna edici ifadeler içeriyorsa, takdiri mahkemede olmak üzere kesin delil olarak değil delil başlangıcı olarak kabul edilebilir. Söz konusu mesajın HMK madde 199’a kapsamında uyuşmazlık konularını destekleyen elektronik belge niteliğinde belge olarak kabul edilmesi durumunda, tanıkla desteklenebilir.

6.2. Whatsapp Mesajlarının İş Davalarında Delil Olarak Kullanılması

Whatsapp mesajlaşmalarının iş davalarında delil olarak en sık kullanıldığı durumlar işçinin hizmet akdinin feshedilmesinde karşımıza çıkmaktadır. Özellikle, çalışanların kendi aralarında kurdukları Whatsapp gruplarındaki konuşmalara işveren ya da işveren temsilcileri tarafından grupta olmamalarına rağmen hukuka aykırı olarak erişildiği ve bu mesajlar dayanak alınarak işçinin sözleşmesinin feshedildiği davalarda, Yargıtay bu konuşmaların kişisel veri kapsamında korunduğunu ve işçilerin iş akışını bozmadığı ve çalışmalarını etkilemediği müddetçe çalışan gruplarındaki mesajlaşmaların içeriğinin feshe konu edilemeyeceğini hüküm altına almıştır. 

6.3. Whatsapp Mesajlarının Boşanma Davalarında Delil Olarak Kullanılması

Belirli durumların varlığı halinde, boşanma davalarında WhatsApp mesajları delil olarak kullanılabilir. Ancak, bu mesajların delil olarak kabul edilmesi için belirli koşulların sağlanması gerekebilir. Örneğin, zina iddiasını desteklemek adına sunulan WhatsApp mesajları, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş olmalıdır. Mesajların gerçekliği, değiştirilmediği ve tarafların onayı ile elde edildiği kanıtlanabilir olmalıdır.

Mahkemeler, delil olarak sunulan bu tür mesajların doğruluğunu ve hukuka uygunluğunu değerlendirir. Bazı durumlarda, zina iddiasını desteklemek için WhatsApp mesajları yeterli olabilirken, diğer durumlarda daha fazla kanıt veya mesajların güvenilirliğini sağlayacak ek bilgiler istenebilir. Bu nedenle, her durum farklılık gösterebilir ve mahkeme, delilin geçerliliğini değerlendirirken belirli yasal kriterlere ve delilin sağladığı ikna ediciliğe bakar.

Ancak, örneğin, eşler arasında gerçekleşen bir WhatsApp yazışmasında aldatma durumunun itiraf edilmesine ilişkin mesaj kayıtları, diğer eş tarafından delil olarak sunulabilir.

6.4. Whatsapp Mesajlarının Ceza Davalarında Delil Olarak Kullanılması

Whatsapp Mesajlaşmaları ceza davalarında da hukuka uygun olarak elde edilmesi durumunda delil olarak kullanılabilir. Bu bakımdan suç içerikli mesajlaşmaların sonrasında silinme tehlikesi bakımından savcılıkta ya da karakolda tutanak altına alınarak mesaj tespit tutanağı düzenlenmesi gerklidir.

Kuvvetli şüphe bulunması halinde ve başka surette delil elde etme imkanının olmadığı durumlarda savcılık ya da mahkeme kararı ile de bilgisayar programı olan whatsapp uygulamasındaki mesajlaşmalarının içeriğine ulaşılması mümkündür.

7. Sıkça Sorulan Sorular