Ülkemizin içerisinde bulunduğu ekonomik şartlar göz önünde bulundurulduğunda, çalışan ve üreten insanın refah seviyesini yaşamsal standartlara uygun hale getirebilmesi için akla ilk gelen para kaynağı, bankalardan alınan kredilerdir. Son dönemde gerek çevremizden gelen sorular gerekse yazılı basın ve internet ortamında yer alan yanlış ve eksik bilgilendirmeler neticesinde bu ayki yazımızı, banka kredisi dosya masrafı iadesinin, en kolay ve hızlı yoldan temini husunun incelenmesine ayırdık.
Öncelikle, ilk akla gelen soru; hangi yıllarda yapılan banka kredisi dosya masrafların iadesinin talep edilebileceğidir. Bu hususta, Yargıtay 13. Dairesi tarafından verilen emsal niteliğindeki karar, ciddi önem taşımakta olup, söz konusu karar ile banka kredisi dosya masrafı iadelerine ilişkin sürenin Borçlar Kanunu’ndaki 10 yıllık genel zaman aşımı süresine tabii olacağı, hükme bağlanmıştır.
Her ne kadar izah edilen prosedür ile bu süreç kolay gibi algılansa da bankalar tarafından son 10 yıl içerisinde temin edilen haksız bedellerin, iadesinin kolay yapılmadığını belirtmek isteriz. Bu noktada birçok banka, kendisine yapılan ilk başvuru neticesinde iade yapmaktan imtina etmektedir. Bankaların iadeyi ilk talep ile gerçekleştirmemekteki hedefi, iade sürecini uzatmak ve masrafın iadesini talep eden vatandaşı caydırmaktır. Peki, 10 yıl içerisinde yapılan banka kredisi dosya masraflarının, iadesi için nasıl bir yol izlenmelidir?
Sizlere tavsiyemiz, bu noktada ilk olarak kredi çektiğiniz banka şubesine başvuruda bulunmak kaydı ile tarafınızca ödenen banka kredisi dosya masraflarının ayrıntılı dökümlerini talep etmenizdir. Banka tarafından ayrıntılı dökümlerin tarafınıza tebliğ edilmesinin ardından, bu dökümlerde belirtilen haksız bedellerin iadesini, bankanın ilgili şubesinden iadeli taahhütlü posta ile veya noter aracılığı ile ihtarname keşide etmek kaydı ile talep etmenizdir. Özellikle, talebin iadeli taahhütlü veya noter aracılığı ile yapılmasındaki amaç bankaların, talebinizi reddetmesi halinde bu hususun kesinleşmesi ve ileriki dava aşamalarında, tarafınızca ilgili ret kararına ilişkin itiraz ve dava yolunun açılmasıdır.
Yazımızın bu bölümüne kadarki kısmında, söz konusu itiraz sürecinin direkt bankaya başvuru ile gerçekleşmesinden bahsetmiştik. Ancak yukarıda da izah ettiğimiz üzere emsal yargı kararlarına rağmen, bankalar yapılan başvurular neticesinde vatandaşa kolay yoldan iade ödemesi yapmaktan imtina etmektedir. Bu nedenle yapılan başvurunun reddedilmesi halinde tavsiyemiz kesin olan yargı yoluna gidilmesidir.
Bu noktada hatırlatmamız gereken en mühim konu, söz konusu iadenin banka tarafından reddedilmesi halinde uygulanacak yargı yolunda hangi merciinin görevli ve yetkili olacağıdır;
6502 sayılı Kanun’un “Başvuru” başlıklı 68. Maddenin 1. Fıkrasının “Değeri iki bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetlerine, üç bin Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine, büyükşehir statüsünde bulunan illerde ise iki bin Türk Lirası ile üç bin Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetlerine başvuru yapılmaz” hükmüne yer verilmiştir.
Bu madde ile kısaca ilçe hakem heyetleri 2000-TL’nin; il hakem heyetleri 3000-TL’nin altındaki uyuşmazlıklar için görevlendirilmiş olup, 3000-TL’nin üzerindeki uyuşmazlıklarda ise Tüketici Mahkemeleri görevlendirilmiştir. Belirtmek isteriz ki, Tüketici Mahkemelerinde açılacak davalar harca tabii değildir. Ancak davanın harca tabii olmaması demek, Tüketici Mahkemelerinde açılacak davaların, bedelsiz tesis edileceği anlamına gelmemektedir.
Banka Kredisi Dosya Masrafı İadesinde, Tüketici Hakları Hakem Heyetinin Görev ve Yetkisi:
Her il ve ilçe merkezinde valilik ve kaymakamlıklarda toplanan bu heyetin görevi, tüketicinin sorunlarını karar bağlamaktadır. Heyetin verdiği karar, ilam niteliğinde olduğundan, heyet tarafından verilen bu kararın icra takibine konulması gerekmektedir. Bu noktada 2014 yılı için belirlenen para sınırı önem taşımakta olup, 2000-TL’nin altındaki uyuşmazlıklarda ilçe hakem heyetleri, 3000-TL’nin altındaki uyuşmazlıklar ise il hakem heyetleri görevlendirilmiştir. Ayrıca, neredeki hakem heyetine başvurulacağı hususunda ise kural; tüketicinin ikametgâh adresinin bulunduğu yer hakem heyeti olabileceği gibi kredi alınan bankanın merkez veya şubesinin bulunduğu yer hakem heyeti de yetkili olacaktır.
Banka Kredisi Dosya Masrafı İadesinde, Tüketici Mahkemelerinin Görev ve Yetkisi:
Banka kredisi dosya masraflarının geri alınmasında Tüketici Hakem Heyeti başvuru sınırının üstündeki bedellerde (bu bedel 2014 yılı için 3000-TL’nin üstü olarak belirlenmiştir.) Tüketici Mahkemelerinde dava açılması gerekmektedir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus bankanın her aldığı bedelin haksız şart olmadığıdır. Aksi takdirde, dava kısmen kabul kısmen ret kararına uğrayacağından, başvuruda bulunan tarafından banka avukatlarına, vekâlet ücreti ödeme durumunda kalınacaktır. Örneğin, bankadan alınan bir ev kredisinde, banka tarafından tüketiciden dosya masrafı adı altında, alınan bedellerin içinde çoğu zaman farklı kalemler de yer aldığından (İpotek Tesis, Ekspertiz Ücretleri) bu talepler reddedilmektedir. Yukarıda daha önce belirttiğimiz üzere, Tüketici Mahkemelerinde dava açılması harca tabi değildir. Her yıl değişen oranlarda gider avansı mahkemeye depo edilerek, dava açılabilmektedir. Bilirkişi incelemesi de gerekeceğinden, bilirkişi ücreti de dava aşamasında tüketici tarafından ödenecektir. Ancak, dava sonuçlandığında, tüketici haklı çıkar ise tüm bu bedelleri, davalıdan geri alabilecektir. Tüketicilerin yaptığı bir diğer hata da ilamı icraya koyarken bu bedelleri talep etmeden sadece dava bedelini icraya koymalarıdır. Bu sebepledir ki mahkeme masrafları geri alınamamaktadır.
