Devlet memurlarının farklı şehirlerde devlet memuru olan kişilerin evlenmesi veya evli olan memurların, zorunlu olarak veya kendi iDevlet memurlarının farklı şehirlerde devlet memuru olan kişiler ile evlenmesi veya evli olan memurların, zorunlu olarak veya kendi istekleriyle eşlerinden farklı bir şehre tayinlerinin çıkması mümkündür. Her üç durumda da eşlerin farklı şehirlerde olması, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 41. maddesi ile koruma altına alınan aile birliği ve bütünlüğüne ciddi zararlar verebilme potansiyeline sahiptir. Aile birliğine zarar verebilecek bu durumun çözümü olarak, eşi farklı şehirde olan devlet memurunun tayinine engel herhangi bir durum yoksa eşinin yanına tayin istemesi mümkündür. Keza, eşlerden biri devlet memuru olmasa bile, eşlerin farklı şehirde yaşaması halinde devlet memuru eş, mevzuatta aranan şartları karşılıyorsa, eş durumu nedeniyle tayin talep edebilir. Ancak bu durumda devlet memuru eşin tayini gerektirecek haklı bir sebebinin olması gerekir.
Yazı İçeriği
- 1. Eş Durumu Nedeniyle Tayinin Anayasada Düzenlenmesi
- 2. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebi Usulü Ve Şartları
- 3. Eşlerden Birinin Memur Olmaması Durumunda Memurun Eş Nedeniyle Tayin Talebi
- 4. Eşlerden Hangisinin Bulunduğu Görev Yerine Eş Durumu Nedeniyle Atama İşlemi Yapılır?
- 5. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Şartları Oluşmadığında Eşin İzin Hakkı
- 6. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddi ve İptal Davası
- 7. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
- 8. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptal Davasında Zamanaşımı
- 9. Sıkça Sorulan Sorular
Tayin talebine gerekçe gösterdiği eşinin memur olmasından bağımsız olarak, eş durumu nedeniyle tayin isteyen memurun bu talebi reddedilirse, ilgili kararın iptalini dava konusu etmesi mümkündür.
1. Eş Durumu Nedeniyle Tayinin Anayasada Düzenlenmesi
Ailenin korunması hakkı, Anayasamızın 41. maddesinde düzenlenerek koruma altına alınmış ve devlet aileyi koruma yükümlülüğünü yüklenmiştir. Anayasanın 41. maddesi;
“Aile, Türk toplumunun temelidir. Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile planlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilatı kurar.”
şeklindedir. Anayasamızla koruma alıntına alınacak kadar önem atfedilen bu düzenlemenin amacı, aileyi parçalanmaktan kurtararak, bireylerini bir arada tutmak ve ailenin huzur ve mutluluğunun devamını sağlamaktır. Bu düzenlemeyle, kamu görevlilerinin ailevi kaygılardan uzak bir biçimde kamu hizmetlerini verimli, etkin ve sağlıklı bir biçimde yürütmeleri için gerekli ortamın sağlanması da hedeflenmektedir. Bu sebeple idare tarafından verilen eş nedeniyle tayin talebinin reddi kararı çoğu zaman anayasaya aykırı olmakta ve şartları var ise mahkeme kararıyla iptal edilebilmektedir.
2. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebi Usulü Ve Şartları
Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesinin 2. fıkrasında yer alan hüküm uyarınca eşlerden biri farklı şehre atandığında; diğer eşin, eş durumu nedeniyle tayinini talep etmesi mümkündür.
Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesinin 2. fıkrası:
“Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılacak atamalarda; aile birimini muhafaza etmek bakımından kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanarak memur olan diğer eşin de isteği halinde ataması, Kanunda belirtilen esaslar çerçevesinde, atamaya tabi tutulan memurun atandığı yere yapılır”
Eş durumu nedeniyle tayin talebinin kabul edilebilmesi için yukarıda yer verdiğimiz maddeye göre gerekli şartlar şunlardır:
- Yeniden veya yer değiştirme suretiyle yapılan bir atama olması,
- Kurumlar arasında gerekli koordinasyonun sağlanması,
- Memur olan diğer eşin de isteğinin bulunması,
- Atanacak eş memurun da Kanun’un 74 ve 76. maddelerindeki esaslara göre atanması.
Önemle belirtmek isteriz ki, bu saydığımız şartlara ilaveten, atanmaya tabi tutulan memurun atandığı yerde, eşin atanacağı teşkilatta eş için uygun bir görevin bulunması gerekir. Dolayısıyla atanmaya tabi tutulan memurun atandığı yerde, eş için uygun bir görev yeri bulunmaktaysa, eş durumu nedeniyle tayin talebinin kabul edilmesi yasal bir gerekliliktir.
Dahası, konuya ilişkin yerleşik Danıştay kararlarında, ailenin bir arada bulunmasının Anayasal bir hak olduğu ve devletin bu hakkı koruması gerektiği konusuna son derece önem atfedilmektedir. Bu sebeple bahse konu Danıştay kararlarında defaatle, şartlar bulunmadığında dahi eş durumu tayin talebinin kabul edilebileceğine hükmedilmektedir.
3. Eşlerden Birinin Memur Olmaması Durumunda Memurun Eş Nedeniyle Tayin Talebi
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik)’in 14. maddesinde yapılan değişiklikle eş durumu nedeniyle tayin için eşlerin her ikisinin de memur olması zorunluluğu kaldırılmıştır.
Yönetmeliğin bahse konu düzenlemesi, değişiklik sonrası şu şekildedir:
“Aile birliği mazeretine dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunan memur, eşinin kamu kurum ve kuruluşlarında kamu personeli olarak çalıştığına veya atanmayı talep ettiği yerde eşinin başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak halen çalıştığına ilişkin belgeyi kurumuna ibraz etmekle yükümlüdür. Ayrıca yer değiştirme başvurusuna, evlilik durumunu kanıtlayan belgenin de eklenmesi gerekir.”
Maddeye göre memur;
- Kamu personeli olan eşin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkanının olmaması veya mevzuat uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
- Kamu personeli olmayan eşin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere
tayinini isteyebilir.
Bu hak tüm devlet memurlarına tanınmış olup tayine gerekçe gösterilen eşin başka bir ilde kamu görevi dışında bir pozisyonda çalışmasının herhangi bir önemi yoktur. Önemli olan tayin için gerekli şartların sağlanmasıdır.
4. Eşlerden Hangisinin Bulunduğu Görev Yerine Eş Durumu Nedeniyle Atama İşlemi Yapılır?
Eşlerin her ikisinin memur olduğu durumlarda; eşlerden hangisinin bulunduğu görev yerine eş durumu nedeniyle atama işleminin yapılacağı noktasında uygulamada çeşitli tereddütler yaşanabilmektedir. Böyle durumlarda ne yapılması gerektiği ise, Yönetmelik’in 14. maddesinde düzenlenmiştir.
Buna göre; aile birliği mazeretine dayanarak yer değişikliği isteyen memurun;
- Kamu personeli olan eşinin, kurum içi yer değiştirme suretiyle atanma imkânının olmaması veya mevzuatı uyarınca eşin zorunlu yer değiştirmeye tabi tutulan bir görevde bulunması durumunda bu kapsamdaki eşin bulunduğu yere,
- Eşlerin her ikisinin de aynı kurumda çalışıyor olması halinde, kurumun daha fazla hizmet ihtiyacı duyduğu yere,
- Eşlerin farklı kurumda çalışıyor olması halinde kurumlar arasında gerekli koordinasyon sağlanmak suretiyle her iki kurumun da öncelikli hizmet ihtiyacının bulunduğu yere,
- Kamu personeli olmayan eşinin, talep edilen yerde başvuru tarihi itibarıyla son iki yıl içinde 360 gün sosyal güvenlik primi ödemek suretiyle kendi adına veya bir hizmet akdi ile işverene bağlı olarak çalışmış ve halen çalışıyor olması halinde bu durumda olan eşin bulunduğu yere,
- Milletvekili, belediye başkanı, muhtar veya noter olan eşlerinin bulunduğu yere
atanması suretiyle yapılabilir.
5. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Şartları Oluşmadığında Eşin İzin Hakkı
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesine göre, “Atamaya tabi tutulan memurun atandığı yerde eşinin atanacağı teşkilatın bulunmaması ya da teşkilatı olmakla birlikte niteliğine uygun bir görev bulunmaması halinde;” talep eden eşe görev süresi ile sınırlı olmak üzere aşağıdaki şartlarla izin verilebileceği düzenlenmiştir.
İzin verilenlere, aylık (taban ve kıdem aylığı dâhil), ek gösterge, zam ve tazminatlarının karşılığı olarak; kanuni kesintiler düşüldükten sonraki, net miktarının, eşleri;
- Olağanüstü Hal Bölgesine dâhil illerle bu illere mücavir olarak belirlenen illerde görevli olanlara % 60’ı,
- Kalkınmada 1. derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 50’si,
- Kalkınmada 2. derecede öncelikli yörelerde görevli olanlara % 25’i
kurumlarınca kadro tasarrufundan ödenir.
Eşleri diğer yörelerde görevli olanlar ise ücretsiz izinli sayılır.
6. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddi ve İptal Davası
Şartları oluşan ve yasal mevzuata uygun olarak yapılan eş durumu nedeniyle tayin talebinin ilgili kurumlarca reddedilmesi halinde bu ret kararının iptali talebiyle dava açılması mümkündür. Zira, tayin talebinin reddi yönündeki kararı, niteliği itibariyle bir idari işlemdir. Bu sebeple idareye karşı “İdari İşlemlere İtiraz ve İptal Davası” açılabilir. Bu idari işlemde idarenin takdir yetkisi varsa da bu yetki sınırsız değildir. İdare takdir yetkisini kullanırken Anayasanın aile bütünlüğün korunmasına ilişkin emredici hükmünü nazara alarak takdir yetkisini hukuka ve kamu yararına uygun kullanmak zorundadır.
7. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Yazımızda detaylandırdığımız şartları taşıdığı halde eş durumu nedeniyle tayin talebi ilgili kurumlarca reddedilen memurun, kararı veren idarenin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinde dava açması gerekir.
8. Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptal Davasında Zamanaşımı
İdari işlem niteliğindeki eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddi kararına karşı, kararın yazılı olarak tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde iptal davası açılması mümkündür.
9. Sıkça Sorulan Sorular
Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddine Karşı İtiraz Edilebilir mi?
Eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddi, bir idari işlemdir. Dolayısıyla idari işlemlerde gidilebilecek alternatif yol olan itiraz prosedürünün işbu idari işlemde de işletilmesi mümkün olabilecektir. Bu kapsamda eş durumu nedeniyle tayin talebini reddeden idareye, red talebinin ilgilisine tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde verilecek bir dilekçe ile itiraz etmek mümkün olabilecektir.
İtiraz Prosedürünün İşletilmesi Zorunlu mudur?
Eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddi idari işlemine karşı itiraz prosedürünün işletilmesi zorunlu değildir. Kişi dilerse idareye itiraz etmeksizin doğrudan kararın tebliğinden 60 gün içerisinde İptal Davası açabilecektir. Ancak ilgili kişinin öncelikle itiraz etmesi halinde 60 günlük zamanaşımı süresi duracak ve idare tarafından itiraza cevap verilene veya her halükarda 30 gün sonunda dava açma zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlayacaktır.
Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptali Davasında Yürütmenin Durdurulması Nedir?
Eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddinin İptali davasında, dava sonuçlanıncaya dek Yürütmenin Durdurulması kararının alınabilmesi mümkündür. İdare Mahkemesi tarafından söz konusu idari işlem hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için 2 şartın bir arada bulunması gerekmektedir. Bunlar; söz konusu idari işlemde açık hukuka aykırılık olması ve idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararların doğacak olmasıdır.
Daha detaylı bilgi için Yürütmenin Durdurulması Kararı Nedir? isimli makalemizi inceleyebilirsiniz.
Eş Durumu Nedeniyle Tayin Talebinin Reddinin İptali Davasında Kanun Yolları Nelerdir?
İdare Mahkemesinde açılmış olunan eş durumu nedeniyle tayin talebinin reddinin iptali davasının aleyhe sonuçlanması halinde, ilgili kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Bölge İdare Mahkemesi’nde istinaf edilebilir. Bölge İdare Mahkemesi ilamının da yine tebliğden itibaren 30 gün içerisinde Danıştay’da temyiz edilmesi mümkündür.
Merhaba, ben hastanede taşeron olarak çalışıyorum. Çalıştığım yer İstanbul, şirketimin merkezi Ankara’da olduğu için sigortam yıllarca Ankara’dan yatmış. Evlendim ve eş durumu tayini istedim. Bakanlık, eşimin Ankara’ya tayin olabileceğini söyledi ve red verdi. Eşim hamile ve zor durumdayız. Dönerseniz sevinirim.
Yeni atandım, eşim özel sektörde çalışıyor. Uzun zamandır bir yaşında çocuğumuz var. 3 yılı doldurmadan en kısa sürede nasıl gelebilirim? Çocuğumu göremiyorum, zorlanıyoruz.
Kilis Devlet Hastanesinde sürekli işçi kadrosunda klinik destek elamanı olarak görev yapıyorum. Eşim Astsubay. Ankara iline tayını çıktı. Eş durumundan dolayı Ankara’ ya atama / geçici görevlendirme istedim. Görev yaptığım yerde (2) yılımı doldurmadığım için Sağlık Bakanlığından red cevap geldi. Benim gibi aynı durumda olan var mı veya mahkeme emsal karar var mı ? Kilis deprem bölgesi ve şuan 5 aylık hamileyim. Cevap verirseniz sevinirim.
Ben sözleşmeli personelim. Eş durumundan, 1 yılım dolunca tayin istedim, ancak ret edildi. Eşimin bulunduğu ilde mi, yoksa kendi bulunduğum ilde mi dava açabilirim?
Bende aynı durumla karşı karşıya kaldım. Mahkeme süreci oldu mu? Sonuç ne çıktı?
Merhaba,
Sizden bir konuda bilgi almak istedim, bana yardımcı olursanız çok sevinirim.
Ben … Adliyesi’nde aşçı olarak çalışmaktayım. Havuz tayinleri açıldı ve şartları taşıdığım için memleketim olan, annemin ve babamın bulunduğu Balıkesir Adliyesi’ne tayin talebinde bulundum. Bakanlıktan red geldi.
Ben de bu tayini eş durumu kapsamında istemek için şartları araştırıyorum. Eşimin son 2 yıl içinde İzmir’de 376 gün sigortası mevcut. Tayin isteyeceğim yer Balıkesir’de eşimi 1 ay sigortalı göstersem, gün olarak zaten yetiyor. Adres olarak da uygun olduğu için, ben Balıkesir Adliyesi’ne eş durumundan tayin isteyebilir miyim? İstersem olumlu sonuçlanır mı?
Merhaba
Ben 9 yıllık öğretmenim eşim ise şirket sahibi ben Isparta’nın Keçiborlu ilçesinde görev yapıyorum eşimin şirketi ise Isparta merkezde. Eş durumu tayini istedim fakat tayinim çıkmadı. Tayin talebimin reddine itiraz davası açarsak kazanma olasılığımız nedir acaba ?
Eşim devlet bankasında memur, ben de Kızılay bünyesinde taşeron şirkete bağlı özel güvenlik olarak 4,5 yıldır çalışıyorum. Eşimin başka bir ile tayini çıktı. Bu sebepten dolayı ben de tayin isteyebilir miyim? Eğer çalıştığım şirketin taşındığımız ilde anlaşmalı bir kurumu bulunmamaktadır, bu durumda benim tazminatımı alma hakkım doğar mı? Aile birliğinin bozulmaması maddesi benim için geçerli olur mu?
Merhabalar. Ben 657 sayılı kanuna tabi devlet memuruyum, eşim SGK’lı. Tüm şartlarımız uygun olduğu hâlde il içinde eşimin çalıştığı yere tayinim çıkmıyor. 652 sayılı Kanun’un 37. maddesi gereği ücretsiz izin alabilir miyim? Teşekkürler.
1 yıldır eş durumundan tayin bekliyorum, çıkmadı. Bunun bir süresi var mıdır? Ya da “aile bütünlüğü” diye bir dava konusu var mıdır? Yine tayin çıkmazsa başvurabileceğim bir merci var mıdır?
Merhaba ben 2020 Mart ayında atanmış bir memur adayıyım(çarşı mahalle bekçisi) eşim(karım) KPSS sınavına girip öğretmenlik yapmak ister ancak puanına göre şehir dışı çalışma durumu da söz konusuymuş ben eşimin bulunduğumuz şehirde çalışmasını isterim şayet kendisi de aynı fikirde varsayalım ki şehir dışı oldu biz ne yapabiliriz ?
Merhaba ben saglik bakanligi kadrolu ebeyim ocak 2021 yer degistirme kurasi ile tekirdagdan bursaya atandim.esim kadrolu ziraat muhendisi yanima es durumu tayini istediginde tarim bakanligi saglik bakanligina gorus sorarark dilekcemize c ve d gribunu mazeret gostererek red cevabi verdi. Benim tekrar es durumuyla geri gitmemi soyluyor tarim bakanligi.. bu durum 72 inci maddeye aykiri degilmidir. Benim kazanmis oldugum tayin hakkim gözardi edilmekte deyilmidir.
Kardeşimin atanarak göreve başladığı yere eş durumuyla atandığını söyleyip gelen biri var tek kişinin kadrosunun olduğu bir yer kardeşimin yasal hakları nedir ne yapmalıyız?
Kolay gelsin eşim 4b kadrosunda veteriner hekim (7aylik memur) ben 4a kadrosunda ziraat muhendisiyim (10yillik memur)aynı kurumlarda çalışıyoruz eşim farklı bir ilde çalışıyor esim yanıma gelebilirmi her iki ildede boş kadrolar var
eşim 1 yıldır Giresun da tapu sicil md. yrd. sı ,ben de İstanbul da özel sektördeyim..4 yıldır kesintisiz aynı firmada çalışıyorum.eşimin İstanbul a tayini mümkün müdür.?
istanbul Anadolu yakasında devlet memuruyum. Eşimde 657 devlet memuru,istifa etmişti dönüşte İstanbul da kadro olmadığından en yakın olarak Sakarya seçip orda göreve başladı,hizmet puanlarımız yüksek eşimin İstanbul’a gelmesi için nasıl yol izlemeliyiz.
Ben Ogm de sözleşmeli orman mühendisi olarak çalışmaktayım. 20 gün sonra bir yılım doluyor. Eşim ise üniversite hastanesinde uzmanlık eğitimi alan bi hekim. Eşimin yanına eş durum tayini yapamaz mıyım? Kurum sözleşmeli olduğumu iddia ederek olmayacağını söylüyor
Eşim tbmm destek hızmetlerinde kadrolu memur ben başka şehirde özel sektörde çalışıyorum benim çalıştığım şehre gelebilirmi
Merhaba,
Ben özel sektörde 4 yıllık çalışanım.esimde özel sektörde çalışan ama başka bir şehirde ev aldık taşınmak istiyoruz eşim iş buldu şu ara is bulmak çok zor olduğu için mecburen tasinacagimiz şehre gitti ben hala tayin bekliyorum 1 senedir neredeyse iki çocuğum var çocuklarım benimle kalıyor ve bu şekilde çok zorlanıyorum…ikametgahim eşimin yaşadığı şehirde görünüyor ama sirketim açık kadro yok diyor ne yapmalıyım işimi çok seviyorum cikmakda istemiyorum …şirketin çıkışımı verebilirmi yada yasaktır hakkım varmı ? Cevap yazarsanız çok sevinirim
İyi günler,
Ben, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nda, İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nda çalışan bir güvenlik görevlisi memurum. Eşim ise Nüfus İdaresi Genel Müdürlüğü’nde, Kocaeli Karamürsel’de şef kadrosunda çalışıyor.
2018 yılında evlendiğimizde eş durumu nedeniyle tayin istedim, ancak tayinim Kocaeli İl Vergi Dairesi’ne yapıldı. Kocaeli, Büyükşehir Yasası’na tabi olmasına rağmen Karamürsel “uzak ilçe” statüsünde. Tayinimin Karamürsel’e yapılması için dilekçe vermeme ve bizzat idare ile görüşmeme rağmen, her defasında başka bir gerekçeyle tayin yapılmıyor. Kimi zaman “kadro sayımız az, gelsin bakacağız” denilerek yaklaşık iki buçuk yıldır oyalanıyorum.
Şu anda ise bağlı bulunduğum dairenin binası yıkıldı ve başka bir uzak ilçeye taşındı. Günde iki araçla 2 saatte gidip, 2 saatte dönebiliyorum; yani günde 4 saatim yolda geçiyor.
Bu konu hakkında nasıl bir yol izlemeliyim? Şimdiden teşekkür ederim.