
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nda ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacaklar hakkında arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması yapılacağı düzenlenmiştir. Buna göre memur veya kamu görevlisi olacak kişilerin atamaya ilişkin şartlara ek olarak arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması formunda çıkan sonucunun olumsuz olmaması da gerekmektedir. Ancak olumsuz güvenlik soruşturması veya arşiv araştırması kararı tarafsız, objektif ve kanunda öngörülen usullere uygun verilmedir.
Yazı İçeriği
1. Olumsuz Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Hakkında Hukuki Düzenleme
2. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Nedir?
3. Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kimler Hakkında Yapılır?
4.Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasını Yapacak Birimler ile Değerlendirme Komisyonu
5. Olumsuz Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırmasına Karşı Dava Yolu
Tüm idari işlemlerde olduğu gibi güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması işleminde de kamunun kendisine tanınan takdir yetkisini hukuka ve kamu yararına uygun kullanma zorunluluğu vardır. Aksi halde olumsuz güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sebebiyle atamanın iptaline veya memuriyetle ilişiğin kesilmesine yönelik karar hukuka aykırı olacak ve İdare Mahkemesi’nde iptal edilebilecektir.
2016 yılında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na eklenen ek maddeyle devlet memurluğuna alınacaklarda aranan genel şartlara “Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak” şartı eklenmişti. Ancak bu hüküm Anayasa Mahkemesi tarafından hukuka aykırı olması sebebiyle iptal edilmiştir. Bunun üzerine 07.04.2021 tarihli ve 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yapılmasına ve elde edilecek verilerin kullanılmasına ilişkin temel ilkeleri ve kimler hakkında yapılacağını açıkça düzenlemektedir. Keza, araştırma konusu edilecek bilgi ve belgelerin neler olduğu, bu bilgilerin ne şekilde kullanılacağı, hangi mercilerin soruşturma ve araştırma yapacağı da bu kanunla netlik kazanmıştır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında elde edilen bilgileri karara bağlayacak olan Değerlendirme Komisyonuna ilişkin detaylarla toplanan verilerin güvenliği, saklanma ve silinme süreleri de burada düzenlenmiştir.
Arşiv Araştırması herhangi bir kişinin resmi kayıtların incelenmesi olup arşiv araştırması formunda belirlenen hususlara ilişkin somut belgeler üzerinden ilerleyen bir araştırmadır. Arşiv araştırması;
mevcut kayıtlardan tespit edilmesinden ibarettir.
Güvenlik soruşturmasında ise sadece güvenlik soruşturması formunda yer verilen hususlara ilişkin somut veriler değil değerlendirmeler de yer almaktadır. 7315 Sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’nun 5. maddesine göre güvenlik soruşturması;
mevcut kayıtlardan ve kişinin görevine yansıyacak hususların denetime elverişli olacak yöntemlerle yerinden araştırılmak suretiyle tespit edilmesidir.
Görüleceği üzere hem arşiv araştırması hem de güvenlik soruşturmasının hangi bilgiler kullanılarak yapılacağı açıkça kanunda düzenlenmiştir. Bu bilgiler dışına çıkılarak olumsuz güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kararı verilmesinin hukuka aykırı olacağı tartışmasızdır. Ancak kimi durumlarda, kanunda belirtilen hususlara ilişkin ulaşılan bilgiler nihayetinde, aday memurun güvenlik soruşturması olumsuz olsa dahi verilecek karar yine de hukuka aykırı olabilmektedir. Zira güvenlik soruşturması, içerdiği tüm unsurlar birlikte değerlendirildiğinde, kişilerin, bir kamu hakkını kullanmasının ‘sakıncalı’ olup olmadığını saptamak amacıyla başvurulan bir araçtır. Neyin sakıncalı/sakıncasız olduğunun tespiti; yansızlık, objektiflik, ideolojik tarafsızlık, hukuka bağlılık ve çoğulculuk gibi, demokratik devletin temel varsayımlarıyla çelişen ve sakıncalı nitelikte bulunanları ‘dışlamak’ anlamına gelmektedir.
657 Sayılı kanunun, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına ilişkin hükmünün iptal edilme gerekçesi, ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atanacak tüm kişileri kapsamasıdır. Anayasa Mahkemesinin ilgili mevzuat düzenlemesini iptal ilişkin kararda, tüm kişilerin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamına dahil edilmesi Anayasaya aykırı bulunmuştur. Sonradan yürürlüğe giren 7315 Sayılı kanunun Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanunu’ndaysa, atanacak belli başlı bazı kişiler için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması şartı getirilmiştir. Buna göre arşiv araştırması;
hakkında sadece ilk defa veya yeniden memuriyete yahut kamu görevine atama sırasında yapılacaktır.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması; Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yapılır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapmakla görevli birimler, bakanlıklardan, kamu kurum ve kuruluşlarının arşivlerinden, elektronik bilgi işlem merkezlerinden gerekli bilgileri, belgeleri, kararları ve kayıtları alabilirler. Ancak bu yetkileri, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kapsamında kendilerine iletilen taleple sınırlıdır.
Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesi, kanunun 7. maddesine göre oluşturulmuş Değerlendirme Komisyonu tarafından yapılır. Değerlendirme Komisyonu; MİT Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikler tarafından iletilen verilere ilişkin nesnel ve gerekçeli değerlendirmeler yaparak atamaya yetkili amire sunar. Değerlendirme Komisyonunun bu değerlendirme sonucunu yazılı olarak sunması zorunludur. Atamaya yetkili amir ise bu değerlendirmeleri nazara alarak atama veya atamama yönünde karar verir.
Gizli olmaları nedeniyle, kişilerin kendileriyle ilgili güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması değerlendirme sonucuna karşı bağımsız olarak dava açabilmeleri oldukça düşük bir olasılıktır. Kişiler, çoğunlukla, atanmama kararı nedeniyle, olumsuz güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasından haberdar olur.
Güvenlik soruşturmalarının olumsuz olduğuna ilişkin kararlar ve bunun da kaynakları arasında yer alan fişlemeler, idarenin kamu gücüne dayalı olarak tek yanlı tesis edilen ve hukuk düzeninde sonuç doğuran işlemlerdendir. Bu kararlar, aday memurun menfaatini ihlal eden ‘etkili hazırlık işlemleri’ niteliğindedirler. Bu sebepten ötürü de usul ve şartlara tabi olarak iptal davasına konu edilebilirler. İdari işlemlere itiraz ve idari işlemlerin iptaline ilişkin detaylı bilgi için “İdari İşlemlere İtiraz ve İptal Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz geldiği için atanamayanlar, asli memurluğa atanamayanlar veyahut memuriyetle ilişiğin kesilenler, kanuni süresi içinde iptal davası açabilirler. Dava açma süresi, kararın tebliğini izleyen günden itibaren 60 gün ile sınırlıdır.
Diğer taraftan, memuriyetle ilişiğin kesilmesiyle tekrar memuriyete atanma arasında geçen sürede alınamayan maaş ve diğer haklar gibi uğranılan zararların tazmini tam yargı davasıyla talep edilebilir. Bu dava türüne ilişkin detaylı bilgi için “İdari İşlemin İptali Davası Sonrası Açılacak Tazminat (Tam Yargı) Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Konumuzla ilgili olaraksa, memuriyetle ilişiği kesilen aday memurların hem iptal davası hem de tam yargı davası açma hakları olup bunlar 3 farklı şekilde ikame edebilirler;
İlk ihtimal olarak, memuriyetle ilişikleri kesilmek suretiyle hakları ihlal edilen kişiler, buna sebep olan idari işlem dolayısıyla doğrudan doğruya tam yargı davası açabilirler.
İkinci ihtimal olarak, hem haklarını ihlal eden kararın iptalini hem de uğradıkları zararın tazminini aynı davada talep edebilir, iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilirler.
Son ihtimal olarak ise, ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, iptal edilen karar dolayısıyla uğradıkları zararın tazminini tam yargı davasına konu edebilirler. Bu ihtimalde tam yargı davası açma süresi, iptal kararının tebliğinden veya işlemin icrası sebebiyle doğan zararlar söz konusuysa bahse konu icra tarihinden itibaren 60 gündür.
Ayrıca, memurlar ya da kamu görevlileri, bu yazımızda örneklendirildiği gibi çeşitli suretlerde, görevlerinden ihraç edilebilmektedir. Verilen bu kararın hukuka aykırı olduğunu düşünen ilgili kişinin “Göreve Dönme Talebinin Reddi Kararına İtiraz ve İptal Davası” açma hakkı mevcuttur.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.
merhaba , 2018 de güvenlik soruşturması sebebiyle atamam iptal edilmişti. Bölge idare mahkemesinde davayı kazanarak göreve iade edildim. 2020 Eylül’de göreve başladım. şuan mali ve özlük haklar için dava açacağız. geriye dönük özlük hakları verildiğinde geriye dönük hizmet puanı, çalışmadığım yıllar çalışmışım gibi ve sigortam da verilir mi?
Merhaba ben ilk etapta güvenlik soruşturmasından geçemedim davanın iptali için yürütmeyi durdurma talebinde bulundum aykırı bir durum olmadığından ara mahkeme de yürütme durduruldu. Göreve başladım ama şimdi tekrar yazı geldi ve red cevabi aldım. Sağlık personeli olarak görev yapıyorum tekrar işten çıkarırlar mı ? Bu durum da ne yapılması gerekiyor ?