Taşeron İşçinin Asıl İşverene Başvuru Hakkı

Asıl işverenin, alt işveren işçileri karşısındaki sorumluğu mutlak ve kusursuz bir sorumluluktur. Kanun koyucu, işçilerle hiçbir hukuki bağı bulunmayan asıl işvereni, sadece asıl işveren-alt işveren ilişkisinden dolayı sorumlu tutmuş; sorumluluğun doğması için kusur şartını aramamıştır.

Çalışma hayatında üretim çeşitliliğinin artması ile birlikte kaliteli üretim çabası, işverenlerin yatırım yaptığı iş alanları dışında kalan işleri bu konuda uzmanlaşmış başka işverenlere verilmesi sonucunu doğurmuş ve “alt işveren” kavramı ortaya çıkmıştır.

Mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işleri veya teknolojik nedenlerle asıl işin belirli bölümünü başkasına veren kişi asıl işveren olarak adlandırılmaktadır. Taşeron olarak da bilinen alt işveren ise; başka işverenlerden aldıkları işlerde işçilerini çalıştıran kimselerdir.

İş Kanunu’na göre,

Asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanun’dan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerden alt işveren ile birlikte sorumludur. 

Burada sözü edilen sorumluluk, müteselsil sorumluluktur. Bunun sonucunda da, alt işverenin yanında çalışma ilişkisi yönünden herhangi bir zarara uğrayan işçi, alt işveren veya asıl işverenden dilediğine başvurup zararın giderilmesini isteyebilir.

Bu durumda işçi, ücret, fazla çalışma ücreti, hafta tatili, genel tatil ve yıllık izin ücreti gibi ücret alacaklarının yanında kıdem, ihbar tazminatı, kötü niyet tazminatı, ayrımcılık tazminatı, boşta geçen süre ücret alacağı veya işe başlatmama tazminatı gibi alacaklarını da asıl işverenden talep edebilir. Ancak asıl işverenin, alt işverenin işçisine karşı sorumluluğu “kendi döneminde geçen sürede doğan alacaklar” ile sınırlıdır. Yani, alt işveren işçisinin alacağı, asıl işveren – alt işveren ilişkisinin olmadığı bir dönemde doğmuşsa, kural olarak, asıl işverenin, işçinin bu alacağından dolayı bir sorumluluğu söz konusu olmaz.

Asıl işverenin, alt işveren işçileri karşısındaki sorumluğu mutlak ve kusursuz bir sorumluluktur. Kanun koyucu, işçilerle hiçbir hukuki bağı bulunmayan asıl işvereni, sadece asıl işveren – alt işveren ilişkisinden dolayı sorumlu tutmuş; sorumluluğun doğması için kusur şartını aramamıştır. Asıl işverenin alt işveren ile “birlikte” sorumluluğunu öngören bu düzenleme, alt işveren işçilerinin haklarının güvence altına alınabilmesi açısından önem arz etmektedir.