5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre Türk vatandaşlığının kazanılmasında esas olan soybağıdır. Dolayısıyla Türk bir anne veya babadan doğan çocuk doğumla birlikte doğrudan Türk vatandaşlığını kazanacaktır. Doğumun ülke içinde veya dışında gerçekleşmesi ilgili durumu değiştirmemektedir. Kanun hükmüne göre, yabancı ülkede yani yurt dışında doğan çocuk Türk vatandaşlığını kazanabilmektedir.
Yazı İçeriği
- 1. Yurt Dışında Doğan Çocuğun Türk Vatandaşlığını Kazanması
- 2. Türk Vatandaşı Anne veya Babadan Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocuk
- 3. Türk Vatandaşı Anne ve Yabancı Babadan Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk
- 4. Türk Vatandaşı Baba ve Yabancı Anneden Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk
- 5. Sonuç
- 6. Sıkça Sorulan Sorular
Yeni doğan çocuğun Türk vatandaşlığını kazanması hususu Türk vatandaşlığının doğumla kazanılması kapsamındadır. Dolayısıyla Türk vatandaşı olmayan birinin Türk vatandaşlığını sonradan, yetkili idarenin kararıyla kazanmasından farklı nitelik taşımaktadır.
Konuyla ilgili detaylı bilgi için “Türk Vatandaşlığının Kazanılması” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
1. Yurt Dışında Doğan Çocuğun Türk Vatandaşlığını Kazanması
Soybağı doğumla meydana gelen, çocuğun anne ve babası ile arasında oluşan hukuki bir bağdır. Anne ile çocuk arasındaki soybağı doğrudan doğumla kurulurken, baba ile çocuk arasındaki soybağı anne ile evlilik, tanıma veya hâkim hükmü ile kurulur.
Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre ana kural vatandaşlığın soybağı esasına göre kazanılmasıdır. Bunun için çocuğun Türk bir anne veya Türk bir babadan doğması gerekmektedir. Dolayısıyla soybağı şartını sağlayan çocuk yurtdışında da doğsa Türk vatandaşlığını kazanacaktır.
Kanunun 7. maddesi çeşitli ihtimallere göre çocuğun Türk vatandaşlığını kazanıp kazanamayacağını ve vatandaşlığı kazanma şartlarını düzenlemektedir. Bu düzenlemede yer verilen ihtimalleri ayrı ayrı değerlendirmek gerekmektedir.
2. Türk Vatandaşı Anne veya Babadan Evlilik Birliği İçinde Doğan Çocuk
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesinin 1. fıkrasına göre; “Türkiye içinde veya dışında Türk vatandaşı ana veya babadan evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.” Görüldüğü üzere; maddede belirtilen şartların gerçekleşmesi halinde çocuk başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın, doğumla Türk vatandaşlığını kazanabilecektir. Bu düzenlemeye göre, çocuğun hangi ülkede doğduğunun hiçbir önemi yoktur.
Yani Türkiye içinde veya yabancı bir ülkede;
- Türk vatandaşı anne veya babadan,
- Evlilik birliği içinde
doğan çocuk, doğum anından itibaren Türk vatandaşıdır.
Dolayısıyla anne veya babasından en az biri Türk vatandaşı olan ve evlilik birliği içinde doğan çocuk, başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türk vatandaşlığını kazanır.
3. Türk Vatandaşı Anne ve Yabancı Babadan Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. maddesinin 2. fıkrasına göre ise; “Türk vatandaşı ana ve yabancı babadan evlilik birliği dışında doğan çocuk Türk vatandaşıdır.” Görüldüğü üzere; bu fıkrada düzenlenmiş olan ihtimalde de, çocuğun başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksızın Türk vatandaşlığını doğumla birlikte kazanmasına imkân tanınmıştır. Buna göre; annesi Türk vatandaşı olan bir çocuğun yabancı bir ülkede ve evlilik birliği dışında doğması halinde dahi Türk vatandaşlığını kazandığı kabul edilmektedir. Zira Türk vatandaşlığının soybağı esasına göre kazanılmasında kural, anne veya babasından herhangi birisi Türk vatandaşı olan çocuğun, kendiliğinden Türk vatandaşı olmasıdır.
Hukukumuzda; anne ile çocuk arasındaki soybağının doğumla birlikte kurulduğu kabul edilmektedir. Bu kapsamda, doğum yapan bir kadın, doğum anından itibaren başkaca bir işleme gerek kalmaksızın doğurduğu çocuğun annesidir. Çocuğun evlilik birliği dışında doğmuş olması ifade edilen durumu değiştirmemektedir.
Bu sebeple; Türk vatandaşı bir anneden yabancı bir ülkede ve evlilik birliği dışında doğan çocuk da Türk vatandaşı olarak kabul edilmektedir.
4. Türk Vatandaşı Baba ve Yabancı Anneden Evlilik Birliği Dışında Doğan Çocuk
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7.maddesinin son fıkrasına göre; “Türk vatandaşı baba ve yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuk ise soybağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi halinde Türk vatandaşlığını kazanır.”
Yurt dışında evlilik birliği dışında doğan çocuğun annesinin değil de babasının Türk vatandaşı olması halinde, vatandaşlığın kazanılması, çocukla baba arasında soybağının kurulmuş olması şartına bağlanmıştır. Bu durumun gerekçesi, yine hukukumuzdaki soybağının kurulması kuralları ile ilgilidir.
Zira hukukumuzda evlilik birliği dışında doğan çocuğun doğumla birlikte babası ile arasında doğrudan soybağı kurulamamaktadır.
Evlilik birliği dışında doğan çocuk ile baba arasında soybağının kurulabilmesi, babanın çocuğu tanıması veya babalık hükmünden yararlanması ile mümkündür. Evlilik birliği dışında doğan çocukla baba arasında soybağının kurulabilmesi için birçok usul ve işlemin yerine getirilmesi gerekmektedir.
Dolayısıyla; yurt dışında, evlilik birliği dışında doğan çocuğun Türk vatandaşlığını kazanabilmesi, baba ile soybağı kurulmasını sağlayan usul ve esasların yerine getirilmesi şartına bağlanmıştır.
Konu ile ilgili detaylı bilgi için “Evlilik Dışı Çocuğun Tanınması” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
5. Sonuç
Vatandaşlığın doğumla kazanılması hallerinde vatandaşlık, doğum anından itibaren kendiliğinden kazanılmış kabul edilmektedir.
Dolayısıyla yukarıda sayılan her üç ihtimalde de çocuk, doğum anından itibaren Türk vatandaşlığını kazanmaktadır.
Önemle belirtmek isteriz ki, çocuğun yukarıda sayılan hallerden biri kapsamında Türk vatandaşı olduğunun tespitinin daha sonra yapılmış olması, durumu değiştirmeyecektir.
6. Sıkça Sorulan Sorular
İdare Mahkemelerinde Avukat Tutma Zorunluluğu Var mı?
Türk Hukuku, tarafların mahkemelerde kendilerini bizzat savunmalarına ve temsil etmesine imkan tanımakta olup, tarafların mahkemelerde temsil edilmek için avukat tutması, bazı istisnalar dışında zorunlu değildir. Bu kapsamda İdare Mahkemelerinde de idare hukuku avukatı tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak İdare Hukuku mevzuatının karmaşık yapısı, İdari Yargılama Usul Kanununda yer alan sürelerin kesin ve kısa oluşu gibi nedenlerle, dava sürecinin hukukçu olmayan kişiler tarafından yürütülmesi halinde, gerek şekil, gerekse de esas açısından telafisi mümkün olmayan hatalı işlemler yapılabilir. Son derece ayrıntılı düzenlemeler içeren idari yargı sürecinde hak kaybına uğranılmaması için, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
Yurtdışında Yeni Doğan Çocuğun Bildirimi Nereye Ve Ne Kadar Süre İçinde Yapılmalıdır?
Doğumun, doğum tarihinden başlayarak 60 gün içinde başkonsolosluklara bildirilmesi gerekmektedir.
Yurt Dışında Doğan Çocuğun Nüfus Kütüğüne Kaydı İçin Doğum Bildirimini Kimler Yapabilir?
Doğumu çocuğun annesi, babası, vasisi veya kayyımı bildirebilir. Sayılan kişilerin bulunmaması halindeyse çocuğun büyükannesi, büyükbabası, ergin kardeşleri ya da çocuğu yanında bulunduran diğer kişiler bildirimde bulunabilecektir.
Yurt Dışındaki Doğum Bildirimlerinde Hangi Belgeler Gerekir?
Çocuğun baba ve annesinin kimlik kartı ile doğuma ait resmi belge veya doğum raporu gerekir. Belge ibraz edilemezse, annenin yoksa babanın çocuğu olduğuna dair tıbbi rapor alınması gerekir.
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlı yayımlanmış olup, tüm hakları Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na aittir. İdare Hukuku mevzuatı ve özellikle de İdari Yargılama Usul Kanunu, diğer hukuk alanlarına nazaran daha ayrıntılı sayılabilecek kurallar içermekte olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
Evlilik yapmayı planladığım kişi şu anda Makedonya’da yaşıyor.
Annesi Makedonya vatandaşı, babası ise Türkiye’den gitmiş bir kişiymiş.
Ne yazık ki her iki ebeveyni de vefat etmiş durumda.
Bu durumda, kendisini Türkiye’ye nasıl getirebilirim?
Evlilik süreci için nasıl bir yol izlemeliyiz?
Yardımcı olursanız çok sevinirim.
BABAM AVRUPA VATANDAŞI 25 YILDIR AVRUPADA YAŞIYOR… BEN TÜRKİYE DE DOĞDUM BÜYÜDÜM. HALA TÜRKİYEDEYİM. BABAM TARAFINDAN AVRUPA VATANDAŞLIĞIM OLABİLİR Mİ?
Merhaba,
Bir yeğenim var, Özbekistan uyruklu eşiyle evliliğinden iki çocuğu bulunuyor. Bu çocuklar şu anda Özbekistan nüfusuna kayıtlı ve anneleri üzerinden kayıtları yapılmış durumda. Bu çocukların Türk vatandaşlığına geçmesi mümkün mü? Mümkünse, nasıl bir yol izlememiz gerekiyor?
Merhaba baba tarafından aslen Kosova Priştina’lıyız.
Kosovalılar Sırbistan pasaportu alabiliyor.
Ama Sırbistan Kosova’yı tanımadığı için, Kosova devleti evraklarını kullanmadan nasıl Sırp pasaportu için başvuru yapabilirim ?
Merhaba,
Yurt dışında doğan iki oğlumun Türkiye’de nüfus kayıtlarının yapılmasını istiyorum. Bu işlem için ne kadar ücret alınıyor?
Merhaba, Ben Türk vatandaşıyım, eşim ise Kırgızistan vatandaşı. Resmi evliliğimizi gerçekleştirmeden önce eşim Kırgızistan’da doğum yaptı ve çocuğumuza, evlilik olmaması nedeniyle annesinin soyadıyla kimlik verildi. Doğumdan yaklaşık üç ay sonra resmi evliliğimizi yaptık ve Türkiye’ye yerleşerek burada yaşamaya başladık.
Çocuğumuz yaklaşık 1 yıldan uzun süredir pasaportuyla Türkiye’de kalıyor. Türkiye’de kimlik başvurusu yaptık ancak bugüne kadar olumlu ya da olumsuz herhangi bir geri dönüş alamadık. Bize nasıl yardımcı olabilirsiniz. Teşekurler
İyi günler dilerim,
Oğlum 8 Mart 2006 doğumlu ve Fransa’da doğdu. Annesi Fransız vatandaşı. Oğlum şu anda Türk vatandaşlığına geçmek istiyor. Bu durumda oğlumun Türk nüfusuna kaydını en geç ne zamana kadar yaptırmam gerekiyor?
En kısa zamanda bilgi verirseniz çok memnun olurum.
Teşekkür ederim.
Biz Yaklaşık 8-9 yıldır Adana’da yaşıyoruz ve Türk kimliği çıkarmak istemiştik. Bu konuda yardımcı olabilir misiniz?
Merhaba;
Evlilik birliği dışında doğan çocuğum Türk vatandaşı oldu ve 3 yılı geçti.
Resmî olarak annesi ile evlenmem halinde yabancı uyruklu anne TC vatandaşı olmak için ekstra 3 yıl daha beklemeli midir?
Yoksa çocuk ile birlikte olan aile olma şartı 3 yıl olmasından dolayı TC vatandaşlığı alınabilir mi?
Merhaba efendim.
Benim kız kardeşim 2016 yılında ingiltereden Türkiye ye tatile geldiği dönemde tüp bebek yöntemi ile hamile kaldı ve eşi ingiltere ye gittikten sonra kardeşim eşinin ailesi ile yaşadığı sorundan dolayı ingiltere ye dönmedi ve Türkîye de doğum yaptı.
İkiz oğulları oldu baba burada çocuklara kimlik çıkarttı fakat baba İngiltere vatandaşı olduğu halde çocukları ingiliz kimliği çıkmadı daha doğrusu bu şekilde bir hakları oluyormu çocukların Baba ingiliz vatandaşı olunca çocuklar bu haktan nasıl yararlanabilecekler.Bize bilgi verir misiniz?
Benim eşim Suriyeli geçici koruma kimliği var imam nikahlı evliyiz bu evlilikte. 3 çocuğum oldu Türk vatandaşlığı kimliğini aldım çocukların annesine vatandaşlık nasıl alabilirim
Merhaba Benim sorum eşim Cezayir vatandaşı , ülkesinde doğum yapmak istiyor, ancak ben doğum tarihinde görevimden dolayı Türkiyede olmam gerekiyor yani izin alamıyorum. Dolasıyla doğumda yanında olamayacağım. T.C. kimlik kartı çıkarmak için konsolosluğa başvurulduğunda annenin kimlik belgesi ( anne cezayir vatandaşı, henüz T.C. vatandaşlığı için gerekli süreyi doldurmadı, ) Doğum belgesi yeterli olur mu? Teşekkür ederim
Annem uzun zaman önce bir Türk vatandaşı ile evlenerek Türk vatandaşlığını almışsa, yetişkin bir çocuk ebeveyni vasıtasıyla vatandaşlık alabilir mi?
Bir şey sormak istiyorum: Peki yurtdışında doğan çocuk oranın vatandaşlığı alınabiliyor mu? Mesela doğumu bir geziye denk getirip, örneğin japonya’da gerçekleşen doğumda, çocuğun vatandaşlığını oraya aldırabiliyor muyuz? Bir de bu durum her ülke için geçerli oluyor mu?
Merhaba, bu hafta içinde 10 aylık oğlumun uzun uğraşların ardından Türk kimliği ve pasaportu aldık. Eşim le kağıt üzerinde evli değiliz ve kendi Uganda vatandaşı..
Şuan önümüzde bir sorun var ve ne yapabilirim onu danışmak istiyorum. Memlekete ziyaret için girmek istiyoruz ama eşim Türk vatandaşı olmadığı için vize gerekli ve vize randevusu bir sene den önce almak imkansız.
Eşim Türk vatandaşı çocuğunun annesi ve refakatçi olarak vizeden muaf olamaz mı?
Saygılarımla
Merhaba.. Bir sorum olacak.
Baba Türk anne Sırp vatandaşı. Baba daha sonradan Sırp vatandaşı olmuş.
Bir çocukları dünya ya gelmiş. Şimdi anne ve baba da vefat etmiş.
Çocuk baba dan dolayı soy bağı durumundan Türk vatandaşı hakkı doğar mı?
Doğarsa nasıl bir yol izlemesi gerekir.. Konu Sırbistan da.. Kolay gelsin.
Çocuğumu ingiltere vatadanşlığından çıkarmak isdiyorum
Anne ve baba Türk ama doğumu yurt dışında yapmak istiyorum. Makedonya da, bu durumda çocuk ben veya babası vatandaşlığını alabiliyor muyuz?
Ben Türk vatandaşıyım. Eşim yabancı bir oğlum var. 19 yaşında annesinin yanında doğdu ve büyüdü benim soyadım var. Oğlumda acaba Türk vatandaşlığı alabilir mi? Tsk ederim
Merhabalar eşimle 4 yıl önce evlendim kendisi Rus vatandaşı Türk vatandaşı olmak istiyor. Aynı anda eski eşin den olan iki çocuğunuda yapmak istiyor. Onların kanununda velayet sadece babanın yada annenin karşı tarafa yazı yazması ile olabiliyormuş. Böyle bir yazı var sadece fakat burada vatandaşlık bürosu velayet istiyor hatta buradan dava açmamız da gerekebilirmiş. İşin tam olarak doğrusu nedir yardımınızı istiyorum teşekkürler.