5393 Sayılı Belediye Kanunu’nda yapılan tanıma göre Belediye; “Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini” ifade etmektedir. Belediyeler, Türk idari teşkilatı içerisindeki yerel yönetimlerden biri olup belediye başkanı, belediye meclisi ve belediye encümeni tarafından yönetilmektedirler. Belediye encümeni, belediye kamu tüzel kişiliğinin karar organı olarak birçok işlem tesis etmektedir. Bu işlemler, idari işlem niteliğinde olup yargısal denetimine tabidir. Dolayısıyla belediye encümeni kararlarının iptali istemiyle idari yargıda dava açılması mümkündür.
Yazı İçeriği
- Belediye Encümeni
- Belediye Encümen Kararlarının İptal Nedenleri
- Belediye Encümen Kararlarına İtiraz
- Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davası
- Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
- Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Zamanaşımı
- Sıkça Sorulan Sorular
Belediye encümeninin, oldukça çeşitli konularda karar verme yetkisi bulunmaktadır. Bu sebeple öncelikle verilen kararın hangi konuda olduğunun tespit edilmesi ve ona göre dava sürecinin yürütülmesi gerekmektedir.
1. Belediye Encümeni
Belediye encümeni; kanunda öngörülen cezaların uygulanmasını sağlayan, belediye meclisine görüş bildirme yetkisini haiz ve hiyerarşik olarak belediye yönetiminden sonra gelen en yetkili ikinci yönetim organıdır. Dolayısıyla belediye encümenlerinin hem yürütme hem de danışma organı olduğunu söylemek mümkündür.
Belediye encümeninin görev ve yetkileri, Belediye Kanunu’nun 34. maddesinde şu şekilde sayılmıştır:
- Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip belediye meclisine görüş bildirmek.
- Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak.
- Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek.
- Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.
- Kanunlarda öngörülen cezaları vermek.
- Vergi, resim ve harçlar dışında kalan dava konusu olan belediye uyuşmazlıklarının anlaşma ile tasfiyesine karar vermek.
- Taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamak; süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.
- Umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek.
- Diğer kanunlarda belediye encümenine verilen görevleri yerine getirmek.”
Belediye encümeni tarafından verilen kararlar, kesin ve yürütülebilir idari işlemler olup ilgililer hakkında hukuki sonuç doğurmaktadır. Bu sebeple encümen kararlarına karşı itiraz yoluna başvurulması mümkün olduğu gibi, ilgili idari işlemin iptali talebiyle dava da açılabilir.
2. Belediye Encümen Kararlarının İptal Nedenleri
Belediye Kanunu uyarınca belediye encümeninin görevlerinden birisi de kanunlarda öngörülen cezaları vermektir. Örneğin; yapıda, ruhsata aykırı inşaat yapan yapı sahiplerine 3194 sayılı İmar Kanunu uyarınca idari para cezası verilmesi durumda, belediye encümeninin kararı iptal davasına konu edilebilmektedir. Konuyla ilişkin “İskân Ruhsatı Verilmesi Talebinin Reddi Kararına İtiraz ve Dava Yolu” ve “Yapı Ruhsatı Verilmesi Talebinin Reddi Kararına İtiraz ve Dava Yolu” yazılarımızı inceleyebilirsiniz.
Yine örnek olarak, İmar Kanunu madde 18 uyarınca yapılacak parselasyon işleminin kabulüne de belediye encümeni tarafından karar verilmektedir. Bu konuya ilişkin detaylı bilgi için “İmar Kanunu Madde 18 Uygulaması ve İptal Davaları” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz. Nitekim parselasyon uygulaması, doğrudan kişilerin mülkiyet hakkını ilgilendirdiğinden, bu noktada birçok uyuşmazlık doğmaktadır.
Danıştay 6. Dairesi’nin 21.11.2016 tarih ve 2015/9906 Esas ve 2016/7478 Karar sayılı ilamında parselasyon uygulaması ile mülkiyet hakkına ölçüsüz müdahalede bulunulduğundan bahisle belediye encümeni kararının iptaline karar verilmiştir:
“Dava, mülkiyeti Hazineye ait, taşınmazların bulunduğu ve dereden ihdas edilen alanda parselasyon yapılmasına dair Belediye Encümeninin kararının iptali istemiyle açılmıştır. Parselasyon işleminin dayanağı olan uygulama imar planının plan notları gereğince davacı hazineye ait parsellerin müstakil parsel olarak bulunduğu yerde korunması mümkün iken, başka parsellere hisseli olarak dağıtımı yapılarak, dağıtım ilke ve esaslarına uyulmadığı gerekçesiyle davaya konu encümen kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.”
Ek olarak belediye encümeni, yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını alır ve bu kararları uygulamak ile de görevlidir. Bu noktada da birçok uyuşmazlık gündeme gelebilmektedir.
Bu konuya ilişkin detaylı bilgi için de “Kamulaştırma Kararının İptali” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
3. Belediye Encümen Kararlarına İtiraz
Belediye encümen kararlarının; idari makam tarafından, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla ve kamu gücü kullanılarak tek yanlı iradeyle yapılan işlem olmaları sebebiyle idari işlem oldukları tartışmasızdır. Dolayısıyla belediye encümeni tarafından tesis edilen işlemlere karşı, dava yoluna başvurulmadan önce, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK)’nun 11. maddesi uyarınca idareye başvurularak itiraz edilmesi mümkündür.
İdareye başvuru, belediye encümeni kararına karşı dava açılması için zorunlu bir şart değildir. Ancak bu başvuru, hem dava açma süresini durdurmakta hem de olumlu sonuç vermesi halinde uyuşmazlığın daha hızlı ve pratik bir şekilde çözülmesini sağlamaktadır.
4. Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davası
Yukarıda da açıklandığı üzere, belediye encümeni kararları idari işlemdir. İdari işlemler yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurlarından biri veya birkaçı yönünden hukuka aykırı oldukları durumda iptal davasına konu edilebilmektedirler. Açılacak dava, idari yargı nezdinde görülecektir. İptal davasına ilişkin detaylı bilgi için “İdari İşlemlere İtiraz ve İptal Davası” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Önemle belirtmek gerekir ki, encümen kararlarının uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların ortaya çıkması ihtimali mevcutsa, açılacak iptal davalarında yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Mahkemece yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesi için bazı şartların varlığı aranır. Konuya ilişkin detaylı bilgi için “Yürütmenin Durdurulması Kararı Nedir?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
5. Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Belediye encümeni tarafından verilen kararın iptali istemi ile açılacak dava, idari yargının görev alanındadır. Bu nedenle iptal davası açacak kişilerin idare mahkemelerine başvurmaları gerekmektedir.
Kanundaki özel haller saklı kalmak üzere genel yetkili mahkeme, kararı veren belediye encümeninin bulunduğu yer mahkemesidir. Ancak belediye encümeni tarafından verilen karar, bir taşınmaza ilişkinse iptal davasının, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerekmektedir.
6. Belediye Encümen Kararlarına Karşı İptal Davasında Zamanaşımı
Belediye encümeni tarafından verilen kararlara karşı açılacak davaların, İYUK madde 7 hükmü gereği kararının tebliğinden itibaren altmış gün içinde açılması gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü süre niteliğinde olduğundan süre geçtikten sonra ilgilinin dava açma hakkı ortadan kalkmaktadır.
Ancak iptal davası açılmadan önce, belediye encümen kararına karşı itiraz edilmişse ve bu başvuruya otuz gün içinde cevap verilmemişse istek reddedilmiş sayılacaktır. Bu tarihten itibaren altmış günlük dava açma süresi içinde idari yargıda iptal davası açılabilir.
Diğer ihtimalde idareye itirazda bulunulmuş ve idare talebi reddetmiş olabilir. Bu durumda da ret kararının tebliğinden itibaren altmış gün içinde iptal davası açılabilir.
7. Sıkça Sorulan Sorular
İdare Mahkemelerinde Avukat Tutma Zorunluluğu Var mı?
Türk Hukuku, tarafların mahkemelerde kendilerini bizzat savunmalarına ve temsil etmesine imkan tanımakta olup, tarafların mahkemelerde temsil edilmek için avukat tutması, bazı istisnalar dışında zorunlu değildir. Bu kapsamda İdare Mahkemelerinde de idare hukuku avukatı tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak İdare Hukuku mevzuatının karmaşık yapısı, İdari Yargılama Usul Kanununda yer alan sürelerin kesin ve kısa oluşu gibi nedenlerle, dava sürecinin hukukçu olmayan kişiler tarafından yürütülmesi halinde, gerek şekil, gerekse de esas açısından telafisi mümkün olmayan hatalı işlemler yapılabilir. Son derece ayrıntılı düzenlemeler içeren idari yargı sürecinde hak kaybına uğranılmaması için, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
Belediye Encümeni İptal Davasını Kimler Açabilir?
Belediye encümeni tarafından hukuka aykırı olarak verilen karardan etkilenen herkesin belediye encümeni kararına karşı iptal davasını açma hakkı mevcuttur.
Belediye Encümeni Kararının İptali Davasında Yürütmenin Durdurulması Kararı Talep Edilebilir mi?
Belediye Encümeni kararlarının uygulanması halinde, telafisi güç veya imkânsız zararların ortaya çıkması ihtimali söz konusu ise yürütmenin durdurulması kararının talep edilmesi mümkündür.
Belediye Encümeni Kararına Karşı İptal Davası Açma Süresi Nedir?
Belediye Encümeni kararına karşı, kararın tarafınıza tebliğinden itibaren 60 gün içinde idari yargı yoluna başvurulabilir.
Encümen Kararının İptali Davasında Yetkili Mahkeme Neresidir?
Belediye encümeni kararlarına karşı açılan iptal davalarında genel yetkili mahkeme kararın verildiği belediye encümenin bulunduğu yer mahkemesindir. Ancak, bu durum kanundaki özel yetki düzenlemeleri haricinde geçerlidir. Örnek vermek gerekirse, belediye encümeni tarafından verilen kararın bir taşınmaza ilişkin olması durumunda belediye encümen kararına karşı iptal davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olacaktır.
Bu yazı yalnızca bilgilendirme amaçlı yayımlanmış olup, tüm hakları Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na aittir. İdare Hukuku mevzuatı ve özellikle de İdari Yargılama Usul Kanunu, diğer hukuk alanlarına nazaran daha ayrıntılı sayılabilecek kurallar içermekte olup, hak kaybına uğranılmaması açısından, herhangi bir işlem yapılmadan önce “İdare Hukuku” alanında hizmet veren avukatlardan hukuki destek alınmasını tavsiye ederiz.
sayın admin belediye hiç bir yazılı bildiri göndermeden pazar yerimi iptal etmiş tahsis üçreti ödenmediğinden dolayı zaten pandemiden dolayı pazar yaklaşık bir seneyi geçgin açılmıyor.cumartesi günleri.ikibin on dokuz yılından kalan borcundan dolayı.maduriyemi nasıl giderebilirim aydınlatırsanız sevinirim.
Merhabalar kolay gelsin
Benim sorum şu
Belediyeler kararları encümen onayıyla alıyorlar almış oldukları bu kararları yine encümen kararıyla bozabiliyorlarmı bu karar Anayasanın hangi maddesine göre alıyorlar veya boza biliyorlarsa hangi maddeye göre bozabiliyorlar
Kolay gelsin teşekkürler
S. A 2019 haziran ayında encümen kararın da İmar aykırı bir durum yoktur fakat resimler geç çekildiği için 1000 tl gibi ceza çıktı ve kapandı 6 ay sonra sanki burda inşaat varmış gibi tekrar tutanak tutuldu ve ceza işlem başlatıldı 17.12. 2019 tutanak ceza tam 1 yıl sonra işleme alınmış ve hakkımda ceza islemine başlanmış yıkım kararı yok. Ben burda ilk önceki encümen kararından sonra hiç birsey yapmadığımı ispatlayabilirim. Birde 1 yıl sonra çıkan cezada aynı yere 2 defa ceza kesilmesin die mıdır bilmiyorum başkan yardımcısı hukuk ve yapı denetim memuru sabit geri kalan bütün encümen üyeleri değişmiş ve 2.tutanakta zabıta ekipleri hiç gelmedi.