
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
Aile konutu önemi nedeniyle, tapu iptal ve tescil davalarının temel nedenleri arasında değerlendirilmektedir. Aile konutu, eşlerin tüm yaşam faaliyetlerini yürüttüğü yer olup, Türk Medeni Kanunu’nun 194/1. hükmüne göre; eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Yine aynı maddeye göre eşlerden biri diğerinin izni olmadan aile konutunu devredemez ve konuta ait hakları sınırlayamaz. Burada, eşlerin tek başına hareket etmelerine ilişkin tasarruf imkanları yani, ‘’fiil ehliyeti’’ sınırlandırılmış olup; bu sınırlandırma, konutun, ‘’aile konutu’’ olmasından kaynaklanır.
Yazı İçeriği
1. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?
2. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davasının Tarafları
3. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davasında Yargılama Süreci
4. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davasında Harç
5. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davasında Zamanaşımı
6. Aile Konutuna Dayalı Tapu İptal ve Tescil Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Aile konutunun maliki olmayan eşin, diğer eş tarafında tesis edilmiş işleme açıkça rızası alınmadan yapılması halinde yapılan işlem geçersiz sayılacaktır. Aile konutuna yapılacak işlemin bir tasarruf işlemi yani konutun devrine yahut ayni hakka konu olması gerekmektedir. Bu durumda gayrimenkulün aile konutu olduğundan bahisle tapu iptal ve tescil davası açılabilecektir.
Normal şartlarda aile konutu olarak nitelendirilebilecek konutlara dair işlemler eşlerin rızası alınmadan yapılamamaktadır. Söz konusu koruma aile konutunun sağladığı haklar kapsamındadır. Nitekim yapılan işlem iyiniyetli üçüncü kişilerle yapılsa dahi işlem konusu aile konutu olduğundan geçersiz sayılacaktır. Malikin yapabileceği işlemlerden olan satış işleminin eşin rızası olmadan yapılmaması ve ailenin barınma hakkının korunması için konuta aile konutu şerhi konulması oldukça önemlidir. Şerh konulmamış aile konutunu alan iyiniyetli 3. Kişileri konutu başkasına satması durumunda konutu 3. Kişiden alan yeni malik tapuya güven ilkesi kapsamında işlem yaptığından işlem geçerli hale gelebilecektir. Her ne kadar Yargıtay aile konutu şerhi konulmasa dahi iyiniyetli 3. Kişiye yapılan devir işlemini geçersiz saysa da iyiniyetli 3. Kişinin bir başkası ile yapmış olduğu devir işlemi geçerli sayılacaktır. Bu gibi ailenin barınma hakkını ihlal edebilecek işlemlerin önlenmesi için aile konutuna şerh koyma hakkı tanınmıştır. Nitekim, Yargıtay;
‘’ … tapuya aile konutu şerhi verilmese bile o konut aile konutu özelliğini taşır. Anılan madde hükmü ile getirilen sınırlandırma, emredici niteliktedir. Dolayısıyla bu haktan önceden feragat edilemeyeceği gibi eşlerin anlaşmasıyla da ortadan kaldırılamaz ve açık rıza ancak ” belirli olan” bir işlem için verilebilir. … aile konutunun maliki olan eş aile konutundaki yaşantıyı güçlüğe sokacak biçimde tek başına aile konutunu bir ayni hakla sınırlandıramaz. Bu sınırlandırma ancak diğer eşin açık rızası alınarak yapılabilir. Nitekim bu ilkeler Hukuk Genel Kurulu’nun 15.04.2015 gün ve 2013/2-2056 E., 2015/1201 K.; 02.03.2016 gün ve 2015/2-53 E., 2016/211 K.; 24.05.2017 gün ve 2017/2-1604 E., 2017/967 K. sayılı kararlarında da aynen benimsenmiştir.’’
Şeklinde karar vererek şerh olmasa dahi söz konusu işlemin konusu aile konutu olduğundan eşin rızasının işlemin geçerliliği için zorunlu unsur olduğunu açıklamıştır. Fakat yukarıda da belirttiğimiz üzere her halükarda konuta aile konutu şerhi konulması konutun güvenliği için büyük önem arz etmektedir. Özetle eşin rızası alınmadan yapılan tasarruf işlemlerinin iptali için açılan davaya aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davası denir.
Konu ile ilgili detaylı bilgi için “Aile Konutu Nedir? Aile Konutu Şerhi Nasıl Konur?” başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Rızası alınmadan aile konutu devredilen bu sebeple barınma hakkı ihlal edilen ve mağdur olan eş, aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davası açabilecektir. Tapuda kayıtlı olan mülkiyet hakkına sahip son malike karşı açılabilir. İşbu davada amaç; eşin rızası alınmadan yapılan satış yahut devir işlemi sonucunda, tapuya yeni malik olarak kaydedilen üçüncü kişinin tapu kaydının iptal edilmesidir.
Aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davalarında iki unsur incelenmektedir. Bu unsurlar;
İkame edilen dava sürecinde mahkeme aile konutunu detaylıca inceler. Arazi bilgileri, konutun özellikleri, yapılan satış işleminin incelenmenin ardından gerekli görülürse dosya bilirkişice de incelenebilir. Ayrıca tarafların iddiaları tanık dinletilerek de ispatlanabilir. Yapılan yargılama sonucunda hakimin aile konutunun eşin rızası olmadan satışının yapıldığına kanaat getirmesi halinde davanın kabulüne karar verilir. Davanın kabul edilmesinin sonucunda ise ale konutu konulu tüm satış ve devir işlemleri hiç yapılmamış gibi kabul edilir ve aile konutu işlemlerden önceki eski haline getirilir. Satış tapuda iptal edilir malik eş adına tescil edilir.
İşbu davanın konusu para olduğundan nisbi harca tabidir. Bu yüzden 492 sayılı Harçlar Kanunu 16. Maddede açıklandığı üzere;
“Değer ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (1) sayılı tarifede yazılı değerler esastır. Müdahelenin men’i tescil ve tapu kayıt iptali gibi gayrimenkulün aynına taallük eden davalarda gayrimenkulün değeri nazara alınır.”
Dosya bilirkişiye gitmiş ise bilirkişi raporunda belirlenen değer konutun nihai değerini belirler nitelikte olacaktır. Fakat bilindiği üzere davanın değerinin dava dilekçesinde belirtilmesi gerekmektedir. Dava dilekçesinde belirlenen değer üzerinden 2022 yılı Harç Tarifesine göre harç belirlenip bu şekilde harç ödemesi yapılacaktır. Aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davası harca esas bedel konutun 3. Kişiye satış bedeli üzerinden hesaplanacaktır.
Aile konutuna ilişkin tapu iptal ve tescil davası mülkiyet hakkına ilişkin bir davadır. Mülkiyet hakkı konulu uyuşmazlıklarda zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Fakat Türk Medeni Kanunu’nun 712. Maddesinde kazandırıcı zamanaşımları düzenlenmiştir.
“Geçerli bir hukukî sebep olmaksızın tapu kütüğüne malik olarak yazılan kişi, taşınmaz üzerindeki zilyetliğini davasız ve aralıksız olarak on yıl süreyle ve iyiniyetle sürdürürse, onun bu yolla kazanmış olduğu mülkiyet hakkına itiraz edilemez.”
Bu maddeye göre aile konutunu satın alan iyi niyetli üçüncü kişi tapu sicilinde kesintisiz ve davaya konu olmadan 10 yıl geçirir ise konutun maliki olur. İyi niyetli üçüncü kişinin kesintisiz olarak 10 yıl boyunca tapu sicilinde malik olarak görülmesi ile 10 yıl sonunda aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davası açılamaz.
Aile konutuna dayalı tapu iptal ve tescil davaları lafzından da anlaşılacağı üzere aile hukukundan kaynaklanan dava ve işlerden kaynaklanmaktadır. Bu hal 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş Görev Ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 4. Maddesinde yer almaktadır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 12. Maddesinde “Taşınmazın Aynından Doğan Davalarda Yetki” başlığı altında ise tapu iptal ve tescil davalarının taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olduğu düzenlenmiştir. Bu durumda aile konutunun satış ve devrinde izni alınmayan eş taşınmazın bulunduğu Aile Mahkemesinde dava açabilir.
Değerli müvekkillerimiz,
Dünya genelinde yaşanan Koronovirüs (Covid-19) salgını riski nedeniyle, hukuki soru ve sorunlarınız için mobil ve online iletişim kanallarımızı kullanmanızı öneririz.
KİŞİSEL VERİLERİN İŞLENMESİ HAKKINDA
“AYDINLATMA METNİ”
İnternet sitemizi kullanmanız dolayısıyla, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) başta olmak üzere yürürlükteki mevzuat kapsamında birtakım verilerinizin toplanması, saklanması, işlenmesi, aktarılması ve KVKK kapsamına dahil başkaca işlemlerin detayı ve amacı hakkında, veri sorumlusu olarak sizleri bilgilendirmek isteriz.
Genel Bilgiler
İlgili mevzuata göre, “kişisel veri” kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgidir. “Özel nitelikli kişisel veri” ise kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileridir. İşbu Aydınlatma Metninde, özel ve/veya genel nitelikli olma ayrımı yapılmaksızın, her neviden veri için “Kişisel Veri” ifadesi kullanılacak olup durumun gereğine göre özel nitelikli kişisel verilerin de bu ifade kapsamına dahil edilebileceğini belirtmek isteriz. Keza, internet sitemizi kullanırken size daha efektif hizmet sağlayabilmek adına çerezler, web işaretçileri ve benzeri uygulamaları da kullanabilmekteyiz. Çerez kullanımının durdurulmasını tarayıcı ayarlarınızı değiştirerek her zaman sağlayabilirsiniz. Çerez kullanımının durdurulması, internet sitemizdeki bazı fonksiyonların kullanımını sınırlandırabilecektir.
Kişisel veriler toplandıktan sonra silme, yok etme ya da anonim hale getirme işlemlerine kadar olan süreçte gerçekleştirilen elde etme, kaydetme, depolama, muhafaza etme, değiştirme, yeniden düzenleme, açıklama, aktarılma, sınıflandırılma ya da kullanılmasını engelleme ve sair kapsamda veriler üzerinden gerçekleştirilen her türlü işlem ise KVKK kapsamında “kişisel verilerin işlenmesi“ olarak değerlendirilmektedir.
Kişisel veri veya özel nitelikli kişisel veri tanımına uygun bilgilerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu (Veri Sorumlusu) olarak bizimle paylaşmanız durumunda, onay kutucuğunu işaretleyerek bu verilerinizin işlenmesi için açık rıza verdiğinizi belirtmek isteriz.
Kişisel Verilerin Toplanması ve Hukuki Sebepleri
İnternet sitemizi kullanırken birtakım kişisel verilerinizi, Veri Sorumlusu sıfatımız ile bizimle paylaşmanızı talep edebilmekteyiz. İşbu kişisel verileriniz fiziksel olarak sözlü veya yazılı şekilde toplanabileceği gibi, elektronik ortamda da toplanabilir. Keza, kişisel verileriniz, Veri Sorumlusu sıfatıyla doğrudan tarafımızca toplanabileceği gibi, Veri Sorumlusu adına veri işleyen gerçek veya tüzel kişiler tarafından veya ifa ettiğimiz iş ve hizmetin bir gereği olarak destek aldığımız ulusal/uluslararası kişi ve kuruluşlar ile diğer 3.kişiler tarafından, sayılanlarla sınırlı olmamak üzere, internet sitemiz, blog mesajları, iletişim formları, iş/staj ve sair başvuru formları, bilgi formları, video konferans ve/veya online hukuki danışmanlık hizmeti esnasında kaydedilebilen ses ve/veya video kayıtları, telefon görüşmesi ve/veya telekonferans esnasında kaydedilebilen ses kayıtları, kısa mesajlar, WhatsApp, sosyal medya vs kanallarıyla gerçekleştirilenler başta olmak üzere her türlü iletişim kanalları aracılığı ile toplanabilmektedir. Bu verileriniz elektronik ya da internet tabanlı araçlar ve sair vasıtalar kullanılarak otomatik yöntemlerle elde edilebildiği gibi, tarafımıza sunduğunuz formlar, sözleşmeler, bildirimler, adli veya idari merci kararları gibi yöntemlerle de elde edilebilmektedir.
Kişisel Verilerin İşlenme Amacı ve Aktarımı
Kişisel verileriniz, yürürlükteki ilgili mevzuat uyarınca, hukuka, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına uygun, doğru ve güncel olarak, belirli, açık ve meşru amaçlarla ve bu amaçlarla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olarak işlenmekte olup ilgili mevzuatta öngörülen ve işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmektedir.
KVKK uyarınca, Veri Sorumlusu olarak bizimle paylaşmış olduğunuz kişisel verileriniz, yerine getirmekte olduğumuz her türlü hizmet ve faaliyet amaçlarımız ile gerektiğinde işe/staja alım süreçleriyle bağlantılı ve ölçülü olarak söz konusu hizmetlerden faydalanmanız, hak ve menfaatlerinizin korunması ve sair amaçlar ile KVKK ve yasal düzenlemelere uygun olarak işlenebilecek, hizmetlerimiz kapsamında ve ilgili mevzuata uygun olarak UYAP sistemi başta olmak üzere, adli, idari vb. kurumlara ve/veya yetkili kıldıkları kişi ya da merciler ile somut olayın şartlarına göre yurtdışında olup olmamasından bağımsız olarak ilgili üçüncü kişi ve kurumlara aktarılabilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklanıp gerekli işlemlere tabi tutulabilecektir.
Ağ Sunucusu Veri Günlüğü
İnternet sitemize giriş yapmanızın kaçınılmaz bir sonucu olarak, veri günlüğü olarak tanımlanan ve aşağıda listelenmiş olan verileriniz, ağ tarayıcınız tarafından internet sunucumuza otomatik olarak aktarılmakta ve onayınız aranmaksızın veri günlüğü kayıtlarına kaydedilmektedir:
Veri günlüğü internet sitemizin sizin için daha kullanışlı hale getirilebilmesi amacıyla istatistiki bilgi sağlamak için kullanılmakta olup, takiben derhal silinir.
Kişisel Verilerin Güvenliğinin Sağlanması İçin Alınan Tedbirler
6698 Sayılı Kişisel Verileri Koruma Kanun’un ilgili maddesine uygun olarak, kişisel veri güvenliğinizin sağlanması için hukuka aykırı olarak işlenmelerini ve erişilmelerini önlemek ve muhafazalarının sağlamak amacıyla gerekli teknik ve idari tedbirler Veri Sorumlusu olarak tarafımızca alınmaktadır.
Veri Sahibinin Hakları
Kişisel veri sahipleri KVKK uyarınca aşağıda yer alan haklara sahiptir:
Yukarıda belirtilen hakların kullanımıyla veya genel olarak Aydınlatma Metnimizle alakalı daha detaylı bilgi talepleriniz için “İletişim” sayfamızdan ulaşılabileceğiniz “İletişim Formu” aracılığıyla veya ıslak imzalı olarak “Esentepe Mah. Eser İş Merkezi B Blok Kat:8 No:63 Şişli/İstanbul/Türkiye” adresine ulaştırmanız ya da info@kulacoglu.av.tr e-posta adresine konu kısmında “Kişisel Veri Bilgi Talebi” ifadesi ile iletebilirsiniz.
Kişisel veri sahipleri olarak, haklarınıza ilişkin taleplerinizi Kulaçoğlu Hukuk Bürosu’na yukarıdaki şekillerde iletmeniz durumunda talebiniz, niteliğine göre en kısa sürede sonuçlandıracaktır. İlgili işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi durumunda, Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nca belirlenen tarifedeki ücret, Kulaçoğlu Hukuk Bürosu olarak tarafınızdan tahsil edilecektir.