Mavi Kart, doğumla Türk vatandaşı olup idareden çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybedenlere ve üçüncü dereceye kadar altsoylarına verilen Değerli Kâğıtlar Kanunu kapsamında yer alan bir belgedir. Özel olarak Türk vatandaşlarına tanınan bazı haklar dışında diğer tüm haklardan Türk vatandaşı gibi yararlanmaya devam eden mavi kart sahiplerine, yeniden Türk vatandaşlığına geçiş konusunda da bazı kolaylıklar sağlanmıştır. Diğer taraftan mavi kart sahibi olup da şartları olduğu halde Türk vatandaşlığına dönmek isteyen kişilerin başvurusunun reddi halinde, kararı veren bakanlığa karşı iptal davası açılabilir.
Yazı İçeriği
Türk vatandaşı olmakla beraber, yabancı bir devletten vatandaşlık almak isteyen kişi Türk vatandaşlığını koruduğu takdirde çifte, kanuni deyişle çok vatandaşlık hükümlerine tabi olacaktır. Eğer kişi yabancı devlet vatandaşlığını çıkma izni alarak iktisap edecek ise, mavi kart kavramı önemli bir yere sahip olacaktır. Bu hususa ilişkin detaylı bilgi için “Çifte Vatandaşlık Nedir” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
1. Mavi Kart Sahiplerinin ve Alt Soylarının Hakları
Mavi kartlılar, yukarıda belirtildiği üzere çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerdir. Çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerle devlet arasındaki sadakat bağının korunduğu düşüncesiyle bu kişilere bazı istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen faydalanma imkânı verilmiştir. Bu hakların neler olduğu 5901 sayılı Vatandaşlık Kanunu 28. maddesinde istisnaların belirtilmesi suretiyle gösterilmektedir.
Mezkûr hükme göre mavi kartlılar aşağıdaki haklar dışında, Türk vatandaşlarına tanınan diğer tüm haklardan aynen yararlanabilirler.
- Seçme ve seçilme hakkı.
- Askerlik hizmeti yapma hakkı.
- Muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakkı.
- Kadrolu olarak kamu hizmetinde çalışma hakkı.
Burada mavi kartlılara tanınan bu haklardan mavi kartlı kişinin üçüncü dereceye kadar olan alt soyu da aynı şekilde yararlanabilecektir. Fakat bu haklardan yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelemesi şarttır.
Mavi kartlı olabilmenin şartları ve başvuru sürecine dair daha detaylı bilgiye “Mavi Kart Uygulaması Nedir? ” makalemizden ulaşabilirsiniz.
2. Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığını Kazanması
Türk vatandaşlığının genel yol ile kazanılmasının şartları 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu (kısaca TVK) m.11’ de sıralanmıştır. Buna göre herhangi bir özel nedene dayanmadan Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılar aşağıdaki şartları taşımalıdır:
- Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
- Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmek.
- Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek.
- Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak.
- İyi ahlak sahibi olmak.
- Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek.
- Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak.
- Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.
Aynı kanunun 13. maddesindeyse, çıkma izni almak suretiyle mavi kartı olan kişilerin yeniden Türk vatandaşlığını iktisap etmeleri için Türkiye’de ikamet etme sürelerine bakılmayacağı düzenlenmiştir. Dolayısıyla mavi kartlı olup da Türk vatandaşlığına geri dönmek isteyen kişilerin, başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl yaşayıp yaşamadıklarına bakılmayacaktır. Fakat diğer belirtilen şartların bu kişilerce de yerine getirilmiş olması gerekir. Ayrıca vatandaşlığın iktisabı için kanunda gösterilen usul işlemleriyle yine bu kişi bağlı olacaktır.
3. Mavi Kartlı Kişinin Çocuklarının Yeniden Türk Vatandaşlığını Kazanması
Mavi kartlı kişilerin, vatandaşlığın kaybı sırasında ergin olmayan çocukları, mevzuatta düzenlenen şartların varlığı halinde, ana babalarıyla birlikte Türk vatandaşlığından çıkabilmektedir. Bir anlamda, vatandaşlığı kaybetme konusunda herhangi bir irade gösterme imkânına sahip olamayan bu çocuklar için, yeniden Türk vatandaşlığını kazanmaları konusunda mevzuata ayrı bir düzenleme getirilmiştir.
- Buna göre ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını yeniden kazanabilirler. Görüleceği üzere burada vatandaşlığın kazanılmasında aranan diğer şartların bulunmasına gerek olmadığı gibi, Bakanlığın onayına da ihtiyaç yoktur.
- Ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmayanlar ise mavi kartlıların sahip olduğu, ikamet şartı aranmadan Türk vatandaşlığının kazanılması usulüyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Dolayısıyla bu çocuklar ergin olmalarından itibaren 3 yılın geçmesiyle birlikte mavi kart sahibi kişilerle aynı kurallara tabi olmaktadırlar.
4. Mavi Kartlıların Yeniden Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Red Kararına Karşı Dava Yolu
Vatandaşlık hakkı, bireyin devletle vatandaşlık bağı ile bağlı olmasının sonucudur. Dolayısıyla bu bağlılığın oluşup oluşmayacağının veya oluşacaksa hangi şartlar altında oluşacağının takdiri devlete aittir. İdarenin karar verirken bir takdir yetkisi olsa da, uymak zorunda olduğu çeşitli zorunlulukları da vardır. Konuya ilişkin detaylı bilgi için “İdari İşlemlere İtiraz ve İptal Davası” yazımızı inceleyebilirsiniz.
Özetle, vatandaşlık başvurusunu alan Bakanlıkça verilecek başvurunun kabulü ya da reddi kararı, bir idari işlem niteliğinde olacaktır. Mart kart sahibi olup da Türk vatandaşlığına dönmek isteyen kişilerin başvurusunun reddi halinde, kararı veren bakanlığa karşı iptal davası açma hak ve imkanı vardır. Açılacak davanın özelliklerine, dava açma süresine, görevli ve yetkili mahkeme gibi dava detaylarına ilişkin detaylı bilgi için “Vatandaşlık Başvurusunun Reddi Kararının İptali Davası” yazımızı inceleyebilirsiniz.
5. Sıkça Sorulan Sorular
İdare Mahkemelerinde Avukat Tutma Zorunluluğu Var mı?
Türk Hukuku, tarafların mahkemelerde kendilerini bizzat savunmalarına ve temsil etmesine imkan tanımakta olup, tarafların mahkemelerde temsil edilmek için avukat tutması, bazı istisnalar dışında zorunlu değildir. Bu kapsamda İdare Mahkemelerinde de idare hukuku avukatı tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak İdare Hukuku mevzuatının karmaşık yapısı, İdari Yargılama Usul Kanununda yer alan sürelerin kesin ve kısa oluşu gibi nedenlerle, dava sürecinin hukukçu olmayan kişiler tarafından yürütülmesi halinde, gerek şekil, gerekse de esas açısından telafisi mümkün olmayan hatalı işlemler yapılabilir. Son derece ayrıntılı düzenlemeler içeren idari yargı sürecinde hak kaybına uğranılmaması için, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
Mavi Kart Nedir?
Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin talep etmesi halinde verilen belgeye mavi kart denir.
Mavi Kart Sahibi Kişi Tekrar Türk Vatandaşı Olabilir Mi?
Türk vatandaşlığından izin alarak çıkan mavi kartlılar sonradan tekrar Türk vatandaşlığına dönmek istemeleri durumunda gerekli şartlar değerlendirildikten sonra tekrar Türk vatandaşlığı kazanabilmeleri mümkündür.
Mavi Kartlı Olan Kişiler Türk Vatandaşlığı Kazanmak için Nereye Müracaat Etmelidir?
Yurtiçinde valiliklere, yurtdışında ise konsolosluklara müracaat edilmesi gereklidir.
Mavi Kartlı Kişilerin Tekrar Türk Vatandaşlığına Geçebilmeleri için Herhangi Bir Süre Sınırı Var Mıdır?
Mavi kartlılar aradan çok uzun zaman geçmiş olsa dahi gerekli şartları taşımaları halinde yeniden Türk vatandaşlığı kazanabilecektir.
Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Halinde Mavi Kartın Geri Teslim Edilmesi Gerekli midir?
Mavi kart sahibinin Türk vatandaşlığını yeniden kazanması halinde Mavi Kart, nüfus cüzdanını düzenleyip veren makam tarafından geri alınarak imha edilecektir.
Mavi Kart Sahibinin Vatandaşlık Başvurusu Reddedilirse Ne Yapmalıdır?
Vatandaşlık başvurusu reddedilen mavi kart sahibinin, kararı veren yetkili mercie itiraz hakkı bulunduğu gibi ret kararının kendisine tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde idare mahkemelerinde iptal davası açma hakkı da mevcuttur.
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlı yayımlanmış olup, tüm hakları Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na aittir. İdare Hukuku mevzuatı ve özellikle de İdari Yargılama Usul Kanunu, diğer hukuk alanlarına nazaran daha ayrıntılı sayılabilecek kurallar içermekte olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
Merhaba, neden vatandaşlığa dönme kararı aldınız ? Bende mavi karta geçiş yapmayı düşünüyorum da pek bilgim yok bir sorun mu yaşadınız ?
Mavi kartlıyım ve Türk vatandaşlığına geri dönmek için başvuru yapıcam. Gerekli belgeler nedir bilginiz varsa yardımcı olursanız sevinirim, teşekkür ederim.