MEMURLAR HAKKINDA VERİLEN DİSİPLİN CEZALARINA İTİRAZ VE KANUN YOLU
Memuriyetin söz konusu olduğu hallerde disiplin cezası almak kişilerin mesleki geleceklerini etkileyebileceğinden, hakkında ceza tayin edilmiş olan memurlara kendilerini savunabilmeleri adına disiplin cezalarına itiraz hakkı tanınmıştır. Anayasamızın 40/2 maddesi gereğince, disiplin kararlarında disiplin cezası verilen memura kanun yolları ve sürelerinin bildirilmesi gerekir. Disiplin cezası verilen memur tarafından;
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı Bakanlık Disiplin Kurulu’na,
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı Yüksek Disiplin Kurulu’na kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde itiraz edilebilir. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir.
- Süresi içinde itiraz edilen disiplin cezaları, itiraz mercilerinin bu konuda verecekleri karar veya süresi içinde itiraz hakkında karar vermemeleri üzerine kesinleşir.
- Kesinleşmemiş disiplin cezaları dava konusu yapılamaz.
- Devlet memurluğundan çıkarma cezasına karşı ise, itiraz yolu bulunmadığından kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde idarî yargıya başvurulabilir.
İtirazın sonuçları
Verilmiş bir disiplin cezasına karşı usulüne uygun olarak yapılacak itiraz, ilgili disiplin veya yüksek disiplin kurulu tarafından ya kabul edilir ya da reddedilir.
- İtiraz kabul edilirse: Cezayı vermiş olan disiplin amiri kararı gözden geçirerek verdiği cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilir. Bu aşamada amire, hangi gerekçeyle olursa olsun daha ağır bir ceza verme ya da önceki cezada ısrar etme gibi bir yetki tanınmamıştır.
- İtiraz reddedilirse: Disiplin cezası kesinleşir. Kesinleşen disiplin cezasına karşı idari yargıda 60 gün içinde idari dava açılabilir.
Kanun Yolu
Devlet memurları hakkında uygulanan disiplin cezalarının yargıya götürülmesine ilişkin Anayasa’nın 129. Maddesi ile, devlet memurlarına uygulanan bütün disiplin cezalarına karşı yargı denetimi sağlayan “Disiplin kararları yargı denetimi dışında bırakılamaz” hükmü getirilmiştir.
Kanun Yolu Süresi Ne Zaman İşlemeye Başlar?
Disiplin cezalarına karşı kanun yoluna, İdari Yargılama Usulü Kanununun 7. maddesine göre, cezaların tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün içinde gidilebilir. Yetkili mahkeme, disiplin cezasının alan memurun görevli bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesidir. 60 günlük süre içinde yargı yoluna gidilmemesi halinde disiplin cezası kesinleşir.
Disiplin cezaları için idari itiraz yoluna başvurulmuş ve itiraz merciince itiraz reddedilmiş olsa bile yargı yoluna müracaat edilebilmesi mümkündür. Yargı yolu hakkının kaybedilmemesi için;
- Öncelikle itiraz yoluna başvurulmuş ve itiraz reddedilmiş ise reddin tebliğinden itibaren 60 gün içinde dava açılması gerekmektedir.
Danıştay 16. Daire 2015/12742 E. 2015/1296 K. 2.4.2015 tarihli kararı; “…disiplin cezalarının, anılan düzenleme gereği 7 günlük itiraz süresinin son gününe kadar kesinleşmeyeceği, ancak disiplin cezasına anılan 135. madde kapsamında itiraz edilmesi durumunda idare tarafından verilen cevap üzerine veya 60 gün içerisinde cevap verilmemesi durumunda ( zımni ret işlemi üzerine dava açma süresi bakımından, anılan düzenlemede hüküm bulunmaması nedeniyle ) 2577 Sayılı Kanun’un 11. maddesi uygulanarak, 60 günlük dava açma süresinin işlemeye başlayacağı…”
- Öncelikle itiraz yoluna başvurulmuş ve itiraz merciince henüz karar verilmemiş ise, disiplin cezasının kesinleştiğinden söz edilemez. Kesinleşmemiş disiplin cezası dava konusu yapılamaz. Öncelik itiraz merciince karar verilmesi veyahut başvuruyu takip eden 60 günlük süre içinde karar verilmemesi (zımni ret) nedeniyle disiplin cezasının kesinleşmesi ve 60 gün içinde dava açılması gerekmektedir.
Açılan davanın idari yargı kararıyla reddedilmesi halinde, idare tarafından yeni bir işlem tesis edilmesine gerek yoktur. Davanın kabul edilerek verilen disiplin cezasının iptal edilmesi halinde ise, verilen cezaya ilişkin her türlü hukuki durum cezanın verildiği dönemden önceki haline döner. Verilen iptal ya da yürütmeyi durdurma kararı üzerine disiplin cezasına ilişkin olarak ilgilinin özlük dosyasında yer alan kayıtlar çıkarılır. Örneğin; aylıktan kesme cezasında kesilen aylık davacıya ödenir. Yapılmayan kademe ilerlemesi yapılır. Meslekten veya memuriyetten çıkarılan memur göreve başlatılarak, görevden ayrı kaldığı sürece alamadığı aylık ve diğer özlük hakları ödenir ve bu süreye ilişkin derece ve kademe terfileri yapılır.
