İSTİNAFA KANUN YOLUNA BAŞVURU HAKKINDAN FERAGAT
İstinaf Kanun Yolu Nedir?
Türk Hukuk sitemine ait yargılama aşamaları aşağıdaki tablolar ile özetlenmiş olup, iki dereceli kanun yoİlu sistematiğinde, ilk derece mahkemeleri tarafından verilen kararlar, bir üst mercii olan İstinaf Mahkemeleri tarafından denetlenir. İstinaf Mahkemelerinin kararlarının hukuka uygunluk incelemesi ise, temyiz kanun yolu mercii olan Yargıtay tarafından yapılır.
Kişilerin, haklarında verilen mahkeme kararlarını, bir üst mahkeme olan İstinaf Mahkemesi’ ne taşımaları, bir haktır. Bu haktan yararlanmak isteyen kişiler, kanunda belirtilen sürelere de dikkat ederek, istinaf başvurusunda bulunabilir. Ancak istinafa başvuru bir hak olduğu için, bu hakkı kullanmayı tercih etmeyenler de olacaktır. Bunun için hakkında karar verilen kişi, istinafa başvurma hakkından feragat ettiğini, Mahkemeye yapacağı bir beyanla bildirmelidir. Bu makalemiz, Adli Yargı Hukuk Mahkemelerinde istinaftan feragatin koşullarını ve sonuçlarını içermektedir.
Feragat Nedir?
Feragat, kelime anlamı itibariyle ‘’vazgeçme’’ olup, İstinaftan feragat ise, yukarıda detaylıca şemalandırdığımız, İstinaf Kanun yoluna başvurma hakkından vazgeçme anlamına gelmektedir. Kişiler, haklarında verilen mahkeme kararlarını bir üst mahkeme olan istinaf Mahkemesi’ ne taşımak istemediklerinde, kararın bu haliyle kesinleşmesini istediklerinde, mahkemeye sunacakları bir ‘’feragat dilekçesi’’ ile bu işlemi yapabilirler.
İstinaftan Ne Zaman Feragat Edilebilir?
- Ön Şart: İlamın Tebliği Zorunluluğu!
İlk derece mahkemesince verilen karar hakkında istinaftan feragat edilebilmesi için, öncelikle ilamın taraflara tebliğ edilmesi gerekmektedir. Gerekçeli karar taraflara tebliğ edilmeden istinafa başvurma hakkından feragat edilemez. Zira, istinafa başvurma hakkı, kararın tebliği ile doğan bir haktır. Bir kimsenin, henüz doğmamış hakkından feragat edemeyeceği gözetildiğinde, istinaftan başvurma hakkından feragat dilekçesinin verilme süresinin en erken kararın tebliğ edildiği tarih olduğunu ifade edebiliriz. Bu tebligat, kanundaki usullere uyularak yapılan tebligat olabileceği gibi, kişinin, hakkında karar veren mahkemenin kalemine giderek kararı elden tebliğ alması da mümkündür.
- İstinaf Başvurusu Yapıldıktan Ancak Dosya Henüz Bölge Adliye Mahkemesi’ ne Gönderilmeden Önce İstinaftan Feragat
Bir kişi, hakkında verilen mahkeme kararına karşı tebliğden itibaren yasal sürelere uyarak istinaf kanun yoluna başvurmuş olabilir. Ancak bu halde de, istinaftan feragat edilebilir. Kişi istinaf başvurusu yapmış ancak İlk Derece mahkemesince dosya henüz istinaf mahkemesine gönderilmemişse, dosya, İstinaf Mahkemesi’ ne gönderilmez ve kararı veren ilk derece mahkemesi, başvurunun reddine karar verir.
- Dosya Bölge Adliye Mahkemesi’ ne gönderilmiş ancak henüz istinaf başvurusu Hakkında karar verilmemişse
İstinaf başvurusu yapılmış olmasına rağmen henüz başvuru hakkında bir karar verilmemişse, İstinaf Mahkemesi, istinaf başvurusunun, feragat nedeniyle reddine karar verir.
İstinaf Mahkemesince karar verildikten sonra istinaf başvurusundan feragat etmek mümkün değildir.
İstinaf Mahkemesi’nce dosya incelenip, istinaf başvurusu hakkında bir karar verildikten sonra artık, istinaf kanun yoluna başvurma hakkından feragat edilemez.
Yargıtay 5.Hukuk Dairesi’nin, 02.05.2019 tarih ve 2017/ 27972 E., 2019 / 8391 K. sayılı ilamına göre:
‘’ … davalı idare tarafından verilen 27.02.2017 tarihli istinaf isteminden vazgeçildiğine ilişkin dilekçenin, Bölge Adliye Mahkemesinin karar tarihinden sonra sunulduğu anlaşıldığından, … Bölge Adliye Mahkemesi’nin ek kararı ile karar tarihinden sonra istinaf başvurusundan feragat mümkün olmadığından bahisle HMK’nun 349/2-son maddesi gereğince davalı idare vekilinin talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.’’
İstinaftan feragat beyanı, kayıtsız ve şartsız olmalıdır.
İstinaf kanun yoluna başvurma hakkından feragat, herhangi bir kayıt ve şart ile ileri sürülemez. Başvurma hakkından feragatin, kayıtsız ve şartsız olması mecburidir. Zira, ilk derece mahkemesi kararı, hakkında karar verilen kişi bakımından, tüm sonuçlarıyla kabul edilmektedir.
Feragat, davanın karşı tarafının izin veya onayına tabi değildir.
İstinaftan başvurma hakkından feragat, feragat eden bakımından etki ve sonuçlarını doğuracağı için, bu haktan feragat edilmesi için, davanın karşı tarafının veya mahkemenin herhangi bir rızası veya onayı gerekmemektedir.
İstinaftan feragat dilekçesi, vazgeçme iradesi konusunda açık olmalıdır.
İstinaf kanun yoluna başvurma hakkından feragat dilekçesi, başvuru hakkından vazgeçildiğini açık bir şekilde ortaya koymalıdır. Tarafların, ilk derece mahkemesi kararlarının ‘’onanmasını’’ talep etmesi de feragat niteliğinde bir beyan olacaktır.
Feragat Konusunda İrade Sakatlıkları
Feragat bir taraf beyanı olduğu için kişi, feragat beyanının, hata-hile-korkutma durumları nedeniyle geçersizliği ileri sürülebilecektir.
