Futbolcuya verilen disiplin cezasının geçerli olması için Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transfer Talimatında belirlenen usulü şartlara uygun olması gerekir. Hukuka uygun bir disiplin cezasından bahsedilebilmesi için, cezaya dayanak olan olayın açık ve somut ifadelerle ortaya konması ve olayla ilgili ikna edici belgelerin sunulması şarttır. Ayrıca verilen ceza; futbolcu tarafından işlenen fiilin ağırlığı ve futbolcunu aldığı ücretle orantılı olmalıdır. Aksi takdirde futbolculara kesilen para cezaların iptali gündeme gelecektir
Yazı İçeriği
1. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Kesilen Para Cezasına İlişkin Hukuki Düzenleme
2. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Para Cezası Kesilmesi Usulü
3. Profesyonel Futbolcuya Kesilen Para Cezasının Geçerlilik Şartları
4. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Kesilen Para Cezasının İptali
5. Kesilen Para Cezasına Karşı Futbolcunun Başvuru Yolları
6. Zamanaşımı
1. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Kesilen Para Cezasına İlişkin Hukuki Düzenleme
Futbol Kulüplerinin, profesyonel futbolcularına kestikleri para cezalarına ilişkin genel mevzuatta veya TFF Talimatlarında herhangi bir düzenleme yoktur. Kulüplerin, futbolcularına kestiği para cezalarının geçerli sayılabilmesi için
- Kulüplerin, Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transfer Talimatı’nın 24. maddesinin c ve d bendleri uyarınca düzenledikleri iç yönetmeliklerine ve/veya disiplin talimatlarına,
- Kulüpler ile futbolcular arasında imzalanan Profesyonel Futbolcu Sözleşmeleri’nde yer alan hükümlere
dayanması gerekir.
Kulübün sonraki sezon uygulanmak üzere düzenlediği iç yönetmelikler ve disiplin talimatlarının geçerliliği için, sezonun başlamasından en geç bir hafta önce TFF’ye gönderilerek tescil edilmesi gerekir. Keza bu iç yönetmelikler ve disiplin talimatlarının imza karşılığında futbolcuya teslim edilmesi veya noter aracılığı ile tebliğ edilmesi zorunludur. Ancak usuli şartlara uygun şekilde işleme konan yönetmelik ve talimatlara dayanılarak ilgili durumlarda futbolcuya para cezası kesilebilir. Aksi halde kesilen para cezalarının herhangi bir hukuki dayanağı kalmayacaktır.
Uygulamada kulüp tarafından TFF’ye teslim edilen disiplin yönetmelikleri evrak kayıt defterine sayı ve tarih verilerek kaydedilmekte, futbolculara bu konuya özel tebliğ evrakı imzalatılarak tebliğ/teslim edilmektedir. Kulüpler, yabancı futbolcularına ise FIFA dillerinden birinde tercüme edilmiş disiplin yönetmeliği örneğini tebliğ ve/veya imza karşılığında teslim etmektedirler.
2. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Para Cezası Kesilmesi Usulü
Yukarıdaki açıklamalara ilaveten, futbolcuya kesilecek para cezasının usulü yönden hukuka uygun olması için Talimatın için 24. maddesinin d fıkrasındaki düzenlemeye de uygun yapılması gerekir.
Buna göre kulüp, futbolcuya verilen para cezasına ilişkin kararı, nedenleri, tutarı ve noterden onanmış karar örnekleri ile birlikte noter aracılığı ile futbolcuya ve TFF’ye bildirmelidir. Bahsi geçen noter bildirimi, para cezası kararının verildiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde yapılmalıdır. Bu usuli şartlara uygun olmadan kesilen ceza, şekli eksiklikten dolayı geçerli olmayacaktır.
3. Profesyonel Futbolcuya Kesilen Para Cezasının Geçerlilik Şartları
Türk hukuku bakımından futbolcuya kulüp tarafından kesilen para cezasının geçerli olabilmesi için yukarıda değinildiği üzere, birtakım şekli ve usulü geçerlilik şartlarını taşıması gerekir. Esasen, kulüplerin sonraki sezon uygulayacakları iç yönetmelikleri ve disiplin talimatlarını sezon başlamadan en geç bir hafta önce TFF’ye göndermemesinin, para cezasının mutlak geçersizliğine neden olacağı Talimatta belirlenmiştir. Ne var ki, UÇK ve TFF Tahkim Kurulu, iç yönetmelikler ve/veya disiplin talimatlarının futbolcuya tebliğ edilmesi halinde para cezasının geçerli olacağı yönünde kararlar da verebilmektedir.
Futbolcuya verilen para cezalarına ilişkin usulü ve şekli şartlar dışında ayrıca cezanın içerik bakımından da hukuka uygun olması gerekmektedir. CAS ve FIFA kararlarında, kulüp tarafından futbolcuya verilen para cezalarının hukuka uygun olup olmadığının değerlendirilmesinde şekli ve usulü hükümler dışında;
- Futbolcunun kazandığı yıllık, aylık, haftalık, günlük ücret,
- Disiplin ihlalinin ağırlığı,
- Disiplin ihlalinin ağırlığı ile ücretten kesilen para cezasının toplam ücrete oranı,
- Futbolcunun, kulübün iç disiplin uygulamasına karşı kendini savunma imkânının bulunup bulunmadığı,
- Sözleşmedeki somut düzenlemeler,
- Sözleşmenin imzası ve disiplin yönetmeliğinin kabulü sırasında futbolcunun bir avukatın veya futbolcu temsilcisinin yardımından yararlanıp yaralanmadığı.
gibi hususlar da göz önüne alınarak detaylı bir inceleme yapılmaktadır.
Türk uygulamasında ise verilen cezanın şekli ve usulü geçerlilik şartları incelendikten sonra;
- Cezaya konu futbolcu eyleminin bir disiplin ihlali sayılıp sayılamayacağı,
- Disiplin yönetmeliğinin ilgili düzenlemesinin somut olayda uygulanabilirliği,
- Para cezasının hesaplanmasını doğru yapılıp yapılmadığı
gibi konularda daha yüzeysel incelemelerle sonuca gidilmektedir.
4. Profesyonel Futbolcuya Kulüp Tarafından Kesilen Para Cezasının İptali
Türk uygulamasında kulüplerin futbolculara kestiği ve hatta futbolcunun alacaklarından kesmek suretiyle tahsil ettiği para cezalarının iptali hususunda dava açılması çok yaygın karşılaşılan bir uygulama değildir. Zira para cezası kesilse de futbolcu ile kulüp arasında ilişki devam etmekte olup genellikle futbolcular sözleşmesi devam ederken iptal davası açmayı tercih etmemektedir. Ancak futbolcuların dava açmaması futbolcuların para cezasına karşı iptal davası açamayacağı anlamına gelmemektedir.
Taraflarca akdedilen sözleşmelerde, kesilen para cezaları hakkında UÇK’nın yargılama yetkisi olduğu kabul edilmişse, futbolcu, para cezasının iptali talebiyle UÇK nezdinde dava açabilir. UÇK’nın yargılama yetkisinin taraflarca kabul edilmediği hallerdeyse, genel mahkemelerde açılacak tespit davası ile kesilen para cezasının hukuka aykırılığı tespit ettirilebilir. Para cezası, futbolcunun alacağından düşülerek tahsil edilmişse, futbolcu UÇK’ya yapacağı başvuru ile tahsil edilen cezaya ilişkin alacak başvurusunda bulunabilir. Bu başvuruda, hem ceza kesintisi yapılan alacağa ilişkin bir hüküm kurulmasını isteyebilir hem de para cezasının hukuka aykırılığını tespit ettirebilir. Yine para alacağına ilişkin genel mahkemelerde açılacak alacak davası ile hem alacağa ilişkin bir hüküm kurulması hem de para cezasının hukuka aykırılığının tespiti sağlanabilir.
Diğer taraftan, kulüpten alacağı olan futbolcuların, alacaklarını tahsil edebilmek için izleyebilecekleri hukuki yollara ilişkin ayrıntılı bilgi için “Profesyonel Futbolcu Alacaklarının Kulüplerden Tahsili” ; futbolcuların vazgeçmek zorunda kaldıkları alacaklarının tahsil yöntemleri için ise “Futbolcuların Vazgeçmek Zorunda Kaldıkları Alacaklarının Tahsili” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
5. Kesilen Para Cezasına Karşı Futbolcunun Başvuru Yolları
Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi genellikle futbolcular, kulüp ile sözleşmeleri devam ederken para cezalarına itiraz edip iptal davası yoluna başvurmamaktadır. Bunun yerine kulüpleriyle sözleşmeleri sona erdikten sonra, aleyhlerine karar verilen para cezalarına ve bu cezaya istinaden alacaklarından kesilen tutarlara karşı talepte bulunmaktadırlar. Bu taleplerine ilişkin aşağıda listelendiği üzere iki farklı yolla başvuruda bulunabilirler:
- Kulüpten olan diğer alacaklarının tahsili için genel mahkemelerde dava açarak, UÇK’ya başvurarak veya icra takibi yoluna giderek başlattıkları hukuki sürece bu taleplerini de dahil edebilirler.
- Sadece bu tutarın tahsili için ayrıca bir hukuki süreç başlatabilirler.
Kulüplerin alacağa ilişkin başlatılan hukuki sürece itirazlarında veya davaya cevaplarında mahsup edilen tutarın para cezasına istinaden yapıldığı ileri sürülebilir. Bu durumda, içinde bulunulan hukuki süreç, sözleşme dönemi içerisinde kulüp tarafından futbolcu aleyhine tatbik edilen para cezasının geçerliliğinin tartışılması ile devam eder. Bu yargılama sırasında para cezasının hem şekli ve usulü yönünden hem de içerik yönünden hukuka uygun olup olmadığı tespit edilecektir.
6. Zamanaşımı
TBK’nın 146. maddesine uyarınca futbolcuların, kulüpleri ile aralarındaki sözleşmelerinden doğan alacakları için muaccel olduğu tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açabilmeleri mümkündür.
