Öldükten Sonra Yakılma İsteğinin Türk Hukuku’ndaki Yeri

Ülkemizde öldükten sonra yakılarak defnedilmenin önünde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Her ne kadar öldükten sonra yakılma isteği önünde hukuken bir engel bulunmasa da ülkemizde Krematoryum adı verilen yakma fırınlarının bulunmaması nedeni ile şu aşamada uygulaması mümkün görünmemektedir.

ÖLDÜKTEN SONRA YAKILMAK İSTEĞİNİN TÜRK HUKUKUNDAKİ YERİ

Kişilerin ölümünden sonra gerçekleştirilecek işlemler 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nda düzenlenmektedir. Bu kanunun Mezarlıklar ve Ölülerin Defni başlığı altında düzenlenen 224., 225. ve 226. maddeleri ölülerin bedenlerinin yakılabilmesi için gerekli şartları, yakma işleminin yapılabileceği yerlerin nasıl açılabileceğini ve yakma işleminin ardından cesetten geriye kalanların nerede ve nasıl muhafaza edileceğini düzenlemiştir. 

Hıfzısıhha Kanunu’nun 224, 225 ve 226. maddeleri incelendiğinde görülecektir ki ülkemizde öldükten sonra yakılmak istemek ve bu istek doğrultusunda yakılarak defnedilmek hukuken mümkündür.

Fırınlar İçin İzin Başvurusu 
1593 sayılı Umumi Hıfzısıha Kanunu madde 224’te ölülerin bedenlerinin yakılacağı fırınlar yaptırmak isteyen belediyelerin başvuracağı yer düzenlenmiştir. Madde 224, “Ölülerin yakılması için fenni usulü dairesinde fırınlar yaptırmak isteyen belediyeler evvel emirde bu hususta Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletine müracaat ederek hazırlattıkları projeleri tasdik ettirip müsaade aldıktan sonra tesisata başlayabilirler.”

Diyerek, ölülerin yakılacağı fırınları yaptırmak isteyen belediyelerin hazırlattıkları projeleri tasdik ettirip izin almaları gerektiği düzenlenmiştir.

Yakılma Başvuru İçin Gerekli Belgeler

1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun bir sonraki maddesinde ise bir cesedin kurulan fırınlarda yakılabilmesi için gerekli olan yazılı belgelerin neler olduğu düzenlenmiştir. Madde 225, “Bir cesedi ihrak fırınlarında yaktırmak için aşağıda yazılı vesikaların vücudu lazımdır:

 1 – Ölünün hastalığı esnasında tedavisiyle meşgul olmadığı malüm ve sabit olan resmi bir tabip tarafından verilmiş olup vefatın her hangi gayritabii bir sebepten mütevellit olmadığını bildiren bir rapor ve defin ruhsatiyesi.

2 – Cesedinin yakılmasını arzu ettiğini mübeyyin olup mevtanın hayatta iken yazdığı vesika veya bu hususta şifahen arzu izhar ettiğini işitenlerden laakal üç zatın tahriri şehadet ve tasdikleri.

3 – Müteveffanın ölümünü mucip olan sebebin herhangi cinai bir fiilden münbais olduğuna dair hiç bir şüphe mevcut olmadığını bildiren ve mahalli polis idaresi tarafından verilen vesika.

İşbu vesikalar ihraktan laakal yirmi dört saat evvel mahalli belediyesine ibraz olunarak alelüsul vefat defteri mahsusuna işaret edildikten sonra ihrak müsaadesi verilir. Defnedilen ölülerin defninden sonra ihrak için kabirden çıkarılmalarına müsaade edilmez.”

Diyerek, gerekli olan yazılı belgeleri düzenlemiştir. 

İstenen belgelerden ilki, ölünün hastalığı sırasında tedavisi ile ilgilenmediği sabit olan resmi bir doktor tarafından ölüm hadisesinin herhangi bir olağan dışı durumdan kaynaklanmadığını bildiren rapor ve defin ruhsatiyesi. 

İstenen ikinci belge, ölünün hayatta iken cesedinin yakılmasını istediğini bildiren yazılı bir belge yahut bu husustaki isteğini sözlü olarak bildirdiğini işiten 3 kişinin şahitliği ve onayı.

Son olarak, ölünün ölümüne sebep olan olayın herhangi bir suç fiilinden kaynaklandığına dair hiçbir şüphe olmadığını bildiren ve kolluk güçleri tarafından verilen belge.

İstenen bu belgeler cesedin yakılması işleminden 24 saat evvel yerel belediyeye sunulur, belediye tarafından vefat defterine kaydı işlendikten sonra ihrak işlemine izin verilir.

Bununla birlikte, Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun ölünün yakılması için gerekli belge ve işlemleri düzenleyen 225. maddesinin son fıkrasında yakılmasına müsaade edilmeyecek olan cesetler ile ilgili düzenleme yer almıştır. Yukarıda yazmış olduğumuz maddenin son fıkrasında görüleceği üzere, defin işlemi gerçekleşmiş olan ölülerin definden sonra yakma işlemi için kabirden çıkarılmalarına izin verilmeyeceği düzenlenmiştir.

Küllerin Muhafazası

Son olarak, 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 226. maddesinde yakma işlemi neticesinde cesetten geriye kalanların nasıl ve nerede muhafaza edilecekleri düzenlenmiştir. Madde 226,

                                    “İhrak neticesi cesetten hasıl olan bakaya hususi kablar derununda

mezarlık dahilinde bir dairei mahsusada hıfzedilir.”

Diyerek, yakma işlemi neticesinde ölüden arta kalanların hususi kaplar içerisinde ve mezarlıklarda bulunan dairei mahsusalarda saklanacağı düzenlenmiştir.

Öldükten Sonra Yakılarak Defnedilmek Hukuken Mümkündür.
Tüm bu bahsedilen yasal düzenlemeler göstermektedir ki, ülkemizde öldükten sonra yakılarak defnedilmek istemenin önünde herhangi bir hukuki engel bulunmamaktadır.

Öldükten Sonra Yakılarak Defnedilmenin Uygulamadaki İmkansızlığı
Yukarıda bahsedildiği üzere ülkemizde öldükten sonra yakılarak defnedilmenin önünde hukuken bir engel bulunmamaktadır. Ancak gerekli şartları yerine getirip yakılarak defnedilmek istediğinizde karşınıza kanunda nasıl ve kim tarafından yapılabileceği düzenlenmiş olan yakma fırınları bulunmadığı çıkmaktadır. Her ne kadar öldükten sonra yakılma isteği önünde hukuken bir engel bulunmasa da ülkemizde Krematoryum adı verilen yakma fırınlarının bulunmaması nedeni ile bu tarz bir defin işleminin şu aşamada uygulanması mümkün görünmemektedir.